MEKANSAL YENİDEN YAPILANMADA SINIR TANIMAYAN KENT BÖLGELER

Yıl 2016, 2016 Özel Sayı, 708 - 716, 01.12.2016

Sevinç Bahar Yenigü Aslı Gürel Üçer Çiğdem Varol N. Aydan Sat

Öz

Metropollerin mekânsal olarak giderek büyümeleri ve yayılarak genişlemeleri yeni bir mekansal yapının ortaya çıkmasına sebep olmakta, bu yapıda merkez ve çevre arasındaki ilişkilerin değişerek, yeniden yapılandığı gözlenmektedir. Bu değişim/yeniden yapılanma, merkezin/ana kentin çeperinde yer alan farklı uzmanlaşmış yerleşimleri de içine alan ve kent bölge olarak tanımlanan bir sosyo-mekansal yapının ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu kapsamda kent bölgeler, bir merkez ve bu merkezin işlevsel bağlantılarla ilişkili olduğu etki alanını içine almaktadır. 1980 sonrası ortaya çıkan kent bölge yazınında, kent bölgelerin tekil yerleşimlerin rekabet güçlerini artırmak, bilgi ve teknoloji paylaşımında yer alabilmek için kurdukları paylaşım ağlarının yardımıyla yeni mekansal bir düzlem oluşturdukları dile getirilmektedir. Kent bölgeler, özellikle ulus devleti temel alan mekânsal ölçeklerden, yeni sosyo-mekansal ölçeklerin öne çıktığı küresel yapıya geçiş sürecinde “küreselleşmeye uyumu” kolaylaştıran mekanlar olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışma günümüz mekanını tanımlamada kullanılan kent bölge kavramını ulusal ve uluslararası yazın çerçevesinde incelemekte, yaşanan dönüşümlere referans veren yeni tanımlamaları aktarmaktadır.

Anahtar Kelimeler

küreselleşme, sosyo-mekansal yeniden yapılanma, kent-bölge

LIMITLESS URBAN REGIONS IN SPATIAL RESTRUCTURING

Öz

Spatially overgrowth of metropoles and their sprawl cause a new spatial form where the change and restructuring in the relations between center and periphery restructuring is observed. This change/restructuring has caused a new socio-spatial structure defined as urban region which includes specialized settlements located at the periphery of the center/metropolis. In this context, urban regions comprise a center and the impact areas related to the functional relations of this center. In the literature on urban regions that has arisen during the 1980s, it has been emphasized that urban regions have developed a new spatial level with the help of networks built to increase the competitive power of isolated settlements and to share information and technology. Urban regions are defined as the spaces facilitating the during the transformation process from spatial scales of nation state to new socio-spatial scales of global structure. This study analyses urban region concept used to define contemporary spaces of national and international literature and explores new definitions referred for current transformations

Anahtar Kelimeler

globalization, socio-spatial restructuring, urban region

Kaynakça

• Antikainen J. (2005). The concept of functional urban area: findings on the ESPON project 1.1.1., Informationen zur Raumentwicklung, 7, 447–456
• Castells, M. (2002). Local and global: Cities in the network society. Tijdschrift Voor Economische en Sociale Geografie, 93(5), 548–558
• Davoudi, S. (2003). European Briefing: Polycentricity in European spatial planning: from an analytical tool to a normative agenda, European Planning Studies, 11(8), 979-999
• Eraydın, A. (2001). Küreselleşme-Yerelleşme ve İşlevleri Farklılaşan Kentler, Cevat Geray’a Armağan. (s.363-392). Ankara: Mülkiyeliler Birliği Yayınları.
• Eraydın, A. Kent Bölgeler: Küreselleşmenin Yeni Odakları mı Yoksa Yeni Birlikteliklerin ve Demokrasi Taleplerinin Mekânları mı?, Erişim Tarihi: 15.11.2016 http://www.planlama.org/ index.php/planlamaorg-yazlar6/planlamaorg-yazlar/64- planlamaorg-yazlar/prof-dr-ayda-eraydin/1004-kent-boelgeler- kuresellemenin-yeni-odaklar-m-yoksa-yeni-birlikteliklerin- ve-demokrasi-taleplerinin-mekanlar-m
• Ertürk, H. ve Karakurt Tosun, E. (2009). Küreselleşme sürecinde kentlerde mekansal, sosyal ve kültürel değişim: Bursa örneği, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 10, Sayı: 16, 37-53
• Friedmann, J. ve Miller, J. (1965). The urban field, Journal of the American Institute of Planners, 31(4), 312–320
• Friedmann, J. (1986). The world city hypothesis, Development and Change, 17, 69–84
• Garreau, J. (1991). Edge City: Life on the New Frontier, New York: Doubleday.
• Georg, I., Blaschke, T. ve Taubenböck, H., J. (2016). New spatial dimensions of global cityscapes: From reviewing existing concepts to a conceptual spatial approach, Journal of Geographical Sciences, 26(3), 355-380
• Green, N. (2007). Functional polycentricity: A formal definition in terms of social network analysis, Urban Studies, 44, 2077-2103
• Halbert, L., Pain, K. ve Thierstein, A. (2006). European polycentricity and emerging Mega-City-Regions: ‘One size fits all’ policy?, Built Environment, 32(2), 194–218.
• Hall, P. ve Pain K. (2006). The Polycentric Metropolis: Learning from Mega-city Regions in Europe, London: Earthscan.
• Limtanakool, N., Dijst, M. ve Schwanen, T. (2007) A theoretical framework and methodology for characterizing national urban systems on the basis of flows of people: Empirical evidence for France and Germany, Urban Studies, 44(11), 2123-2145
• Meijers, E. (2005) Polycentric Urban Regions and the Quest for Synergy: Is a Network of Cities More than the Sum of the Parts?, Urban Studies, 42(4), 765–781
• Nielsen, T. (2015). The polymorphic, multilayered and networked urbanised territory, Geografisk Tidsskrift-Danish Journal of Geography, 115(2), 88-104
• OECD (2012). Redefining “Urban”: A new way to measure metropolitan areas, OECD Publishing, http://www.oecd-ilibrary.org/urban-rural-and-regional-development/redefining-urban_9789264174108-en
• Özatağan, G. ve Güvenç M. (2012). “Kent bölgeye dönüşümün dinamikleri: İzmir’de Sanayinin mekânsal organizasyonunda yaşanan değişimin kent bölge oluşumuna etkisi”, KBAM, Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar 3. Sempozyumu’nda sunulmuş tebliği, ODTÜ, 6-7 Aralık.
• Özışık, U. (2015). Kent-Bölge kavramı ışığında Türkiye’de büyükşehir belediye sisteminde değişim ve kalkınma ajansları: Yerel ölçekte mekanın ve yönetişimin yeniden tanımlanması, Akademik İncelemeler Dergisi, 10 (1), 313-342
• Rodriguez-Pose, A. (2008). The rise of the “city-region” concept and its development policy implications, European Planning Studies, 16 (8), 1025-1046
• Sassen, S. (1991). The Global City: New York, London, Tokyo, Princeton-New Jersey: Princeton University Press.
• Sat, A. ve Gürer N. (2008). "Küreselleşme: Kentler İçin Bir Fırsat mı? Yoksa Bir Tehlike mi?", Kent Yönetimi, İnsan ve Çevre Sorunları Sempozyumu'nda sunulmuş tebliğ, İTÜ, 2-6 Kasım.
• Sat N.A., Varol, Ç. ,Yenigül S.B. Üçer Z.A., (2014). “Avrupa’da ve Türkiye’de Çok Merkezli Mekansal Gelişme Üzerine: Kavramlar, Eğilimler ve Politikalar”, Dünya Şehircilik Günü 38. Kolokyumu’nda sunulmuş tebliğ, İTÜ, 6-8 Kasım.
• Scott A.J. (2001). Global City-Regions: Trends, Theory, Policy, Oxford: Oxford University Press.
• Scott, A. J. (2004) Küreselleşme ve Kent Bölgelerin Yükselişi, Çeviren: Kübra Cihangir Çamur, Planlama Dergisi, 2004/3, 26-31
• Tekeli, İ. (2004). “Türkiye’de Kent Bölgeleri Üzerinde Düşünmek”, 8 Kasım Dünya Şehircik Günü 28. Kolokyumu’nda sunulmuş tebliğ, ODTÜ, 8-10 Kasım.
• UNCHS (2001) Cities in a globalizing world : global report on human settlements, United Nations Centre for Human Settlements (Habitat). http://www.un.org/en/events/pastevents/pdfs/Cities_in_a_globalizing_world_2001.pdf