AB Entegrasyon Sürecinde Potansiyel Aday Olarak Bosna-Hersek

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 50 - 64, 30.06.2017

Ekrem Yaşar Akçay

Öz

Bosna-Hersek, tarihte
pek çok kültür ve medeniyetin geçiş yeri olmuştur. Bu nedenle Bosna-Hersek,
Yugoslav Cumhuriyetlerinde etnik karışıma en fazla sahip olan ülkedir.
Bosna-Hersek’teki bu çeşitlilik, zaman zaman çatışmalara istilalara neden
olmuştur. Büyük yıkımlara sahne olmasına rağmen Bosna-Hersek ayakta durmaya
çalışmaktadır. Yugoslavya’nın dağılmasından sonra bağımsızlığını kazanan
Bosna-Hersek, 1995 yılında sona eren yıkıcı bir savaşa sahne olmuştur. 1995 yılında
yapılan Dayton Antlaşması ile savaş sona erse de, ülke hala kaynayan bir kazan
durumundadır. Günümüzde AB’nin potansiyel aday ülkesi olan Bosna-Hersek,  tam üyelik için gerekli kriterleri yerine
getiremediği için AB ile müzakerelere başlayamamaktadır. Bu nedenle
Bosna-Hersek Balkanların kara lekesi olarak nitelendirilmektedir. Günümüzde
bazı gruplar tarafından Bosna –Hersek nüfusunun Müslüman çoğunluğa sahip
olmasından dolayı AB’ye tam üye olamadığına dair değerlendirmeler
yapılmaktadır. Ancak AB’nin genel politikalarına bakıldığında AB’nin din
unsurundan ziyade tam üyelik için gerekli kriterleri önemsediği
anlaşılmaktadır. Dolayısıyla bu çalışma Bosna-Hersek’in AB ile ilişkilerini
neden geliştirmediği üzerine yoğunlaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

AB, Bosna-Hersek, Dayton Antlaşması, Balkanlar, AB Kriterleri

BOSNIA-HERZEGOVINA AS POTENTIAL CANDIDATE IN THE PROCESS OF EUROPEAN INTEGRATION

Öz

Bosnia-Herzegovinia has been passage of many cultures and civilisationsin history. Therefore It is country’s most ethically Yugolav Republic mixture. This diversty in Bosnia-Herzegovinia has led to invision from time to time work. Although the scene of devastation Bosnia and Herzegovina is trying to stand up. After the breakup of Yugoslavia Bosnia and Herzegovina gained its independence in 1995, it has been the scene of a devastating war ended. Even though in 1995, made the Dayton Agreement ended the war to the country is still simmering in the event of an accident.. Nowadays, with the potential EU candidate countries, Bosnia and Herzegovina, could not fulfill the criteria for full membership can not start negotiations with the EU. Therefore, Bosnia-Herzegovinia is characterized as smutch of Balkans. Besides the failure to fully meet Bosnia and Herzegovina's compliance criteria, some groups by Bosnia and Herzegovina with a majority Muslim population due to the EU could not be a full member of that assessments are carried out. But when we look at the EU's general policy is understood that the EU cares about the criteria for full membership rather than the religious element. This is in reports such as the Progress Report prepared for Bosnia and Herzegovina and in documents such as the Enlargement Strategy Document. Therefore, this study focuses on why Bosnia and Herzegovina has not developed relations with the EU. At the same time, the importance of Religion in relation to the EU will also be assessed.

Anahtar Kelimeler

EU, Bosnia-Herzegovinia, DaytonTreaty, Balkans, EU Criterias

Kaynakça

• “AB’nin Batı Balkanlar Bölgesine Yönelik Politikası ve Batı Balkan Ülkelerinin AB Üyelik Süreçleri”. http://www.mgk.gov.tr/calismalar/calismalar/010_bati_balkan_ulkelerinin_ab_uyelik_sureci.pdf (Erişim Tarihi: 13.11.2015).
• “Geleceğini Arayan Ülke: Bosna Hersek”. http://www.bbc.co.uk/turkish/specials/1755_bih_future/index.shtml (Erişim Tarihi: 17.11.2015).
• AĞCA, F. (2010). “Batı Balkanların Geleceğinde Avrupa Birliği ve Türkiye’nin Rolü”. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi 5 (1): 45-65.
• AKDEMİR, E. (2009). “11 Eylül 2001, 11 Mart 2004 ve 7 Temmuz 2005 Terörist Saldırılarının Ardından İslam’ın Avrupa’da Algılanışı”. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi 8 (1): 1-26.
• AŞIK, M. (2014).” Bosna-Hersek: Bölgede Yeni Bir Senaryo Hazırlığı Mı Var?” http://www.evsam.org/asik/33-bosna-hersek-bolgede-yeni-oyun-mu-var.html (Erişim Tarihi: 19.11.2015).
• CİHANGİR, D. (2011). “Diğer Aday ve Potansiyel Aday Ülkelerinin 2011 İlerleme Raporları Hakkında İlerleme”. İKV Değerlendirme Notu Ankara, 1-4.
• DAĞDEMİR, E. U. (2004). “Batı Balkan Ülkeleriyle Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne Tam Üyelik Olasılıkları Üzerine Bir Değerlendirme”. Ankara Üniversitesi, SBF Dergisi 59 (1): 89-117.
• DEMİRTAŞ, B. (2013) “Srebrenitsa Aynasında Balkanların Bugünü ve Yarını”. http://www.aljazeera.com.tr/gorus/srebrenitsa-aynasindabalkanlarin-bugunu-ve-yarini (Erişim Tarihi: 16.11.2015).
• DENİZ, E. (2013). “Bosna-Hersek’in AB Yolundaki Engelleri”. http://www.tuicakademi.org/bosna-hersek-in-ab-yolundaki-engelleri/ (Erişim Tarihi: 18.11.2015).
• DİPLOMATİK GÖZLEM, (2017). “Bosna-Hersek Yanlış Yolda”. http://diplomatikgozlem.com/_haber/bosna-hersek-yanlis-yolda (Erişim Tarihi: 31.01.2017).
• DOĞAN, M. (2014). “AB ve Bosna Hersek İlişkileri”. https://prezi.com/g6lj1wlhnioc/ab-ve-bosna-hersek-iliskileri/ (Erişim Tarihi: 19.11.2015).
• DÜRKOP, C. (2015). Kişisel Görüşme.
• EKİNCİ, M. U. (2015). “Bosna-Hersek Siyasetini Anlama Kılavuzu”. SETA Raporu Ankara, 1-12.
• ERNST, O. (2014). Kişisel Görüşme.
• EUROPEAN COMMISSION. (2014). Bosnia and Herzegovina Progress Report. Brussels.________________________. (2014). Enlargement Strategy Paper. Brussels.
• ________________________. (2014). Bosnia and Herzegovina Progress Report. Brussels.
• ________________________. (2015). Enlargement Strategy Paper. Brussels.
• ________________________. (2016). “Bosnia-Herzegovina”. http://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/countries/detailed-country-information/bosnia-herzegovina_en (Erişim Tarihi: 08.12.2016).
• _______________________. (2016). “Key findings of the 2016 Report on Bosnia and Herzegovina”. http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-16-3637_en.htm (Erişim Tarihi: 08.12.2016).
• EUROPEAN COUNCIL. (2016). “Council conclusions on the application of Bosnia and Herzegovina for membership of the EU”. http://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2016/09/20-conclusions-bosnia/ (Erişim Tarihi: 09.12.2016).
• İZZETBEGOVİÇ, B. (2014). “Bosna-Hersek’in Zor Seçimi”. http://www.aljazeera.com.tr/gorus/bosna-hersekin-zor-secimi (Erişim Tarihi: 17.11.2015).
• KALE, B. (2015). Kişisel Görüşme.
• KARLUK, R. (2014). “Avrupa Birliği’nin Batı Balkanlara Genişleme Süreci”. http://akademikperspektif.com/2014/11/24/avrupa-birliginin-bati-balkanlara-genisleme-sureci-2/ (Erişim Tarihi: 17.11.2015).
• ________________. (2015). “Avrupa Birliği’nin Balkanlara Genişlemesi: Balkan Ülkelerine Üyelik Perspektifi”. http://avekon.org/papers/1163.pdf (Erişim Tarihi: 10.11.2015).
• MUZEJİNOVİÇ, M. (2007). “Avrupa Birliği’nin Batı Balkan Politikası Çerçevesinde Bosna-Hersek İle İlişkileri”. Uluslararası Hukuk ve Politika 3 (12): 67-84.
• MÜFTÜLER-BAÇ, M. (2007). “Turkey’s Accesion To The European Union: Does Culture and Identity Play A Role?”. Ankara Review of European Studies. 6 (2): 31-50.
• ÖZCAN, M., Yardımcı, S., (2006). “Avrupa Birliği ve Küresel Terörizmle Mücadele”. İhsan Bal (der.). Terörizm: Terör, Terörizm ve Küresel Terörizmle Mücadelede Ulusal ve Bölgesel Deneyimler. Ankara: USAK Yayınları.
• PEKİN, O. (2015). “Srebrenitsa Katliamı ve Dayton Antlaşması Analizi”. http://akademikperspektif.com/2014/07/27/srebrenitsa-katliami-ve-dayton-anlasmasi-analizi/. (Erişim Tarihi: 19.11.2015).
• RAHİMİC, A. (2015). “Back on the EU track- Bosnia and Herzegovinia on the path towards becoming a candidate country”. http://www.futurelabeurope.eu/blog/back-on-the-eu-track-bosnia-and-herzegovina-on-the-path-towards-becoming-a-candidate-country/ (Erişim Tarihi: 18.11.2015).
• ROSENBAUM, A. (2004). “Building One Local Government from Three: A Progress Report from Brcko”. Nenad Dimitrijevic and Petra Kovacs (der.) Managing Hatred and Distrust: The Prognosis for Post-Conflict Settlement in Multi ethnic Communities in the Former Yugoslavia. Budapest: Open SocietyInstitute.
• POLENZ, R. (2010). “Better for Both of Them: Turkey Ought to be ın the EU”. Körber Policy Paper. 12: 9-24.
• SAMUR, H. (2010). “Avrupa’da Birliğin Yolu Türkiye’den Geçer”. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi 9 (2): 145-167.
• SANCAKTAR, C. (2007). “Avrupa Birliği Yolunda Bosna-Hersek” http://tasam.org/tr-TR/Icerik/747/avrupa_birligi_yolunda_bosna-hersek (Erişim Tarihi: 17.11.2015).
• SARAYBOSNA BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ. (2012). 2011 Yılında Bosna-Hersek’in Ekonomik Durumu ve Türkiye İle Ekonomik-Ticari İlişkileri. Saraybosna.
• SOYKUT, M. (2007). Papalık ve Venedik Belgelerinde Avrupa Birliği ve Osmanlı Devleti. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• ŞAFAK, Y. (2010). Bosna Savaşı ve Yugoslavya’nın Parçalanması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Kadir Has Üniversitesi.
• TRIANTAPHYLLOU, D. (2002). “The Balkans Today: The EU and the Region”. Marmara Journal of European Studies 10 (2): 65-82.
• TURHAN, F. S. (2011). “Batı Balkanlar Avrupalı Olacak Mı?”, http://arsiv.setav.org/public/HaberDetay.aspx?Dil=tr&hid=67761&q=bati-balkanlar-%93avrupali%94-olacak-mi (Erişim Tarihi: 18.11.2015).
• TÜRBEDAR, E. (2010). “Bosna-Hersek Açılımının Geleceği”, TEPAV Değerlendirme Notu, Ankara.
• _____________. (2010). “Bosna-Hersek Ekonomisi: Yokluğun Gölgesinde Kalan Bir Makroekonomik İstikrar”, Ekonomik İstikrar 20 (73): 69-88.
• TÜRKEŞ, M., RÜMA, Ş. İ., AKŞİT, S., AÇAR, A. (2012). “Kriz Sarmalında Bosna-Hersek: Devlet Krizi”, Boğaziçi Üniversitesi-TÜSİAD Dış Politika Forumu Araştırma Raporu. İstanbul.
• VATANSEVER, M. (2011). “Zamanın Unutturamadığı Dram: Srebrenitsa”, USAK Analiz. 10, Ankara.