Bilişsel Davranışçı Kuramda Çift Terapisi

Yıl 2019, Cilt 2, Sayı 4, 59 - 69, 01.07.2019

Gülten İKİZOĞLU

Öz

Karşı cinsle yakın ilişki kurmak ve sürdürebilmek insanın psikososyal gelişim sürecinin bir parçasıdır. Bireylerin tüm diğer insanlarla kurdukları ilişkiler, ruh sağlıkları ve duygusal doyumları açısından çok önemli olmakla beraber,  özellikle yakın ilişkilerde duygusal doyumunun önemi daha belirgindir. Bu sebeple çiftlerin birbirleriyle yaşadığı ilişki problemleri psikoloji biliminin konusu olmuştur. 1970’lerden 21.yüzyılın ilk zamanlarına uzanan süre boyunca önemli gelişim katetmiş olan çift terapisi, çiftlerin ilişkilerini daha doyum verici hale getirmek, ilişkide ortaya çıkan çatışma, iletişim sorunları, cinsel, duygusal, entellektüel uyumsuzluk ve sorunları çözmek için gerçekleştirilen bir psikoterapi yöntemidir. Bu makalede ülkemizde de en çok kullanılan çift terapisi ekollerinden olan bilişsel davranışçı çift terapisinin tarihsel gelişimine değindikten sonra, kuramın dayandığı temel ilkelerden bahsedilmektedir. Çiftlerde ilişkide değişim ve sağlıklı iletişim için kuramın sunduğu tedavi metot ve stratejiler ele alınmış, terapistin dikkat etmesi gereken noktalar vurgulanmıştır. Kuramın güçlü ve zayıf yanları tartışılarak,  ilişkide hızlı bir değişim sağlayan ve somut,  anlaşılır, uygulanabilir çözüm yolları sunan zengin teknikleri olan bilişsel davranışçı çift terapisinin, güncel çift terapileri içinde vazgeçilmez bir yerde olacağı ancak çiftler arasındaki duygusal süreçlere odaklanan diğer tedavi yaklaşımlara eklenerek, eklektik yaklaşımla kullanılmasının tedaviyi daha etkili kılacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bilişsel Davranışçı Kuram, Çift Terapisi

Kaynakça

• Akdemir, A., Karaoğlan, A., ve Karakaş, G. (2006) Çift terapisi. Türkiye’de Psikiyatri, 8, 122-128.
• Akdemir, A. ve İlgün, E. (2013). Başlıca Aile terapisi Okulları. Türkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics, 6(1), 10-20.
• Dattilio, F. (2012). Bilişsel Davranışçı Çift ve Aile Terapisi Atölye Çalışması Metinleri. (M.Arık, Çev.) İstanbul:Psikoterapi Enstitüsü Yayınları.
• Dattilio, F. (2005). The Critical Component of Cognitive Restructuring in Couples Therapy:A Case Study. ANZJFT Australian and New Zeal and Journal of Family Therapy, 26(2), 73-78.
• Dattilio, F., ve Van Hout, G. C. M. (2006). The Problem-Solving Component in Cognitive-Behavioral Couples’ Therapy. Journal of Family Psychotherapy, 17, 1-19.
• Demirbilek, M. (2016). Aile Danışmanlığı: Bir Uygulama Örneği. (Family Counseling: A Pattern of Practice). Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 10(2), 109-120.
• Efe, C. ve Türkçapar, H. (2013). Bilişsel Aile Terapileri. Türkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics, 6(1), 38-43.
• Erikson, E. (1968). Identity:Youth and Crisis. New York:Norton.
• Epstein, N., ve Baucom, D. H. (1989). Cognitive-behavioral marital therapy. In A. Freeman (Ed.), Comprehensive handbook of cognitive therapy (pp. 491-513). New York: Plenum Press.
• Epstein, N. (2007). Evlilik Çatışması. Bilişsel Terapi Uygulamaları. (H.Hacak, M. Macit ve F.Özpilavcı, çev.). İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Gladding, S. (2012). Aile Terapisi Tarihi, Kuram ve Uygulamaları. (İ.Yıldırım, Çev.). Ankara: PDR Derneği Yayınları.
• Kalkan, M. ve Ersanlı, E. (2008). Bilişsel-Davranışçı Yaklaşıma Dayalı Evlilik İlişkisini Geliştirme Programının Evli Bireylerin Evlilik Uyumuna Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory & Practice 8(3),963-986.
• Korkut, Y. (2004). Türkiyede Aile Terapisi ve Terapistlerinin Durumu:Eğitim Stamdartları,Terapi Yönelimleri,Çalışma Biçimleri ve Eğitim İhtiyaçları Üzerine Bir Çalışma. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 27, 13-30.
• Leahy, R. 2007). Bilişsel Terapi ve Uygulamaları. (H.Hacak, M. Macit ve F.Özpilavcı, çev.). İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Mahler, M. (1971). A study of separation process and its possible application. New York: The Psychoanalitic Study of Child.
• Masterson, J. F. (1985). The Real Self. A Developmental Self and object relations approach. New York: Brunner/Mazel. Masterson.
• Masterson, J. F. (2008). Kişilik Bozuklukları. (B.Soylu, Çev.). İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Nazlı, S. (2013). Aile Danışmanlığı. Ankara:Anı Yayıncılık.
• Saraçlı, Ö., Atasoy, N., ve Karaahmet, E. (2012). Yakın İlişkilerin Nörobiyolojisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry, 4(4), 414-427.
• Stuart, R. B.(1980). Helping couples change. A Social Learning Approach to Marital Therapy. New York:Guilford.
• Sullivan, K. ve Davila, J. (2014). Eşlerden Biri Öbürünün Değişmesini İsterken Çiftlerle Çalışmak. Psikoterapide Bütünleşme Dergisi, 24, 1-18.