JUDO ANTRENÖRLERİNİN ÇOK YÖNLÜ LİDERLİK YÖNELİMLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2025, Cilt: 19 Sayı: 2, 26 - 36, 31.08.2025

Faik Orhun Tapşın , Hasan Can Efeoğlu , Yakup Akyel

https://doi.org/10.61962/bsd.1619079

Öz

Antrenörlerde liderlik, sporcuların bireysel ve takım olarak performanslarını arttırmayı sağlamak amacıyla rehberlik, motivasyon ve stratejik yönlendirme sunma becerisini içerir. Bu açıdan bakıldığında, antrenörlerin liderlik yönelimleri önemlidir. Bu araştırma judo antrenörlerinin çok yönlü liderlik yönelimlerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden olan tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu 119 judo antrenörü oluşturmaktadır. Araştırmada anonim olarak hazırlanmış bilgi formu ve Dursun vd. (2019) tarafından geliştirilen, Çok Yönlü Liderlik Yönelimleri ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada IBM SPSS istatistik programı kullanılmıştır. Çalışmanın analizinde ise frekans, yüzdelik değerler, tanımlayıcı istatistiklerden yararlanılmıştır. Veriler normal dağılmadığı için ikili karşılaştırmalarda Mann Whitney-U, ikiden fazla grupları karşılaştırmak için Kruskal Wallis ve Spearman Korelasyon analizi kullanılmıştır Araştırmanın bulguları incelendiğinde; cinsiyet ve milli takımda görev alma değişkenleri ile çok yönlü liderlik yönelimleri ölçeğinin alt boyutları arasında anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Yaş değişkeninde ise, yaş ile sadece karizmatik ve yapısal liderlik alt boyutları arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki görülmüştür. Antrenörlük kademesi değişkeni incelendiğinde; sadece yapısal liderlikte 3.kademe antrenörlük belgesine sahip olanların 1. kademeye göre anlamlı derecede puan ortalamasının yüksek olduğu tespit edilmiştir. Antrenörlük yılı değişkeninde ise tüm alt boyutlar ile antrenörlük yılı arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Antrenör , Judo , Lider , Liderlik

Etik Beyan

Araştırmanın gerekli etik izinleri alınmıştır

Destekleyen Kurum

Araştırmayı destekleyen kurum yoktur.

INVESTIGATION OF JUDO COACHES MULTIFACETED LEADERSHIP ORIENTATIONS

Öz

Leadership in coaches involves the ability to provide guidance, motivation and strategic direction to enhance individual and team performance of athletes. From this perspective, coaches' leadership orientations are important. This study was conducted to examine the multifaceted leadership orientations of judo coaches. The survey model, which is one of the quantitative research methods, was used in the study. The sample group of the study consists of 119 judo coaches. IBM SPSS statistical program was used in the research. In the study, an anonymous information form and the Multifaceted Leadership Orientations scale developed by Dursun et al. (2019) were used. Frequency, percentage values and descriptive statistics were used in the analysis of the study. Since the data were not normally distributed, Mann Whitney-U was used for pairwise comparisons, Kruskal Wallis and Spearman Correlation analysis were used to compare more than two groups. When the results of the study were analyzed, no significant difference was found between the variables of gender and being a member of the national team and the sub-dimensions of the multidimensional leadership orientations scale. In the age variable, a positive and significant relationship was observed between age and only charismatic and structural leadership sub-dimensions. When the coaching level variable was examined; it was found that only those who had a coaching certificate at the 3rd level had a significantly higher mean score in structural leadership than those who had a coaching certificate at the 1st level. In the variable of years of coaching, a positive and significant relationship was observed between all sub-dimensions and years of coaching.

Anahtar Kelimeler

Coach , Judo , Leader , Leadership

Kaynakça

• 1. Altınışık Ü., Çelik A. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin liderlik yönelimleri ile duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 7(1), 225-236.
• 2. Yukl G., Mahsud R., Prussia G., Hassan S. (2019). Effectiveness of broad and specific leadership behaviors. Personnel Review. 48(3), 774-783.
• 3. Northouse PG. (2010). Public administration theory as discours. Administrative Theory and Praxis. 6(3), 132-139.
• 4. Antonakis J. (2017). On doing better science: From thrill of discovery to policy implications. The Leadership Quarterly. 28(1), 5-21.
• 5. Eze HC. (2010). Leadership in organization. Journal of Nigerian Institute of Management, 46(1), 29-35.
• 6. Boyatzis RE. (2008). Competencies in the 21st century. Journal of Management Development. 27(1), 5–12.
• 7. Sarıkol E., Ustaoğlu Hoşver, P. (2023). Spor bilimleri fakültesinde öğrenim gören antrenörlük bölümü öğrencilerinin liderlik tarzı algılarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 8(1), 18-30.
• 8. Forde C., McMahon M., Gronn P., Martin M. (2013). Being a leadership development coach: A multi-faceted role. Educational management administration & leadership. 41(1), 105-119.
• 9. Özsarı A., Kaplan T. (2022). Amatör Futbolcuların Antrenörlerde Bulunmasını İstedikleri Liderlik Tarzlarının Tespiti. Düzce Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 2(2), 111-118.
• 10. Büyüköztürk Ş., Çakmak Kılıç E., Akgün ÖE., Karadeniz Ş., Demirel F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (Baskı 19.) Pegem Akademi. Ankara.
• 11. Bekman M. (2022). Halkla ilişkiler uygulamalarında nicel araştırma yöntemi: ilişkisel tarama modeli. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi. 6(16), 238-258.
• 12. Dursun M., Günay M., Yenel İF. (2019). Çok yönlü liderlik yönelimleri ölçeği (ÇYLYÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi. 2(2), 333-347.
• 13. Mitrovic DM., Simovic O., Raicevic M. (2019). The relationship between leadership styles and organizational culture in sport organizations. Sport Mont. 17(3), 85-89.
• 14. Pilus AHM., Saadan R. (2009). Coaching leadership styles and athlete satisfactions among hockey team. Journal of Human Capital Development, 2(1), 77-87.
• 15. Dursun M. (2024). Yönetici adaylarının liderlik yönelimleri, duygusal zeka düzeyleri ve karar verme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• 16. Kendirli S. (2023). Spor yöneticilerinin çok yönlü liderlik yönelimlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yozgat Bozok Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Yozgat.
• 17. Açıkgöz R. (2023). Liderlik özellikleri ile kullanılan güç kaynakları arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bir sağlık kurumu örneği. Yüksek Lisans Tezi, Çankırı Karatekin Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Çankırı.
• 18. Gençgör İ. (2024). Spor bilimleri fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin etkili iletişim becerisi ve çok yönlü liderlik düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Samsun.
• 19. Thompson MD. (2000). Gender, leadership orientation, and effectiveness: Testing the theoretical models of Bolman ve Deal and Quinn. Sex roles, 42, 969-992.
• 20. Dursun E. (2022). Çalışanların liderlik yönelimleri ile psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bir Kamu Kurumunda Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Ankara.
• 21. Özkan R. (2023). Profesyonel futbol kulüp yöneticilerinin liderlik yönelimleri, kişilik özellikleri ve empati düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• 22. Bayrakdaroğlu Y., Şenel E., Karakuş K. (2022). Çok yönlü liderlik ile duygu düzenleme arasındaki ilişki. Spor Eğitim Dergisi. 6(3), 228-239.
• 23. Thrasher G R., Biermeier-Hanson, B., Dickson, M. W. (2020). Getting old at the top: The role of agentic and communal orientations in the relationship between age and follower perceptions of leadership behaviors and outcomes. Work, Aging and Retirement. 6(1), 46-58.
• 24. Gönen AB. (2021). Faal hakemlerin liderlik özellikleri ile empati düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Antalya.
• 25. Arslaner, MR. (2024). Beden eğitimi ve spor öğretmenleri ile antrenörlerin liderlik yönelimlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Kahramanmaraş
• 26. Frawley S., Favaloro D., Schulenkorf N. (2018). Experience-based leadership development and professional sport organizations. Journal of Sport Management. 32(2), 123-134.
• 27. Lopez de Subijana C., Martin LJ., McGuire CS., Côté J. (2023). Moderators of the coach leadership and athlete motivation relationship. European Journal of Sport Science. 23(3), 404-414.
• 28. Vurgun N., Özçelik İY., Aldırmaz C. (2023). Hentbol antrenörlerinin öz yeterlik düzeyleri ile çok yönlü liderlik yönelimleri üzerine bir inceleme. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 18(2), 683-701.