The Relationship between Technological Leadership Behavior, Crisis Management, and Distance Education: Teacher Perceptions

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 202 - 213, 31.12.2022

İsa Kürşad Ünver , Seyithan Demirdağ

https://doi.org/10.33905/bseusbed.1149027

Öz

One of the most influential factors on the school organization is information and communication technologies. Increasing the quality of education is possible with the use of technology in schools. For school administrators, information and communication technologies are one of the important tools used to increase the quality of education. For this reason, one of the most important roles of school administrators will be "Technology Leadership". The sample of the study consists of 270 teachers who were determined by the convenient sampling technique, one of the non-random sampling methods. It is seen that 180 (68.5%) of the teachers in the study are female and 85 (31.5%) are male. The data of the research were obtained by "Technology Leadership Scale of Primary School Administrators", "Crisis Management Skills Questionnaire of Primary School Principals" and "Distance Education Attitude Scale". Pearson correlation analysis was applied to determine the relationship between school principals' technological leadership behavior and crisis management skills and teachers' attitudes towards distance education. The effects of school principals' technological leadership behavior and crisis management skills on teachers' attitudes towards distance education were examined by linear regression analysis. According to the findings, it was seen that the technological leadership behaviors of the school principals were at a higher level based on the perceptions of the teachers. The findings also showed that there was no significant relationship between teachers' distance education attitudes and school principals' technology leadership roles and crisis management skills.

Anahtar Kelimeler

Technological leadership, crisis management, distance education, teachers

Teknolojik Liderlik Davranışı, Kriz Yönetimi ve Uzaktan Eğitim Arasındaki İlişki: Öğretmen Algıları

Öz

Okul örgütüne en çok etkide bulunan unsurlardan biri bilgi ve iletişim teknolojileridir. Eğitimin kalitesinin artması okullarda teknolojinin kullanılması ile mümkündür. Okul yöneticileri için bilgi ve iletişim teknolojileri eğitimin kalitesinin arttırılması amacı ile kullanılan önemli araçlardan biridir. Bu sebeple, okul idarecilerinin en önemli rollerinden biri “Teknoloji Liderliği” olacaktır. Bu çalışmanın amacı öğretmenlere göre okul müdürlerinin teknolojik liderlik davranışları ile kriz yönetimi becerilerinin öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumları ile ilişkisini ortaya koymaktır. Çalışmanın örneklemini, seçkisiz olmayan (non-random) örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme tekniği ile belirlenmiş 270 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmadaki öğretmenlerin 180’inin (%68,5) kadın, 85’inin (%31,5) ise erkeklerden oluştuğu görülmektedir. Araştırmanın verileri ‘‘İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Teknoloji Liderliği Ölçeği’’, ‘‘İlköğretim Okulu Müdürlerinin Kriz Yönetim Becerileri Anketi’’ ve ‘‘Uzaktan Eğitim Tutum Ölçeği’’ ile elde edilmiştir. Okul müdürlerinin teknolojik liderlik davranışı ve kriz yönetimi becerileri ile öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumlarının yönelik tutum düzeyleri arasındaki ilişkileri tespit etmek için Pearson korelasyon analizi uygulanmıştır. Okul müdürlerinin teknolojik liderlik davranışı ile kriz yönetimi becerilerinin öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutum düzeyleri üzerindeki etkileri doğrusal regresyon analizi ile incelenmiştir. Bulgulara göre okul müdürlerinin teknolojik liderlik davranışlarının öğretmen algılarına göre yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Bulgular ayrıca öğretmenlerin uzaktan eğitim tutumları ile okul müdürlerinin teknoloji liderliği rolleri ve kriz yönetim becerileri arasında anlamlı bir ilişki olmadığını göstermiştir. 

Anahtar Kelimeler

Teknolojik liderlik, kriz yönetimi, uzaktan eğitim, öğretmenler

Kaynakça

• Açıkalın, A. (1995). Toplumsal Kurumsal ve Teknik Yönleriyle Okul Yöneticiliği. Ankara: Pegem Yayınları.
• Adıgüzel, S. (2007). İlköğretim Okul Müdürlerinin Deprem ile İlgili Kriz Yönetimine İlişkin Yeterlikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ağır, F. (2007). Özel Okullarda ve Devlet Okullarında Çalışan İlköğretim Öğretmenlerinin Uzaktan Eğitime Karşı Tutumlarının Belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Akdemir, A. (1997). Yönetim Düşüncesindeki Dönüşümler ve Dönüştürücü Lider Profil: 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu, 5-6 Haziran, 2, Deniz Harp Okulu, İstanbul.
• Aksoğan, M. (2020). Opinions of Students About Distance Education in The Pandemi Process. MTU Journal of Engineering and Natural Sciences, Covid-19 Special Issue, 1-9.
• Aksu, A., & Deveci, S. (2009). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerileri. Education Sciences, 4(2), 448-464.
• Alanazi, A. (2020). Using Social Networks in School Crisis Management: Evidence From Middle School Principals in Kuwait. Education 3- 13, International Journal of Primary, Elementary and Early Years Education, 49(8), 935-944.
• Anderson, R. E., & Dexter, S. (2005). School Technology Leadership: An Empirical Investigation of Prevalence And Effect. Educational Administration Quarterly, 41(1), 49–82.
• Arı, M. (2010). Internet Tabanlı Uzaktan Eğitim Teknolojilerinde Wimax Esnekliği. Ekim 08, 2021 tarihinde http://www.emo.org.tr/ekler/f9b5ec26abebe62_ek.pdf, adresinden alındı.
• Baş, E. D. (2012). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Teknoloji Liderliği Rolleriyle Okul İklimi Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bergdahl, N., & Nouri, J. (2021). Covid-19 and Crisis-Prompted Distance Education in Sweden. Tech Know Learn, 26(3), 443–459.
• Bıyıkoğlu, C. (2020). İlköğretim Okul Yöneticilerinin Kriz Yönetimi Becerilerine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi, Eğitim Enstitüsü.
• Biçer, F. S., & Koç, M. (2019). Okul Yöneticilerinin ve Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmenlerinin Teknoloji Liderlik Yeterliliklerinin Karşılaştırılması. Uluborlu Mesleki Bilimler Dergisi, 2(1), 27-43.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Calhoun, K. J. (2004). Superintendent Change Leadership Strategies Associated With Successful Technology Integration in Public School Districts. Unpublished Doctoral Dissertation. California: University of La Verne.
• Can, T. (2003). Bolu Orta Öğretim Okulları Yöneticilerinin Teknolojik Liderlik Yeterlilikleri. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(3), 94-107.
• Can, H., Azizoğlu, Ö. A., & Aydın, E. M. (2011). Organizasyon ve Yönetim (8.Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Demirbilek, N., Demirtaş, H., Han, F., & Atila, F. (2021). Distance Education Concept from School Administrator and Teachers' Perspective. Inonu University Journal of the Faculty of Education (INUJFE), 22(1), 449-470.
• Dinç, H., & Göksoy, S. (2019). Okul Müdürlerinin Teknoloji Liderliği Yeterlilikleri. International Journal on Lifelong Education and Leadership, 6(1), 20-35.
• Doğan, H. G. B. (2014). Uzaktan Eğitim Ve Yaşam Boyu Öğrenme. Ekim 15, 2021 tarihinde http://www.egitimdeteknoloji.com/uzaktan-egitim- yasam-boyu-ogrenme-nedir/ adresinden alındı.
• Dönmez, B., & Sincar, M. (2008). Avrupa Birliği Sürecinde Yükselen Ağ Toplumu ve Eğitim Yöneticileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(24), 1–19.
• Fiedler, E. F. & Chemers, M. M. (1984). Improving leadership effectiveness. U.S.A: John Wiley&Sons Inc
• Ertuğrul, E. (2014). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Görüşlerine Göre Yöneticilerin Teknoloji Liderlik Düzeyi İle Yönetici Yeterlikleri İle Öğretmenlerin Teknolojik Etkililiği Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uşak: Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Esplin, N. (2017). Utah Elementary School Principals’ Preparation As Technology Leaders. Doctoral Dissertation. Utah: Utah State University.
• Filiz, E. (2007). Kamu Yönetiminde Kriz Yönetimi. İstanbul: Alfa Akademi Basım Yayım.
• Gezer, Y. (2020). Kriz Yönetim Becerilerine (Kriz Öncesi, Dönemi Ve Sonrası) İlişkin Olarak Okul Müdürlerinin Sergilemiş Oldukları Davranışlar. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(8), 282- 298.
• Gezer, Y. (2021). Okul Müdürlerinin Yöneticilikte Profesyonelleşmeye İlişkin Görüşleri. Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 60-73.
• Giovannella, C., Marcello, P., & Donatella, P. (2020). The Effects of The Covid-19 Pandemic on Italian Learning Ecosystems: The School Teachers’ Perspective At The Steady State. ID&A Interaction Design & Archıtecture(s), (45), 264-286.
• Goleman, D. (1999). Lider Yapan Nedir? Klinik Laboratuvar Yönetimi İncelemesi. Klinik Laboratuvar Yönetim Derneği'nin Resmi Yayını, 13(3), 123-131.
• Irmak, M. (2015). İlkokul ve Ortaokul Öğretmenlerinin, Yöneticilerinin “Teknoloji Liderliği” Düzeylerine İlişkin Algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karaağaç, T. (2013). Kriz Yönetimi ve İletişim. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 0(49), 117-132.
• Karaca, İ., Karaca, N., Karamustafaoğlu, N., & Özcan, M. (2021). Öğretmenlerin Uzaktan Eğitimin Yararına İlişkin Algılarının İncelenmesi. Humanistic Perspective, 3(1), 209-224.
• Karakuş, A., & İnandı, Y. (2018). Ortaokul Yöneticilerinin Okullarında Yaşanan Kriz Durumlarını Yönetme Becerilerinin İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 500-518.
• Karasar, N. (1994). Araştırmalarda Rapor Hazırlama (7. Basım). Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi (19. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karasavidou, E., & Alexopoulos, N. (2019). School Crisis Management: Attitudes and Perceptions of Primary School Teachers. European Journal of Educational Management, 2(2), 73-84.
• Kaul, M., Van Gronigen, B. A., & Simon, N. S. (2020). Calm During Crisis: School Principal Approaches to Crisis Management During The COVID-19 Pandemic. Ekim 15, 2021 tarihinde https://repository.upenn.edu/cpre_policybriefs/89/ adresinden alındı.
• Kaya, Z. (2002). Uzaktan Eğitim. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Kaya, Z., & Önder, H. (2002). İnternet Yoluyla Öğretimde Ergonomi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 1(1), 48-54.
• Kocayiğit, A., & Uşun, S. (2020). Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumları (Burdur İli Örneği). Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(23), 285-299.
• Kurnaz, A., Kaynar, H., Barışık, C. Ş., & Doğrukök, B. (2020). Öğretmenlerin Uzaktan Eğitime İlişkin Görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 293-322.
• Kurt, İ. (2019). Öğretmenlerin Lise Okul Müdürlerinin Teknoloji Liderliği Yeterliliklerine İlişkin Görüşleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kuşkonmaz, H. (2011). İlköğretim Okullarındaki Öğretmenlerin Mobil Öğrenmeye Yönelik Algı Düzeylerinin Belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Langran, E. (2006). Technology Leadership: How Principals, Technology Coordinators, and Technology Interact in K-12 Schools. Unpublished Doctoral Dissertation. Virginia: University of Virginia, the Graduate Faculty of the Curry School of Education.
• Matthews, A. W. (2002). Technology Leadership at A Junior High School: A Qualitative Case Study. Unpublished Doctoral Dissertation. Nevada: University of Nevada.
• Maya, İ. (2014). Kamu İlkokullarında Yöneticilerin Sergiledikleri Kriz Yönetimi Beceri Düzeylerine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Yönetim Bilimleri Dergisi,12(23), 209-235.
• Nalbant, E., & Özdil, T. (1997). Liderlik Nitelikleri ve İşgören Performansı Üzerindeki Etkileri. 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde 1, 18. İstanbul: Deniz Harp Okulu Basımevi.
• Niemi, H. M., & Kousa, P. (2020). A Case Study of Students’ and Teachers’ Perceptions in A Finnish High School During The COVID Pandemic. International Journal of Technology in Education and Science, 4(4), 352-369.
• Öztaş, A. (2013). Resmi Ortaöğretim Okulu Yöneticilerinin Teknoloji Liderliği Rollerine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özüçelik, E. (2019). Uzaktan Eğitim Sistemlerinin Kullanımı: Uludağ Üniversitesi Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Persaud, B. (2006). School Administrators’ Perspective on Their Leadership Role in Technology Integration. Unpublished Doctoral Dissertation. Minnesota: Walden University.
• Sağlam, A. Ç., & Özsezer S. (2015), Liselerde Okul Yönetimlerinin Kriz Yönetme Becerilerine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Electronic Journal of Education Sciences, 4(7), 13-28.
• Savçı, S. (2008). Ortaöğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Kriz Yönetimine İlişkin Algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Seven, T. (2021). Okul Yöneticilerinin Teknolojik Liderlik Öz Yeterliklerinin Uzaktan Eğitim Tutumları İle İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi, Eğitim Enstitüsü.
• Sincar, M. (2009). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Teknoloji Liderliği Rollerine İlişkin Bir İnceleme (Gaziantep İli Örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sucu, Y. (2000). Kriz Yönetimi. Ankara: Elit Yayıncılık.
• Tutar, H. (2007). Kriz ve Stres Ortamında Yönetim (2. Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Ulutaş, S. (2010). Kriz Yönetimi ve Dönüşümcü Liderlik. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İzmir: DEÜ, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Uşun, S. (2006). Uzaktan Eğitim (1. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Ülkü, S. (2018). İlkokullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Wheeler, G. A. (2002). Crisis Management Training Needs: Perceptions Of Virginia Principals. Virginia: University of Virginia.
• Weber, M. J. (2006). A Study of Computer Technology Use and Technology Leadership of Texas Elementary Public School Principals. Unpublished Doctoral Dissertation. Texas: University of North Texas.
• Weng, C., & Tang, Y. (2014). The Relationship Between Technology Leadership Strategies and Effectiveness of School Administration: An Empirical Study. Computers & Education, (76), 91-107.