Determining of Attitudes Towards of University Students on Public Gender Roles

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 3, 31 - 47, 01.01.2019

Zeynep Gümüş

Öz

University Students' Attitudes Toward the
Determination of Gender Roles Research was conducted as methodological and
cross-sectional to determine attitudes towards gender roles and factors that
affect the attitudes of  T.R. Usküdar
University students majoring in the School of Health Professions. Population
and sampling consist of 100 students of Istanbul Usküdar University students
majoring in the School of Health Professions. As data collection tool,
questionnaire and “Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği (TCRTÖ)” were used.
Questionnaire consists of two sections. First section includes questions about
socio-demographic characteristics of students and their parents, second section
includes questions about factors that may influence attitudes towards gender
roles. In accordance with the results obtained from the study, recommendations were
developed to gain egalitarian attitudes regarding gender roles.

Anahtar Kelimeler

Gender, Traditional Gender Role, Egalitarian Gender Role

Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi

Öz

Bu çalışma,
T. C. Üsküdar Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu öğrencilerinin
toplumsal cinsiyete yönelik tutum ve bu tutumları etkileyebilecek bazı faktörleri
belirleyebilmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda araştırma kesitsel ve metodolojik
olarak yapılmış ve araştırma örneklemini Üsküdar Üniversitesi Meslek Yüksek
Okulu öğrencilerinden 100 katılımcı oluşturmuştur. Çalışmada kullanılan verilerin
toplanmasında sosyo-demografik bilgiler için, araştırmacı tarafından hazırlanan
anket formu ve katılımcıların toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarını
etkileyebileceği varsayılan faktörlerin ölçülmesinde “Toplumsal Cinsiyet Rolleri
Tutum Ölçeği (TCRTÖ)” kullanılmıştır. Mevcut araştırmada toplumsal cinsiyet
tutumları; evlilikte cinsiyet rolü, eşitlikçi ve geleneksel cinsiyet rolü,
kadının ve erkeğin cinsiyet rolünden oluşan alt boyutlar üzerinden
değerlendirilmiştir. Çalışma sonunda elde edilen verilerden yola çıkılarak
bahsi geçen toplumsal cinsiyet tutumlarının geliştirilmesine ve
kazandırılmasına yönelik öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet, Geleneksel Cinsiyet Rolü, Eşitlikçi Cinsiyet Rolü

Kaynakça

• Akın, A. (2007). Toplumsal cinsiyet ayırımcılığı ve sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(2), 1-9.
• Akın, A. (2003). Kadının statüsü ve anne ölümleri, toplumsal cinsiyet, sağlık ve kadın, HÜKSAM, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• Aşılı, G. (2001). Üniversite öğrencilerinin cinsiyet rolleri ve ego durumları arasındaki ilişki. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Aştı, A., Kaya, H., Öztürk, A., ve Turan, N. (2011). Toplumsal cinsiyet ve hemşirelik. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4(1), 167-173.
• Atış, F. (2010). Ebelik/hemşirelik 1. ve 2. sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Attanapola, T. C. (2003). Changing gender roles and health ımpacts among female workers in export-processing industries in Sri Lanka. Social and Medicine, 58(11), 2310-2312.
• Aydemir, Y. P. (2012). Antropolojide sınıf ve toplumsal cinsiyet gerilim hattında marksist ve feminist yaklaşımlar. İnsanbil Dergisi, 1(22), 108-120.
• Baran, G. (1995). Ankara’da bulunan çocuk yuvalarında kalan 7-11 yaş grubu çocuklarda cinsiyet rolleri ve cinsiyet özellikleri kalıp yargılarının gelişimi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Başak, S. ve Öztaş, N. (2010). Güven ağ bağları, sosyal sermaye ve toplumsal cinsiyet. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1), 27-56.
• Baykal, S. (1988). Üniversite öğrencilerinin cinsiyet rolleri ile ilgili kalıp yargılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Berger, P. R., Flammer, A., ve Glob, A. (1999). Gender-role orientation and social expectations regarding female adolescents coping with developmental tasks. Swiss Journal of Psychology, 58(4), 273–286.
• Berry, T., Heppner, P. ve Wang, L. (1997). Role of gender-related personality traits, problem-solving appraisal, and perceived social support in developing a mediational model of psychological adjustment. Journal of Counseling Psychology, 44(2), 245-255.
• Bhasin, K. (2003). Toplumsal cinsiyet bize yüklenen roller (Çev., A. Çoşkun). Kadınlarla Dayanışma Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Burt, K. ve Scott, J. (2002). Parent and adolescent gender role attitudes in 1990’s great britain. Sex Roles, 46(7/8), 239-245.
• Castro, Y., Carbonell, J., ve Anestis, C. J. (2011). The influence of gender role on the prediction of antisocial behviour and somatization. Int J Soc Psychiatry, 57, 1-8.
• Christianson, H., Fowell, V., David, L. W., ve Wei, M. (2007). Gender role conflict and psychological distress: the role of social support. American Psychological Association, 8(4), 215–224.
• Cüceloğlu, D. (2006). Bir kadın bir ses. Remzi Kitapevi, İstanbul.
• Cüceloğlu, D. (2006). İnsan ve davranışı. Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Çıtak, A. (2008). Kadınların çalışmasına yönelik tutum: cinsiyet, cinsiyet rolü ve sosyoekonomik düzeye göre bir karşılaştırma. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çolakoğlu, B. E. (2008). Televizyon reklamlarına toplumsal cinsiyetin yansıması: erkek analizi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 333-342.
• Damarlı, Ö. (2006). Ergenlerde toplumsal cinsiyet rolleri, bağlanma stilleri ve benlik kavramı arasındaki ilişkiler. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Dedeoğlu, S. (2009). Eşitlik mi ayrımcılık mı? Türkiye’de sosyal devlet, cinsiyet eşitliği politikaları ve kadın istihdamı. Çalışma ve Toplum, 2(21), 41-54.
• Demirbilek, S. (2007). Cinsiyet ayırımcılığının sosyolojik açıdan incelenmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(511), 167-173.
• Demirel, S. ve Taşkın, L. (2005). Doğum ve kadın sağlığı hemşireliği; toplumsal cinsiyet. Ankara: Sistem Matbaacılık.
• Dinç, M. (2002). Bugünün Türkiye’sinde kadınların siyasal katılımı ve katılımı arttırmaya yönelik çözüm önerileri. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Dökmen, Y. Z. (2004). Toplumsal cinsiyet sosyal psikolojik açıklamalar. Ankara: Sistem Yayıncılık.
• Durmuş, E. (2004). Cinsel taciz: üniversite öğrencilerinin algı ve tepkileri. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
• Eken, H. (2005). Toplumsal cinsiyet olgusu temelinde mesleğe ilişkin rol ile aile içi rol etkileşimi: Türk silahlı kuvvetleri’ndeki kadın subaylar. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Emir, İ. (2009). Van ili edremit merkez sağlık ocağı bölgesinde kadınların toplumsal cinsiyeti nasıl yaşadığı ve bu durumun kadın yoksulluğuna etkisinin değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Eroğlu, K., Kısa, S., Kocaöz, S., Taşkın, L., Vefikuluçay, D., ve Zeyneloğlu, S. (2009). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 775-792.
• Eroğlu, K., Taşkın, L., Vefikuluçay, D., ve Zeyneloğlu, S. (2007). Kafkas üniversitesi son sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin bakış açıları. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 14(2), 26-38.
• Erol, M. (2008). Toplumsal cinsiyetin tutumlar üzerindeki etkisi. C. Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 199-219.
• Ersoy, E. (2009). Cinsiyet kültürü içerisinde kadın ve erkek kimliği (Malatya Örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 209-230.
• Hunter, J., Guernsey de, Z. J., ve Papenfuss, M. (2004). The impact of a promotora on increasing routine chronic disease prevention among women aged 40 and older at the U.S.-Mexico border. Health Education Behaviour, 31, 18- 27.
• Kimberly, A. ve Mahaffy, K. (2002). The gendering of adolescents’ childbearing and educational plans: reciprocal effects and the influence of social context. Sex Roles, 46(11/12), 403-417.
• Kahraman, S. (2010). Kadınların toplumsal cinsiyet eşitsizliğine yönelik görüşlerinin belirlenmesi. DEUHYO ED, 3(1), 30-35.
• Kalav, A. (2012). Namus ve toplumsal cinsiyet. Mediterranean Journal of Humanities, 2(2), 151-163.
• Kulik, L. (1995). The impact of ethnic origin and gender on perceptions of gender roles: the Israeli experience. Journal of Social Behaviour and Personality, 10(6), 199-214.
• Lındsey, L. (1990). Gender roles a sociological perspective. United States of America: Prentice Hall International Limited. Marks, J., Lam, B., ve McHale, S. (2009). Family patterns of gender rrole attitudes. Sex Roles, 61, 221-234.
• Ökten, Ş. (2009). Toplumsal cinsiyet ve iktidar: güneydoğu anadolu bölgesinin toplumsal cinsiyet düzeni. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 302-312.
• Öngen, B. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi. Sosyoloji Konferansları, 48 (2), 1-18.
• Özen, D. (1992). Annenin çalışma durumu ve ebeveynin benimsediği cinsiyet rolü değişkenlerinin çocuğun cinsiyet özelliklerine ilişkin kalıp yargılarının gelişimi üzerindeki rolleri. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özgür, G. ve Kart, M. (2007). Toplumsal cinsiyet rolleri ve siyasal tutumlar: sosyal psikolojik bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(3), 97-116.
• Özkan, B. ve Gündoğdu, A. (2011). Toplumsal cinsiyet bağlamında Türkçede atasözleri ve deyimler. Electronic Turkish Studies, 6(3), 1133-1147.
• Seçer, B. (2009). Kadınların sendikalara yönelik tutumları ile cinsiyet ayrımcılığı algılarının sendika üyesi olma isteğine etkisi. Çalışma ve Toplum, 4(23), 27-60.
• Severge, E. (1998). Ders kitaplarında cinsiyetçilik: ilköğretim ders kitapları üzerinde yapılmış bir içerik çözümlemesi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Şahiner, G. (2007). Toplumsal cinsiyet ve kadına karşı şiddetin kadınların üreme sağlığına ilişkin hizmetlerden faydalanmasına etkisi. GATA, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şenel, A. (1993). Cinsiyet rolüne ilişkin kalıp yargılara uygun davranıp davranmamanın çekiciliğe etkisi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sullivan, T. (2003). Introduction to social problems. Boston: Pearson Education.
• Şişek, H. (2011). Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin kadın üreme sağlığına etkisi: Türkiye örneği, derleme. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, İzmir.
• Tannen, D. (1990). You just don’t understand: women and men in conversation. William Morrow, New York.
• Taslem, D. ve Catherine, M. L. (1995). Gender role identity and perceptions of ısmaili müslim men and women. The Journal of Social Psychology, 135, 215-223.
• T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü (1996). Cinsiyete dayalı ayrımcılık: Türkiye’de eğitim sektörü örneği, Ankara.
• T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği (2008). Ulusal eylem planı, 2008-2013, Ankara.
• Ulusoy, D. (1999). Plastik sanatlarda toplumsal cinsiyet. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 16(2), 47-73.
• Üçer, E., Gönel, F., Kaplan, Z., ve Orhan, G. (2012). Üniversite eğitiminde cinsiyet ayrımcılığının kökenleri. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(2), 111-120.
• Yılmaz, A. (2010). Osmanlı’dan cumhuriyet’e: kadın kimliğinin biçimlendirilmesi. ÇTTAD, 9/20-21, s.191-212.
• Yogev, Ş., P. (2006). Ergenlerde Toplumsal cinsiyetin kazanılması aile, okul ve arkadaş etkisi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• World Health Organization (1998). Gender and health, technical paper. Switzerland.
• Zeyneloğlu, S. (2008). Ankara’da hemşirelik öğrenimi gören üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Zeyneloğlu, S. ve Terzioğlu, F. (2011). Toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 409-420.