Makine Seçimi Probleminin Entropi Ağırlıklı TOPSIS Yöntemi İle Değerlendirilmesi: Bir Doğal Taş İşletmesi Örneği

Yıl 2020, , 714 - 729, 30.12.2020

Gözde Koca , Özüm Eğilmez

https://doi.org/10.35193/bseufbd.726608

Cited By: 4

Öz

Sürekli yeniliğin simgesi olan teknolojik gelişimlerin bir sonucu olan ar-ge faaliyetleri makine tasarımına ve özelliklerine yansımaktadır. İşletmelerce önemli bir karar olan yeni teknoloji kullanımı bağlamında, bu çalışmada doğal taş(mermer) sektöründe faaliyet gösteren bir işletmede mermer işleme makinesi seçimi problemi fayda ve maliyet kriterleri göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir. Değerlendirme 14 farklı makine markası ve 5 farklı kriter (motor gücü, devir hızı, Z ekseni, maksimum testere çapı ve fiyat)bağlamında yapılmıştır. Kriterleri değerlendirmede Entropi yöntemi, alternatif makineleri değerlendirmede de TOPSIS yöntemi kullanılmıştır. Sonuçta yapılan objektif değerlendirmede en önemli kriterin “maksimum testere çapı (mm)” olduğu ve alternatif mermer işleme makineleri içinden en iyi alternatifin Alternatif 11 (A11) olduğu tespit edilmiştir. Kullanılan yöntemler ve elde edilen sonuçlar dâhilinde bu çalışma, uygulayıcıların sadece makine seçiminde değil, diğer tüm kaynak dağıtımı problemlerinde yararlanacakları bir referans olma özelliği taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Makine Seçimi, , Stratejik Yönetim, , Entropi, TOPSIS, Çok Kriterli Karar Verme

Evaluation of Machine Selection Problem by Entropy Weighted TOPSIS Method: An Example of A Natural Stone Company

Öz

R&D activities, which are the result of technological developments, the symbol of continuous innovation, reflect on machine design and features. In the context of the use of new technology, which is an important decision by the enterprises, the problem of choosing a marble processing machine in an enterprise operating in the natural stone (marble) sector was evaluated by considering the benefit and cost criteria. The evaluation was made in the context of 14 different machine brands and 5 different criteria (motor power, rotational speed, Z axis, maximum saw diameter, and price). Entropy method was used to evaluate the criteria, and TOPSIS method was used to evaluate alternative machines. In the final objective evaluation, it was determined that the most important criteria were “maximum saw diameter (mm)” and Alternative 11 (A11) was the best alternative among alternative marble processing machines. Within the methods used and the results obtained, this study is a reference that practitioners will benefit not only in machine selection but also in all other resource distribution problems.

Anahtar Kelimeler

Machine Selection, Strategic Management, Entropy, TOPSIS, Multi Criteria Decision Making

Kaynakça

• Ulutaş, A. (2017). EDAS yöntemi kullanılarak bir tekstil atölyesi için dikiş makinesi seçimi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(2), 169-183.
• Ertuğrul, İ. (2007). Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci ve Bir Tekstil İşletmesinde Makine Seçim Problemine Uygulanması. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,25(1), 171-192.
• Akın, N. G. (2019). Makine Seçimi Probleminde Entropi-ROV ve CRITIC-ROV Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (62), 20-39.
• Faydalı, R., & Erkan, E. F. (2020). Makine Seçim Probleminin Bulanık VIKOR Yöntemiyle İncelenmesi. Zeki Sistemler Teori ve Uygulamaları Dergisi,3(1), 7-12.
• Uzun, S., & Kazan, H. (2016). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden AHP TOPSIS ve PROMETHEE Karşılaştırılması: Gemi İnşada Ana Makine Seçimi Uygulaması. Journal of Transportation and Logistics, 1(1), 99-113.
• Uzun, S., & Yıldırım, B. F. (2016). Equipment Selection in Ship Building Process: TOPSIS, MOORA, VIKOR Application. Eurasian Academy of Sciences Eurasian Business & Economics Journal, 2, 113-124.
• Herişçakar, E. (1999). Gemi Ana Makine Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri AHP ve SMART Uygulaması. Gemi İnşaatı ve Deniz Teknolojisi Teknik Kongresi,99, 240-256.
• Organ, A. (2013). Bulanık DEMATEL yöntemiyle makine seçimini etkileyen kriterlerin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,22(1), 157-172. [9] Gök Kısa,C.& Perçin, S. (2017). Bütünleşik Bulanık DEMATEL-Bulanık VIKOR Yaklaşımının Makine Seçimi Problemine Uygulanması. Journal of Yaşar University, 12(48), 249-256.
• Kundakcı, N., & Sarıçalı, G. (2019). Bütünleşik KEMIRA-M ve COPRAS Yöntemi ile Mermer İşletmesi İçin Katrak Makinesi Seçimi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,10(20), 1028-1061.
• Perçin, S., & Ayan, T. Y. (2015). AHS ve Bulanık PROMETHEE Yaklaşımlarıyla Esnek Üretim Sistemleri Seçimi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(2), 555-575.
• Wu, J., Sun, J., Lıang, L. And Zha Y. (2011). “Determination of Weights for Ultimate Cross Efficiency Using Shannonentropy”, Expert Systems with Applications, 38 (5): 5162-5165.
• Kabadayı, N., & Dağ, S. (2017). Bulanık DEMATEL Ve Bulanık PROMETHEE Yöntemleri ile Kablo Üretiminde Makine Seçimi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 239-260.
• Görçün, Ö. F. (2019). Uluslararası Taşımacılık İşletmelerinin Çekici Araç Seçimlerinin Entegre AHP, Entropi ve TOPSIS Yöntemleri Kullanılarak Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,21(3), 899-922.
• Tolun, B. G., & Tümtürk, A. (2020). AHP ile Bütünleşik Gri İlişkisel Analiz Yöntemi ile Makine Seçimi: Tarım Makinaları Üretim İşletmesinde Bir Uygulama. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,27(1), 21-34.
• Perçin, S., & Ayan, T. Y. (2015). AHS ve Bulanık PROMETHEE Yaklaşımlarıyla Esnek Üretim Sistemleri Seçimi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29 (2), 555-575.
• Uğur, L. O. . (2015). Yapı Makinesi Satın Alımında VIKOR Çok Kriterli Karar Verme Yönteminin Uygulanması. Politeknik Dergisi, 20 (4), 879-885.
• Kul, Y., Şeker, A., & Yurdakul, M. (2014). Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Alışılmamış İmalat Yöntemlerinin Seçiminde Kullanılması. Journal of TheFaculty of Engineering and Architecture of Gazi University,29(3), 589-603.
• Ulutaş, A., & Çelik, D. (2019). Transpalet Seçimi Probleminin AHP ve EDAS Yöntemleri İle Değerlendirilmesi. Business & Management Studies: An International Journal,7(2), 668-686.
• Aloini, D., Dulmin, R., & Mininno, V. (2014). A Peer IF-TOPSIS Based Decision Support System For Packaging Machine Selection. Expert Systems with Applications,41(5), 2157-2165.
• Özgen, A., Tuzkaya, G., Tuzkaya, U. R., & Özgen, D. (2011). A Multi-Criteria Decision Making Approach for Machine Tool Selection Problem in A Fuzzy Environment. International Journal Of Computational Intelligence Systems, 4(4), 431-445.
• Yıldırım, M., Altan, İ. M., & Gemici, R. (2018). Kurumsal Yönetim İle Finansal Performans Arasındaki İlişkinin Entropi Ağırlıklandırmalı TOPSIS Yöntemi İle Değerlendirilmesi: Bist’te İşlem Gören Gıda Ve İçecek Şirketlerinde Bir Araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi,11(2), 130-152.
• Aytekin, A., & Karamaşa, Ç. (2016). BİST'te Faaliyet Gösteren Sigorta Şirketlerinin Finansal Performanslarının Bulanık Shannon Entropi Tabanlı Bulanık TOPSIS Yöntemiyle İncelenmesi. The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems ,5(1), 2017
• Şahin, A., & Sarı, E. B. (2019). Entropi Tabanlı TOPSİS ve VİKOR Yöntemleriyle Bıst-İmalat İşletmelerinin Finansal Ve Borsa Performanslarının Karşılaştırılması. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 12(2), 255-270.
• Ece, N. (2019). Holding Şirketlerinin Finansal Performans Sıralamasının Entropi Tabanlı TOPSIS Yöntemleri İle İncelenmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (FESA),4(1), 63-73.
• Altan, İ. M., & Yıldırım, M. (2019). Sigorta Sektörünün Finansal Performansının Entropi Ağırlıklandırmalı TOPSIS Yöntemiyle Analizi ve Değerlendirilmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi,8(1), 345-358.
• Çatı, K., Eş, A., & Özevin, O. (2017). Futbol takımlarının finansal ve sportif etkinliklerinin Entropi ve TOPSIS yöntemiyle analiz edilmesi: Avrupa’nın 5 büyük ligi ve süper lig üzerine bir uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi,13(1), 199-222.
• Öztel, A., Aydın, B., & Köse, M. S. (2018). Entropi Tabanlı TOPSIS Yöntemi İle Enerji Sektöründe Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansının Ölçümü: Akenerji Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi,9(24), 1-24.
• Çakır, S., & Perçin, S. (2013). AB Ülkeleri’nde Bütünleşik Entropi Ağırlık-TOPSIS Yöntemiyle Ar-Ge Performansının Ölçülmesi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,32(1), 77-95.
• Çakır, S., & Perçin, S. (2013). AB Ülkeleri’nde Bütünleşik Entropi Ağırlık-TOPSIS Yöntemiyle Ar-Ge Performansının Ölçülmesi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,32(1), 77-95.
• Yalçınkaya, Y., Dulupçu, M. A., & Baykul, A. (2018). TOPSIS Yöntemi ile Organize Sanayi Bölgelerinin Yatırım Ortamının Değerlendirilmesi: İBBS Düzey 3 Üzerine Bir Uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 90-107.
• Sarı, E. B. (2017). Endüstri İşletmelerinde Ar-Ge Projelerini Öncelik Sıralamasında Entropi Ağırlıklı TOPSIS Yöntemine Dayalı Çok Kriterli Bir Analiz. International Journal of Academic Value Studies,3(11), 159-170
• Bakır, M., & Akan Ş. (2018). Havaalanlarında Hizmet Kalitesinin Entropi ve TOPSIS Yöntemleri İle Değerlendirilmesi: Avrupa’nın En Yoğun Havaalanları Üzerine Bir Uygulama. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(66), 632-651.
• Demirarslan, P. Ç., Küçükönder, H., & Kıngır, S. (2019). Entropi Tabanlı TOPSIS ve VIKOR Yaklaşımı ile Akademisyenler Üzerinde Bir Duygusal Performans Değerlendirme: Bartın Örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,18(69), 232-251.
• Freeman, J., & Chen, T. (2015). Green supplier selection using an AHP-Entropy-TOPSIS framework. Supply Chain Management: An International Journal, 20(3), 327–340.
• Sun, L. Y., Miao, C. L., & Yang, L. (2017). Ecological-Economic Efficiency Evaluation of Green Technology Iİnnovation in Strategic Emerging Industries Based on Entropy Weighted TOPSIS Method. Ecological Indicators, 73, 554-558.
• Xu, W., & He, F. (2017). Entropy-TOPSIS method for selecting locations for electric vehicle charging stations. Advances in Transportation Studies, 3.
• Gorgij, A. D., Wu, J., & Moghadam, A. A. (2019). Groundwater Quality Ranking Using The İmproved Entropy TOPSIS Method: A Case Study İn Azarshahr Plain Aquifer, East Azerbaijan, Iran. Human And Ecological Risk Assessment: An International Journal, 25(1-2), 176-190.
• Wang, Y; Wen, Z. & HuifangLi (2020). Symbiotic Technology Assessment in İron And Steel İndustry Based on Entropy TOPSIS method .Journal of Cleaner Production, 260, 1-13.
• Zhang, H., Gu, C. L., Gu, L. W., & Zhang, Y. (2011). The Evaluation of Tourism Destination Competitiveness by TOPSIS & İnformation Entropy–A Case in The Yangtze River Delta of China. Tourism Management, 32(2), 443-451.
• Özdağoğlu, A., Yakut, E., & Bahar, S. (2017). Machine Selection In A Dairy Product Company with Entropy and SAW Methods Integration. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,32(1), 341-359.
• Koca, G., Ekinci, F., & Şimşek, M. (2019). Vergi gelirleri bakımından OECD ülkelerinin performansının bütünleşik entropi-ARAS yöntemi ile değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(70), 964-985.
• Hwang, C. L., &Yoon, K. (1981).Multiple attribute decision making methods and application. New York: Springer-Verlag