Antep Fıstığının Uluslararası Ticaretinde Aflatoksin Sorunu ve Çözüm Önerileri

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 625 - 632, 30.06.2022

Fatma Coşkun Topuz , Seda Akfırat

https://doi.org/10.35193/bseufbd.1038949

Cited By: 1

Öz

Sert kabuklu meyvelerin tüketimi, yüksek miktarda mineral madde, vitamin, antioksidan ve polifenolleri içermesinden dolayı artmaktadır. Aflatoksinler, genellikle Aspergillus flavus veya Aspergillus parasiticus türü küfler tarafından üretilen toksik maddeler olup insanlarda kansorejen etki gösterebilirler. İç ve dış pazar da önemli bir yere sahip olan sert kabuklu meyvelerde aflatoksin kontaminasyonu, insan sağlığını tehdit eden ve üreticileri uluslararası pazarlarda ciddi ekonomik kayıplara uğratan olumsuz durumların başında yer almaktadır. Bu sebepten, gıda örgütleri tarafından ticareti yapılan her sert kabuklu meyve için aflatoksin bulaşma sınırı konulmuştur. Ülkemiz tarım ihracatında taze meyve sebze ile sert kabuklu meyveler azımsanmayacak bir paya sahiptir. Sert kabuklu meyveler arasında Antep fıstığı, ekonomik değeri yüksek, gerek yurt içi gerekse yurt dışında oldukça talep gören bir üründür. Antep fıstığının uluslararası ticaretinde bazı engeller ve uğrayabilecekleri olası ekonomik zararlar üretici firmaları tedirgin etmektedir. Bu çalışmada, Antep fıstığında aflatoksine sebep olan faktörler ve çözüm önerileri ele alınmıştır. Ayrıca, insan sağlığına zararlı olası gıda güvenliği tehlikelerini kontrol altına almak ve üreticilerin ulusal veya uluslararası ticarette yaşadığı ekonomik kayıpların engellenmesine katkıda bulunmak çalışmanın temelini oluşturmaktır.

Anahtar Kelimeler

Antep Fıstığı, Aflatoksin, Gıda Güvenliği, Kalite, Uluslararası Ticaret

Aflatoxin Problem in International Trade of Pistachios and Solution Suggestions

Öz

Consumption of hard-shelled fruits is increasing because of containing high amounts of mineral substances, vitamins, antioxidants, and polyphenols. Aflatoxins are toxic substances usually produced by fungi called Aspergillus flavus or Aspergillus parasiticus and have carcinogenic effect. Aflatoxin contamination in hard-shelled fruits, which have an important place in the domestic and foreign markets, is one of the leading negative situations that threaten human health and cause serious economic losses to producers in international markets. For this reason, aflatoxin contamination limit has been set for each hard-shelled fruit traded by food organizations. Fresh fruits, vegetables, and hard-shelled fruits have a substantial share in our country's agricultural exports. Among the hard-shelled fruits, pistachio is a product with high economic value and highly demanded both at national and international. Producer companies are worried about some obstacles and economic losses in the international trade of pistachios. In this study, the factors that cause aflatoxin in pistachios and solutions are discussed. In addition, it is the basis of the study to control possible food safety hazards that are harmful to human health and to contribute to the prevention of economic losses experienced by producers in national or international trade.

Anahtar Kelimeler

Pistachio, Aflatoxin, Food Safety, Quality, International Trade

Kaynakça

• Karacan, E.(2019). Türkiye’nin Antep Fıstığı İhracat Potansiyelinin Karşılaştırmalı Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Çebi-Yılmaz, S & Olhan, E.(2017). Avrupa Birliği Gıda ve Yemde Hızlı Alarm Sistemi'nin Türkiye'nin Gıda Ürünleri İhracatı Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 23(1), 133-144.
• Yavuz, M. A., Yıldırım, H., & Onay, A.(2016). Dünya Antepfıstığı Üretiminde Son On Yılın Değerlendirilmesi. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 6(2): 22-31.
• Elbistanlı, Ö., Kantar Davran, M., & Emeksiz, Ö.F. (2020). Gaziantep ili antepfıstığı ihracat pazarlama organizasyonu. Elektronik Sosyal bilimler Dergisi, 19(74): 724-749.
• Atay, Ü. (2007). Antepfıstığında Kullanılan Sınıflandırma Sistemlerinin İncelenmesi ve Alternatif Bir Sınıflandırma Sisteminin Tasarımı. Yüksek Lisans Tezi. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.
• Beypınar, N. N.(2018). Coğrafi İşaret Tescilinin Antep fıstığı Uluslararası Rekabet Gücü Üzerindeki Etkisinin Ölçülmesi. Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Set, E., & Erkman, O.(2010). The Aflatoxin Contamination of Ground Red pepper and Pistachio Nuts Sold in Turkey. Food and Chemical Toxicology, 48, 2532–2537.
• Aslan, N. (2020). Antep fıstığı İstatistikleri. Antep fıstığı Araştırma Dergisi, 8, 1-4.
• Kaminiaris, M. D., Leggieri, M. C., Tsitsigiannis, D. I., & Battilani, P. (2020). AFLA-PISTACHIO: Development of a Mechanistic Model to Predict the Aflatoxin Contamination of Pistachio Nuts. Toxins, 1-12.
• Ertürk, Y. E., Geçer, M. K., Gülsoy, E., & Yalçın, S. (2015). Antepfıstığı Üretimi ve Pazarlaması. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der, 5(2), 43-62.
• Karacan, E & Ceylan, R. F. (2017). Antep fıstığı Fiyatının Türkiye’de Üretici Kararları Üzerine Etkisinin Analizi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 88-100.
• Güvenç, İ. & Kazankaya, A.(2021). Türkiye’de Antepfıstığı Üretimi, Fiyat Değişimi, Dış Ticareti ve Rekabet Gücü. Manas Journal of Agriculture Veterinary and Life Sciences, 11(1), 83-88.
• Çağlar, A., Tomar, O., Vatansever, H., & Ekmekçi, E. (2017). Antepfıstığı (Pistacia vera L.) ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri. Akademik Gıda, 15(4), 436-447.
• Sandal, E. K., & Yurddaş, M. (2019). Şanlıurfa İlinde Antep fıstığı Üretimi ve Maliyet-kazanç Analizi. ASEAD, 6, 486-497.
• Hosseini, S. S., & Bagheri, R. (2012). Some Major Mycotoxin and Their Mycotoxicoses in Nuts and Dried Fruits. Int. J.Agro. Plant Prod, 3(5), 179-184.
• Wu, Q., & Xu, H.(2020). Design and Development of an On-line Fluorescence Spectroscopy System for Detection of Aflatoxin in Pistachio Nuts. Postharvest Biology and Technology, 159, 111016.
• Gürhayta, O. F., & Çağıntı, Ö. (2016). Kurutulmuş Meyvelerde Aflatoksin ve Okratoksin-A Varlığının ve Sağlık Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi. CBÜ Fen Bil. Dergi, 12(2), 327-338.
• Agyekum, M.,& Jolly, C. M. (2017). Peanut Trade and Aflatoxin Standards in Europe: Economic Effects on Trading Countries. Journal of Policy Modeling, 39, 114–128.
• Filazi, A., & Avci, B. (2018). Applications for the Prevention and Detoxification of Mycotoxins in the Food and Feed Industry. International Journal of Scientific and Technological Research, 4(10), 26-37.
• Açu, M., & Ocak Özdestan, Ö. (2019). Gıdalarda Aflatoksin Düzeylerinin Belirlenmesinde Kullanılan Analiz Yöntemleri. Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 4(2), 168-181.
• Günaydın, Ş. (2018). Farklı Besiyeri Ortamlarında Şelat Ajanlarının Kullanımıyla Aspergillus flavus Gelişimi ve Aflatoksin Üretiminin Önlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Pankaj, S. K., Shi, H., & Keener, K. M.(2018). A review of Novel Physical and Chemical Decontamination Technologies for Aflatoxin in Food. Trends in Food Science & Technology, 71, 73-83.
• İbek-Sözen, G. (2019). Aflatoksin M1 Tayinine Yönelik Elektrokimyasal İmmünosensör Geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi.Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Şen, L., & Nas, S.(2010). Fındık ve Antep fıstığının Mikotoksin problemi. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 5(1), 49-56.
• Öksüztepe, G., & Erkan, S. (2016). Mikotoksinler ve Halk Sağlığı Açısından Önemi. Harran Üniv Vet Fak Derg, 5(2), 190-195.
• Fışkın, G., Ersoy, G., Gündüz, G., & Fışkın, K. (2015). Aflatoksin Üreten Küf Mantarlarının Besinlere Bulaşma Yolları, Aflatoksinin Sağlık Üzerine Etkileri ve Besinlerden Aflatoksin Kontaminasyonu Azaltma Yöntemleri. DPHAD Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi, 3(2), 80-95.
• Ortega-Beltran, A., & Bandyopadhyay, R. (2021). Contributions of Integrated Aflatoxin Management Strategies to Achieve the Sustainable Development Goals in Various African Countries. Global Food Security, 30, 100559.
• Sherif,, S. O., Salama, E. E., & Abdel-Wahhab, M. A.(2009). Mycotoxins and Child Health: The Need for Health rRsk Assessment. Int. J. Hyg. Environ. Health, 212(4), 347-68.
• Khlangwiset, P., Shephard, GS., & Wu, F. (2011). Aflatoxins and Growth Impairment: a review. Critical Reviews in Toxicology, 41 (9), 740–755.
• Atlı, H. S., Bozkurt, H., & Sarpkaya, H. (2014). Antepfıstığı Anaçlarının Antepfıstığı Çeşitlerinin Erken Çıtlamasına Etkisi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 7 (1), 30-36.
• Ortega-Beltran, A., Moral, J., Picot, A., Puckett, R. D., Cotty, P. J., & Michailides, T. J.(2019). Atoxigenic Aspergillus flavus Isolates Endemic to Almond, Fig anf Pistachio Orchards in California with Potential ro Reduce Aflatoxin Contamination in these Crops. Plant disease, 1-8.
• Wu, Q., Xu, J., & Xu, H.(2019). Discrimination of Aflatoxin B1 Contaminated Pistachio Kernels Using Laser Induced Fluorescence Spectroscopy. Biyosystem Engineering, 179, 22-34.
• Alshannaq, A., & Yu J. H. (2021). Analysis of E.U. Rapid Alert System (RASFF) Notifications for Aflatoxins in Exported U.S. Food and Feed Products for 2010–2019. Toxins, 13, 90.
• Odoemelam, S. A., & Osu, C. I. (2009). Aflatoxin B1 Contamination of Some Edible Grains Marketed in Nigeria. E-JChem, 6 (2): 308–14.
• Taghizadeh, S. F., Rezaee, R., Davarynejad, G., Asili, G., Nemati, S. H., Goumenou, M., Tsakiris, I., Tsatsakis, A. M., Shirani, K., & Karimi G.(2018). Risk Assessment of Exposure to Aflatoxin B1 and Ochratoxin A through Consumption of Different Pistachio (Pistacia vera L.) Cultivars Collected from Four Geographical Regions of Iran. Environmental Toxicology and Pharmacology, 61, 61-66.
• Davarani, F. H., Ashrafizadeh, M., Riseh, R. S., Asfhar, E. G., Mohammadi, H., Razavi, S. H., Mandegary, A., & Mohammadinejad, R. (2018). Antifungal Nanoparticles Reduce Aflatoxin Contamination in Pistachio. Pistachio and Health Journal, 1(2), 26-33.
• Diella, G., Caggiano, G., Ferrieri, F., Ventrella, A., Palma, A., Napoli, C., Rutigliano, S., Lopuzzo, M., Lovero, G., & Montagna M. T. (2018). Aflatoxin Contamination in Nuts Marketed in Italy: Preliminary results. Ann Ig, 30, 401-409.
• Wu, Q., & Xu, H.(2019). Application of Multiplexing Fiber Optic Laser Induced Fluorescence spectroscopy for detection of aflatoxin B1 contaminated pistachio kernels. Food Chemistry, 290, 24–31.
• Özer, H. 2009). Fındıklara uygulanan fiziksel ve ısıl süreçlerin aflatoksinler üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aksoy, U.(2013). Kuru meyve sektöründe standartlar. 11. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, 17-20 Nisan, İzmir.
• Sedefoğlu, C.(2013). Antep fıstıklarında Okratoksin a ve Aflatoksin Varlığının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Rezaie, M. R., & Zareie, N.(2021). Impact of Granite Irradiation on Aflatoxin Reduction in Pistachio. Toxicon, 199, 7-11.
• Kazemi, M. M., Hashemi-Moghaddam, H., Nafchi, A. M., & Ajodnifar, H. (2020). Application of Modified Packaging and Nano ZnO for Extendingthe Shelf Life of Fresh Pistachio. Journal of Food Process Engineering, 43, 12.
• Şen, Y. (2015). Atmosferik Basınç Plazma Uygulamasının Gıdaların Dekontaminasyonu ve Detoksifikasyonu Amacıyla Kullanımı. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tunç, M. (2019). Ozonlama İşleminin Kontamine Çiğ Fındıkların Aflatoksin Detoksifikasyonuna ve Fizikokimyasal Özelliklerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Rastegar, H., Shoeibi, S., Yazdanpanah, H., Amirahmadi, M., Khaneghah, A. M., Campagnollo, F. B, & Sant’ana, A. (2017). Removal of aflatoxin B1 by Roasting with Lemon Juice and/or Citric acid in Contaminated Pistachio Nuts. Food Control, 71: 279-284.
• Moslehi, Z., Nafchi, A. M., Moslehi, N., & Jafarzadeh, S.(2021). Aflatoxin, Microbial Contamination, Sensory Attributes, and Morphological Analysis of Pistachio Nut Coated with Methylcellulose. Food Science and Nutrition, 9, 2576–2584.
• Abdolshahi, A., Tabatabaieyazdi, F., Shabani, A. A, Mortazavi, S. A, & Marvdashti, L. M. (2018). Aflatoxin Binding Efficiency of Saccharomyces cerevisiae Mannoprotein in Contaminated Pistachio Nuts. Food Control, 87, 17-21.
• Abdolshahi A, Marvdashti M, Salehi B, Sharifi-Rad M, Ghobakhloo S, Iriti M, & Sharifi-Rad J. (2018). Antifungal Activities of Coating Incorporated with Saccharomyces cerevisiae Cell Wall Mannoprotein on Aspergillus flavus Growth and Aflatoxin Production in pistachio (Pistacia vera L.). Journal of Food Safety, 39(2), 1-6.
• Hassanpour, M., Rezaie, M., Faruque, M., & Khandaker, M. (2021). A Novel Approach for the Reduction of Aflatoxin in Pistachio Nuts Using Experimental and MCNP Simulation. Radiation Physics and Chemistry, 189, 109752.
• Yentür, G., & Er, B. (2012). Gıdalarda Aflatoksin Varlığının Değerlendirilmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 69(1), 41-52.
• Georgiadou, M., Dimou, A., & Yanniotis, S. (2012). Aflatoxin Contamination in Pistachio Nuts: A farm to storage study. Food Control, 26, 580-586.
• Shakerardekani, A., Karim, R., & Mirdamadiha, F. (2012). The Effect of Sorting on Aflatoxin Reduction of Pistachio Nuts. Journal of Food, Agriculture & Environment, 10 (1), 459-461.
• Doster, M. A., Michaildes,T. J., Gold Hamer, D. A., & Morgan, D.P. (2001). In Sufficient Spirng Irrigation Increases Abnormal Splitting of Pistachio Nuts. Calif. Agric, 55, 28-31.