DERİ SEKTÖRÜNDE ÇEVREYE DUYARLI ÜRETİM ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 2, 1 - 14, 01.07.2012

Nuri Ömürbek Mustafa Zihni Tunca Yasin Mercan Tülin Yetim

Öz

Günümüzde hızla gelişen teknoloji ve endüstriyel faaliyetler sonucunda çevreye verilen zarar giderek artmaktadır.
Bu da çevre sorunlarını ve insan sağlığını tehdit eden boyutlardaki kirlilikleri beraberinde getirmektedir. Buna bağlı olarak
son yıllarda çevreye olan duyarlılık hızla artmış ve çevreye duyarlı üretim teknolojileri kullanılmaya başlanılmıştır. Tüm bu
sorun ve kirliliklerin ortadan kaldırılması için çevreye duyarlı üretim girişimleri başlatılmıştır. Bu çalışmada da, Çorlu Deri
Organize Sanayi Bölgesi’nde (ÇDOSB) faaliyette bulunan deri işletmelerinin çevreye duyarlı üretime yönelik çalışmalarını,
çevreye duyarlı üretime yatırım yaparken dikkate aldıkları faktörleri ve çevreye duyarlı üretim ile ilgili düşüncelerini
belirlemek amacı araştırma yapılmış ve elde edilen bulgular değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevreye duyarlı üretim, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi, deri sektörü

A STUDY ON CLEANER PRODUCTION IN LEATHER INDUSTRY

Öz

While industrialization increases environmental pollution, the level of pollution became a serious threat to human health in recent years. In this context, increasing amount of responsibilities of companies such as running operations with minimum damage to environment could be carried out through Environment Friendly Manufacturing (EFM) approach, which is commonly used in recent years to reduce such problems caused by pollution. In this research, an empirical study on the companies in Çorlu Leather Organized Industrial Zone has been conducted. This study aims to investigate the level of environment friendly manufacturing activities, the factors that impact EFM investments and respondents’ perception of environment friendly manufacturing concept

Anahtar Kelimeler

Environment friendly manufacturing, ISO 14001 Environmental Management System, leather industry

Kaynakça

• Albayrak A.S., Eroğlu A., Kalaycı Ş., Küçüksille E., Ak B., Karaatlı M. Keskin H.Ü.,…………Sungur O., (2009), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Editör: Şeref Kalaycı, 4.Baskı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Alkaya E., (2011), “Temiz Üretim ve Eko Verimlilik”, İEF Çevre Zirvesi Atık Kaynak Paneli, 80.İzmir Enternasyonel Fuarı.
• Boran M.G., (2008), Şeker Üretiminde Temiz Üretim Yaklaşımının Uygulanabilirliği ve Çevresel Etkileri, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Cihangir M., Küçük F., Türkal H., (2006), “Çevreye Duyarlı Üretim Sistemi Uygulayan İşletmelerde Sistemin Getirdiği İlave Maliyetler İle Bu Maliyetlerin Ürünlere Yüklenilmesinde Karşılaşılan Sorunların Çözümüne Yönelik Bir Değerlendirme”, Akademik Bakış, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler e-Dergisi, Sayı:9, s. 1-7.
• “Deri ve Deri Mamulleri Sektörü”,(2012), Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı, İhracat Genel Müdürlüğü Tekstil ve Konfeksiyon Ürünleri Daire Başkanlığı, s.1-11.
• Ebstein M., Roy M.J., (1998) “Managing Corporate Environmental Performance: A Multinational Perspective”, Europen Management Journal, Vol 16, No:3, June, s. 284-296.
• Hamner B., (1999), “Cleaner Production Training In Asia: Experience From The ASIAN Environmental İmprovment Project”, Journal of Cleaner Production, 7, s.75-81.
• Hilson G., Nayee V., (2002), “Environmental Management System Implementation in The Mining Industry: A Key to Achieving Cleaner Production”, International Journal of Mineral Processing, 64, s. 19-41.
• http://www.avrupapatent.com, erişim tarihi 28.02.2012
• http://www.enve.metu.edu.tr/people/gndemirer/links/temizuretim/tu.htm, erişim tarihi 28.02.2012
• http://www.tse.org.tr, erişim tarihi 28.02.2012
• Kantarlı Ç., (1999), Tam Zamanında Üretim yönetimi ve Türk Deri Sanayinde Uygulanabilirliği (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Kjaerheim G., (2005), “Cleaner Production and Sustainability”, Journal of Cleaner Production, 13, s.329-339.
• Kotan, T., Bakan, G., (2007), “Çeşitli Endüstrilerde Temiz Üretim Uygulamaları ve Performans Çalışmalarının Araştırılması”, 7. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi, 24-27 Ekim, İzmir, s. 737-742.
• Liu F., Zhang H., Wu P., Cao H.J., (2002), “A Model for Analyzing The Consumption Situation of Product Material Resources in Manufacturing Systems”, Journal of Materials Processing Technology, 122, s. 201-207.
• Nemli E., (2001), “Çevreye Duyarlı Yönetim Anlayışı”, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No: 23- 24 (Ekim 2000-Mart 2001) s.211-224.
• Özçörekçi M., Öngüt, E., (2005), “Dünyada ve Türkiye’de Deri ve Deri Ürünleri Sanayiinin Gelişme Eğilimleri ve Geleceği”, Devlet Planlama Teşkilatı, İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Mart, s.7.
• Özdemir C., Dursun, Ş., Argun, M. E., Karataş, M., Doğan, S., Özcan, R., Çiçek, S., (2004), “Deri Endüstri Atık Sularındaki Krom(VI) Arıtımında Alternatif Yöntemler”, I. Ulusal Deri Sempozyumu, İzmir, s.1-9.
• Sanayide Eko-verimlilik (Temiz Üretim) Kılavuzu: Yöntemler ve Uygulamalar, (2010), TTGV, Ankara, Kasım.
• Temiz Üretim-Temiz Ürün-Sanayi Sektörü Raporu, (1999), TÜBİTAK Çevre Dostu Teknolojiler Çalışma Grubu Raporu, Ankara, Ekim.
• Türkiye’de Temiz Üretim Uygulamalarının Yaygınlaştırılması İçin Çerçeve Koşullarının ve Ar-Ge İhtiyacının Belirlenmesi Projesi Sonuç Raporu, (2010), T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı-TTGV Ankara.
• Ulutaş F., (2010), “Enerji Verimliliği ve Temiz Üretim”, Standart Dergisi, s.108-112.
• Yaacoub A, Fresner J. Half is Enough. Beirut: Graz, ISBN 3-9501636-2-X; 2006’dan aktaran Fresner J, Jantschgi J, Birkel S, Barnthaler J, Krenn C., (2010), “The Theory of Inventive Problem Solving (TRIZ) as Option Generation Tool Within Cleaner Production Projects”, Journal of Cleaner Production, 18, s.128-136.
• Yılmaz E., (1998), “Çevre Korumada Alternatif Üretim: Temiz Üretim”, Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, Sayı:372.
• Yüksel H., (2003), “Çevreye Duyarlı Üretim Faaliyetlerinin Amprik Bir Çalışma İle Değerlendirilmesi”, Endüstri Mühendisliği Dergisi, Cilt:14, Sayı:2.
• Yüksel, H., (2008), “An Empirical Evaluation of Cleaner Production Practices in Turkey”, Journal of Cleaner Production, 16S1, s. 50-57.