Şiddet Mağduru Kadınlarla Çalışmanın Psikolojik Sağlamlığa Etkisi

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 28, 52 - 63, 25.12.2025

Gurur Aydan Bekar

https://doi.org/10.55589/bsbd.1768582

Öz

Araştırmada, şiddet mağduru kadınlarla çalışan profesyonellerin psikolojik dayanıklılık düzeylerini incelemiştir. 120 kadın katılımcıdan oluşan örneklemde yarısı şiddet mağdurlarıyla çalışmakta, diğer yarısı kontrol grubunu oluşturmaktadır. Veriler, demografik bilgi formu ve Yetişkinler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği aracılığıyla elde edilmiş; istatistiksel analizler SPSS 22 yazılımı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bulgular, şiddet mağdurlarıyla çalışan grubun genel psikolojik dayanıklılık puanlarının ve alt boyutlarının (özellikle gelecek algısı, aile uyumu ve sosyal kaynaklar) kontrol grubuna kıyasla anlamlı düzeyde düşük olduğunu göstermiştir. Ayrıca yaş arttıkça psikolojik dayanıklılığın azaldığı; çocuk sayısı ve alanda çalışma süresi arttıkça ise psikolojik dayanıklılığın yükseldiği saptanmıştır. Bu sonuçlar, travmaya doğrudan maruz kalınmasa bile dolaylı temasın psikolojik yük oluşturduğunu ve dayanıklılığı etkileyebileceğini ortaya koymaktadır. Çalışma, bu alanda görev yapan uzmanların destek mekanizmalarıyla güçlendirilmesinin önemine vurgu yapmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Sağlamlık , Kadına Yönelik Şiddet , Şiddet Mağduru

The Effect of Working with Women Victims of Violence on Psychological Resilience

Öz

This study examined the psychological resilience levels of professionals working with women who are victims of violence. The sample consisted of 120 female participants, half of whom were working with victims of violence, while the other half formed the control group. Data were collected using a demographic information form and the Psychological Resilience Scale for Adults, and statistical analyses were conducted using SPSS version 22. The findings revealed that the group working with victims of violence had significantly lower overall psychological resilience scores and subdimension scores—particularly in future orientation, family cohesion, and social resources—compared to the control group. Additionally, it was found that psychological resilience tended to decrease with increasing age, while it increased with the number of children and years of experience in the field. These results suggest that indirect exposure to trauma, even in the absence of direct victimization, may impose psychological burdens and negative impact resilience. The study emphasizes the importance of strengthening support mechanisms for professionals working in this field.

Anahtar Kelimeler

Psychological Resilince , Violence Against Women , Victim of Violence

Kaynakça

• American Psychiatric Association. (2025). The Road to Resilience. https://www.apa.org/helpcenter/roadresilience.aspx, (Erişim: 12.05.2025)
• Basım, H. N., & Çetin, F. (2011). Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği'nin Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(2), 104–114.
• Başak, B. E. (2012). Düşük Gelirli Ailelerden Gelen Üniversite Öğrencilerinin Öz Duyarlık, Sosyal Bağlılık ve İyimserlik ile Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri Arasındaki İlişkiler. Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Carr, A. (2013). Positive Psychology: The Science of Happiness and Human Strengths. New York: Routledge.
• Cavga, Z. (2019). Lise Öğrencilerinde Aile Yaşam Doyumu ile Psikolojik Dayanıklılık ve Sosyal Medya Kullanım Bozukluğu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Çevik, H. (2022). Kadına Yönelik Şiddet Alanında Çalışan Psikologların Deneyimlerinin Tematik Analiz Yöntemiyle İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Arel Üniversitesi.
• Fletcher, D., & Sarkar, M. (2013). Psychological Resilience: A Review and Critique of Definitions, Concepts, and Theory. European Psychologist, 18(1), 12–23.
• Friborg, O., Barlaug, D., Martinussen, M., Rosenvinge, J. H., & Hjemdal, O. (2005). Resilience in Relation to Personality and Intelligence. International Journal of Methods in Psychiatric Research, 14(1), 29–42.
• Garmezy, N. (1974). The Study of Competence in Children at Risk for Severe Psychopathology. İçinde: E. J. Anthony & C. Koupernik (Ed.), The Child in His Family: Vol. 3. Children at Psychiatric Risk (s.77–97). New York: Wiley.
• Gizir, C. A. (2007). Psikolojik Sağlamlık, Risk Faktörleri Ve Koruyucu Faktörler Üzerine Bir Derleme Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113–128.
• Gökçe, B. (1993). Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik Güçlülük ve Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
• Gürgan, U. (2006a). Yılmazlık Ölçeği: Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(2), 45–74.
• Gürgan, U. (2006b). Grupla Psikolojik Danışmanın Üniversite Öğrencilerinin Yılmazlık Düzeylerine Etkisi. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Haase, J. E. (2004). The Adolescent Resilience Model as a Guide to Interventions. Journal of Pediatric Oncology Nursing, 21(5), 289–299.
• Holt, P., Fine, B. J., & Tabrizi, M. A. (1987). Mediating Stress: Survival of the Hardy. Psychology in the Schools, 24(1), 51–58.
• Işık, Y., & Çelik, E. (2020). Ergenlerde Psikolojik Sağlamlığın Sosyal Dışlanma, Sosyal Kaygı, Cinsiyet ve Sınıf Düzeyi Açısından İncelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(20), 174-209.
• Kamya, H. (2000). Hardiness and Spiritual Wellbeing Among Social Work Students. Journal of Social Work Education, 36(2), 231–241.
• Karasar, N. (2013). Medeniyetin Ortak Paydasında İnsan Olmak: Yeni Bir Bilimsel Algı Çerçevesi. Ekonomik Toplumsal ve Siyasal Analiz Dergisi, 2(1), 9–40.
• Karatekin, H. (2013). Benlik Yapılarına Göre Başa Çıkma Stratejileri ve Yaşam Doyumunun Incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Kobasa, S. C. (1979). Stressful Life Events, Personality, and Health: An Inquiry Into Hardiness. Journal of Personality and Social Psychology, 37(1), 1–11.
• Kobasa, S. C., Maddi, S. R., & Kahn, S. (1982). Hardiness and Health: A Prospective Study. Journal of Personality and Social Psychology, 42(1), 168–177.
• Masten, A. S. (2001). Ordinary Magic: Resilience Processes in Development. American Psychologist, 56(3), 227–238.
• Masten, A. S., & Coatsworth, J. D. (1995). Competence, Resilience, and Psychopathology. İçinde: D. Cicchetti & D. Cohen (Ed.), Developmental Psychopathology: Risk, Disorder and Adaptation, (s.715–752). New York: Wiley.
• Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2007). Attachment in Adulthood: Structure, Dynamics, and Change. New York: Guilford Press.
• Murray, C. (2003). Risk Factors, Protective Factors, Vulnerability, and Resilience: A Framework for Understanding and Supporting the Adult Transitions of Youth with High-Incidence Disabilities. Remedial and Special Education, 24(1), 16–26.
• Öz, F., & Yılmaz, E. B. (2009). Ruh Sağlığının Korunmasında Önemli Bir Kavram: Psikolojik Sağlamlık. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 16(3), 82–89.
• Özcan, B. (2005). Anne Babaları Boşanmış ve Anne Babaları Birlikte Olan Lise Öğrencilerinin Yılmazlık Özellikleri ve Koruyucu Faktörler Karşılaştırması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Ramirez, M. E. (2007). Resilience: A Concept Analysis. Nursing Forum, 42(2), 73–82. Sakarya, D., & Güneş, C. (2013). Van Depremi Sonrasında Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtilerinin Psikolojik Dayanıklılık ile Ilişkisi. Kriz Dergisi, 21(1), 25–32.
• Singh, K., & Yu, X. N. (2010). Psychometric Evaluation of the Connor-Davidson Resilience Scale (CD-RISC) in a Sample of Indian Students. Journal of Psychology, 1(1), 23–30.
• Stewart, M., Reid, G., & Mangham, C. (1997). Fostering Children’s Resilience. Journal of Pediatric Nursing, 12(1), 21–31.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson.
• Terzi, Ş. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Dayanıklılıkları ve Algıladıkları Sosyal Destek Arasındaki Ilişki. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 1-11.
• Tümlü, G. Ü. (2012). Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri Farklı Üniversite Öğrencilerinin Temas Engellerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Werner, E. E. (2005). Resilience and Recovery: Findings From the Kauai Longitudinal Study. Regional Research Institute for Human Services, Portland State University, 19(1), 11–14.