Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Effect on Smoking Addiction of Social Approval Needs in University Students: A Structural Equation Modeling

Yıl 2021, , 104 - 110, 01.05.2021
https://doi.org/10.19127/bshealthscience.858331

Öz

In this study, structural equation modeling was used to aim with investigate in depth the effect of social approval requirement on cigarette addiction among university students. The study was conducted with 227 students studying at Erciyes University. Data were collected by using the descriptive information form, Fagerström Test for Nicotine Dependence and Social Approval Scale. Independent Sample t Test, One Way ANOVA Test and Pearson Correlation Analysis were used to evaluate the data. For the main purpose of the study, structural equation modeling was established. Fagerström Nicotine Dependence scores were found to be higher in males, having oppressive authoritarian family, having more cigarettes per day and having individual monthly expenditure more than 1000tl. It was found that the total scores of the social approval were also high in males and those who continued their education with their families. Sensitivity to the judgment of others and social withdrawal scores were found to be high in those who continued their education with their families. The path coefficient showing the correlation between social approval requirement and nicotine dependence was calculated as -0,09. However, there was no statistically significant relationship between social approval needs and subscales and Fagerström Nicotine Dependence scores. İt may be suggested to increase the studies about factors such as social approval, social norm and social harmony in order to reveal individual smoking behavior and social interactions.

Kaynakça

  • Ahern J, Galea S, Hubbard A, Syme, SL. 2009. Neighborhood smoking norms modify the relation between collective efficacy and smoking behavior. Drug Alcohol Depend, 100(1-2): 138-145.
  • Akkuş D, Karaca A, Şener DK, Ankaralı, H. 2017. Lise öğrencileri arasında sigara ve alkol kullanma sıklığı ve etkileyen faktörler. Anadolu Kliniği 22(1), 36-45.
  • Andrew DPS, Pedersen PM, McEvoy CD. 2011. Research methods in sport management. Champaign: Human Kinetics. p. 203-207.
  • Aslan D. Halk sağlığı ile ilgili güncel sorunlar ve yaklaşımlar. Ankara. 2009.
  • Bergen AW, Caporaso N. 1999. Cigarette Smoking. J Natl Cancer Inst, 91: 1365-1375.
  • Berkowitz AD. 2004. The social norms approach: theory, research, and annotated bibliography. Higher Education Center for Alcohol and Other Drug Abuse and Violence Prevention. U.S. Department of Education.
  • Chandola T, Head J, Bartley M. 2004. Socio-demographic predictors of quitting smoking: how important are household factors? Addiction, 99(6): 770–777.
  • Doğan DG, Ulukol B. 2010. Ergenlerin sigara içmesini etkileyen faktörler ve sigara karşıtı iki eğitim modelinin etkinliği. İnönü Üniv Tıp Fak Derg, 17(3): 179-85.
  • Gürbüz S, Şahin F. 2018. Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: felsefe-yöntem-analiz. Keşfedici Faktör Analizi ve Güvenirlilik Analiz, Seçkin Yayıncılık. p. 225-257.
  • Hacıevliyagil SS, Mutlu LC, Gülbaş G, Yetkin Ö, Günen H. 2006. Göğüs hastalıkları servisine yatan hastaların hastane yatış maliyetlerinin karşılaştırılması. Toraks Derg, 7(1): 11-16.
  • Heathorn TF, Kozlowski LT, Frecker RC, Fagerstrom KO. 1991. The Fagerstrom test for nicotine dependence: A revision of the Fagerstrom tolerence questionnaire. Br J Addict, 86: 1119-1127.
  • Karasek D, Ahern J, Galea S. 2012. Social norms, collective efficacy, and smoking cessation in urban neighborhoods. Am J Public Health, 102(2): 343-351.
  • Karaşar B, Öğülmüş S. 2016. Sosyal onay ihtiyacı ölçeği: geçerlik ve güvenirlik analizi. Ege Eğitim Derg, 1(17): 84-104.
  • Karlıkaya C, Öztuna F, Solak AZ, Özkan M, Örsel O. 2006. Tütün kontrolü. Toraks Derg, 7(1), 51-64.
  • Kline RB. 2005. Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford Press. p. 154-186.
  • Kowalska J, Winnicka J. 2013. Attitudes of undergraduate students towards persons with disabilities. the role of the need for social approval. Polish Psychol Bullet, 44(1): 40-49.
  • Kutlu R, Marakoğlu K. 2005. Çivi S. Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hemşirelerinde Sigara İçme Durumu ve Etkileyen Faktörler. CÜ Tıp Fak Derg, 27(1): 29-34.
  • Marsh HW, Balla JR, McDonald RP. 1988. Goodness of fit ındexes in confirmatory factor analysis: the effect of sample size. Psychol Bullet, 103: 391-410.
  • McVicar D, Polanski A. 2014. Peer effects in UK adolescent substance use: never mind the classmates? Oxford Bull Econ Stat, 76(4): 589–604.
  • Munro BH. 2005. Statistical Methods For Health Care Research. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. p. 351-76.
  • Oğuz S, Çamcı G, Kazan M. 2018. Üniversite öğrencilerinin sigara kullanım sıklığı ve sigaranın neden olduğu hastalıkları bilme durumu. Van Tıp Derg, 25(3): 332-33.
  • Öncel SY, Erdugan F. 2015. Kontenjans tablolarının analizinde log- lineer modellerin kullanımı ve sigara bağımlılığı üzerine bir uygulama. SAÜ Fen Bil Der, 19(2): 221-235.
  • Öz B, Alkevli A. 2018. Öğrencilerin madde kullanımı ve bağımlılığında etkili olan faktörlere bakışının demografik özelliklere göre incelenmesi: Çukurova üniversitesi örneği. Selçuk Üniv Sos Bil Enst Derg, 39: 29-43.
  • Riou França L, Dautzenberg B, Falissard B, Reynaud M. 2009. Are social norms associated with smoking in French university students? A survey report on smoking correlates. Subst Abuse Treat Prev Policy, 4(4): 1-14.
  • Song VA, Ling MP. 2011. Social smoking among young adults: ınvestigation of ıntentions and attempts to quit. American J Pub Health, 101(7): 1291-1296.
  • Sun J. 2005.Assessing Goodness of Fit in Confirmatory Factor Analysis. Measur Evaluat Counsel Develop, 37(4): 240-256.
  • Türkiye Sağlık Araştırmaları. 2019. URL: http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1095 (Erişim tarihi: 16 Kasım 2020)
  • Tyas SL, Pederson LL. 1998. Psychosocial factors related to adolescent smoking: a critical review of the literature. Tob Control 7(4): 409–420,
  • Uysal AM, Kadakal F, Karşıdağ Ç, Bayram GN, Uysal Ö, Yılmaz V. 2004.Fagerstrom test for nicotine dependence: reliability in a Turkish sample and factor analysis. Tüberküloz Toraks Derg, 52(2): 115-121.
  • Weiss MR, Kipp LE. Goodman D. 2015. Unsportsmanlike play in youth ice hockey: gender and age differences in attitudes and perceived social approval. International Journal of Sport Psychology 46(1): 1-17.
  • Waltz CF, Strcikland OL, Lenz ER. 2010. Measurement in Nursing and Health Research. New York: Springer Publishing Company. p. 176-178.
  • World Health Organization. 1992. The ICD-10 classification of mental and behavioural disorders: clinical descriptions and diagnostic guidelines. Geneva. URL: http://apps.who.int/iris/handle/10665/37958 (Erişim tarihi: 15 Kasım 2020)
  • World Health Organization. 2019. Addiction to Nicotine. Gender, Women, and the Tobacco Epidemic. URL: http://www.who.int/tobacco/publications/gender/en_tfi_gender_women_addiction_nicotine.pdf(Erişim tarihi: 17.11.2020)
  • World Health Organization. 2015. Who Report on the Global Tobacco Epidemic. Geneva, https://www.who.int/tobacco/global_report/previous/en/ (Erişim tarihi: 20 Kasım 2020)
  • World Health Organization. 2017. Monitoring tobacco use and prevention policies. Who Report On The Global Tobacco Epıdemıc. URL http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/255874/9789241512824-eng.pdf.jsessionid=309277A3EE364EE48D01207054608782?sequence=1 (Erişim tarihi: 20 Kasım 2020)
  • World Health Organization. 2018. Dependence syndrome. URL: http://www.who.int/substance_abuse/terminology/definition1/en/ (Erişim tarihi: 15 Kasım 2020)
  • World Health Statistics. 2018. Monitoring health for the SDGs, sustainable development goals. URL: https://www.tuseb.gov.tr/enstitu/tacese/yuklemeler/haberler/2018_istatistikleri.pdf (Erişim tarihi: 15 Kasım 2020)
  • Yamamura E. 2011. The effects of the social norm on cigarette consumption: Evidence from Japan using panel data. Japan World Econ, 23(1): 6-12.
  • Yang J, Yang Y, Li H, Hou Y, Qi M, Guan L, et al. 2014. Correlation between self-esteem and stress response in Chinese college students: The mediating role of the need for social approval. Personal Individ Differen, 70: 212-217.
  • Yeşil YB. 1986. Üniversite gençlerinin psikolojik sorunları. Psikol Derg, 5(20): 8-80.

Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Onay İhtiyacının Sigara Bağımlılığı Üzerine Etkisi: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi

Yıl 2021, , 104 - 110, 01.05.2021
https://doi.org/10.19127/bshealthscience.858331

Öz

Bu çalışmada üniversite öğrencilerinde sosyal onay ihtiyacının sigara bağımlılığı üzerine etkisini derinlemesine araştırmak amacıyla yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Araştırma Erciyes Üniversitesi’nde öğrenim gören 227 öğrenci ile yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında tanıtıcı bilgi formu, Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi ve Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi ve Pearson Korelasyon analizi uygulanmıştır. Araştırmanın temel amacına yönelik olarak ise yapısal eşitlik modellemesi kurulmuştur. Fagerström Nikotin Bağımlılık puanlarının erkeklerde, baskıcı otoriter aileye sahip olanlarda, günde içilen sigara sayısı fazla olanlarda ve bireysel aylık harcaması 1000 tl üzeri olanlarda yüksek olduğu belirlenmiştir. Sosyal onay ihtiyacı toplam puanlarının da erkeklerde ve ailesinin yanında eğitimine devam edenlerde yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ailesinin yanında eğitimine devam edenlerde sosyal onay ihtiyacının alt ölçeklerinden başkalarının yargılarına duyarlılık ve sosyal geri çekilme puanlarının yüksek olduğu saptanmıştır. Sosyal onay ihtiyacı ve nikotin bağımlılığı arasındaki korelasyonu gösteren path katsayısı -0,09 olarak hesaplanmıştır. Bununla birlikte sosyal onay ihtiyacı ve alt ölçekleri ile Fagerström Nikotin Bağımlılık puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olmadığı görülmüştür. Bireysel sigara içme davranışı ve toplumsal etkileşimlerin ortaya çıkarılması için, sosyal onay, sosyal norm ve sosyal uyum gibi faktörlerle ilgili çalışmaların artırılması önerilebilir.

Kaynakça

  • Ahern J, Galea S, Hubbard A, Syme, SL. 2009. Neighborhood smoking norms modify the relation between collective efficacy and smoking behavior. Drug Alcohol Depend, 100(1-2): 138-145.
  • Akkuş D, Karaca A, Şener DK, Ankaralı, H. 2017. Lise öğrencileri arasında sigara ve alkol kullanma sıklığı ve etkileyen faktörler. Anadolu Kliniği 22(1), 36-45.
  • Andrew DPS, Pedersen PM, McEvoy CD. 2011. Research methods in sport management. Champaign: Human Kinetics. p. 203-207.
  • Aslan D. Halk sağlığı ile ilgili güncel sorunlar ve yaklaşımlar. Ankara. 2009.
  • Bergen AW, Caporaso N. 1999. Cigarette Smoking. J Natl Cancer Inst, 91: 1365-1375.
  • Berkowitz AD. 2004. The social norms approach: theory, research, and annotated bibliography. Higher Education Center for Alcohol and Other Drug Abuse and Violence Prevention. U.S. Department of Education.
  • Chandola T, Head J, Bartley M. 2004. Socio-demographic predictors of quitting smoking: how important are household factors? Addiction, 99(6): 770–777.
  • Doğan DG, Ulukol B. 2010. Ergenlerin sigara içmesini etkileyen faktörler ve sigara karşıtı iki eğitim modelinin etkinliği. İnönü Üniv Tıp Fak Derg, 17(3): 179-85.
  • Gürbüz S, Şahin F. 2018. Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: felsefe-yöntem-analiz. Keşfedici Faktör Analizi ve Güvenirlilik Analiz, Seçkin Yayıncılık. p. 225-257.
  • Hacıevliyagil SS, Mutlu LC, Gülbaş G, Yetkin Ö, Günen H. 2006. Göğüs hastalıkları servisine yatan hastaların hastane yatış maliyetlerinin karşılaştırılması. Toraks Derg, 7(1): 11-16.
  • Heathorn TF, Kozlowski LT, Frecker RC, Fagerstrom KO. 1991. The Fagerstrom test for nicotine dependence: A revision of the Fagerstrom tolerence questionnaire. Br J Addict, 86: 1119-1127.
  • Karasek D, Ahern J, Galea S. 2012. Social norms, collective efficacy, and smoking cessation in urban neighborhoods. Am J Public Health, 102(2): 343-351.
  • Karaşar B, Öğülmüş S. 2016. Sosyal onay ihtiyacı ölçeği: geçerlik ve güvenirlik analizi. Ege Eğitim Derg, 1(17): 84-104.
  • Karlıkaya C, Öztuna F, Solak AZ, Özkan M, Örsel O. 2006. Tütün kontrolü. Toraks Derg, 7(1), 51-64.
  • Kline RB. 2005. Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford Press. p. 154-186.
  • Kowalska J, Winnicka J. 2013. Attitudes of undergraduate students towards persons with disabilities. the role of the need for social approval. Polish Psychol Bullet, 44(1): 40-49.
  • Kutlu R, Marakoğlu K. 2005. Çivi S. Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hemşirelerinde Sigara İçme Durumu ve Etkileyen Faktörler. CÜ Tıp Fak Derg, 27(1): 29-34.
  • Marsh HW, Balla JR, McDonald RP. 1988. Goodness of fit ındexes in confirmatory factor analysis: the effect of sample size. Psychol Bullet, 103: 391-410.
  • McVicar D, Polanski A. 2014. Peer effects in UK adolescent substance use: never mind the classmates? Oxford Bull Econ Stat, 76(4): 589–604.
  • Munro BH. 2005. Statistical Methods For Health Care Research. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. p. 351-76.
  • Oğuz S, Çamcı G, Kazan M. 2018. Üniversite öğrencilerinin sigara kullanım sıklığı ve sigaranın neden olduğu hastalıkları bilme durumu. Van Tıp Derg, 25(3): 332-33.
  • Öncel SY, Erdugan F. 2015. Kontenjans tablolarının analizinde log- lineer modellerin kullanımı ve sigara bağımlılığı üzerine bir uygulama. SAÜ Fen Bil Der, 19(2): 221-235.
  • Öz B, Alkevli A. 2018. Öğrencilerin madde kullanımı ve bağımlılığında etkili olan faktörlere bakışının demografik özelliklere göre incelenmesi: Çukurova üniversitesi örneği. Selçuk Üniv Sos Bil Enst Derg, 39: 29-43.
  • Riou França L, Dautzenberg B, Falissard B, Reynaud M. 2009. Are social norms associated with smoking in French university students? A survey report on smoking correlates. Subst Abuse Treat Prev Policy, 4(4): 1-14.
  • Song VA, Ling MP. 2011. Social smoking among young adults: ınvestigation of ıntentions and attempts to quit. American J Pub Health, 101(7): 1291-1296.
  • Sun J. 2005.Assessing Goodness of Fit in Confirmatory Factor Analysis. Measur Evaluat Counsel Develop, 37(4): 240-256.
  • Türkiye Sağlık Araştırmaları. 2019. URL: http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1095 (Erişim tarihi: 16 Kasım 2020)
  • Tyas SL, Pederson LL. 1998. Psychosocial factors related to adolescent smoking: a critical review of the literature. Tob Control 7(4): 409–420,
  • Uysal AM, Kadakal F, Karşıdağ Ç, Bayram GN, Uysal Ö, Yılmaz V. 2004.Fagerstrom test for nicotine dependence: reliability in a Turkish sample and factor analysis. Tüberküloz Toraks Derg, 52(2): 115-121.
  • Weiss MR, Kipp LE. Goodman D. 2015. Unsportsmanlike play in youth ice hockey: gender and age differences in attitudes and perceived social approval. International Journal of Sport Psychology 46(1): 1-17.
  • Waltz CF, Strcikland OL, Lenz ER. 2010. Measurement in Nursing and Health Research. New York: Springer Publishing Company. p. 176-178.
  • World Health Organization. 1992. The ICD-10 classification of mental and behavioural disorders: clinical descriptions and diagnostic guidelines. Geneva. URL: http://apps.who.int/iris/handle/10665/37958 (Erişim tarihi: 15 Kasım 2020)
  • World Health Organization. 2019. Addiction to Nicotine. Gender, Women, and the Tobacco Epidemic. URL: http://www.who.int/tobacco/publications/gender/en_tfi_gender_women_addiction_nicotine.pdf(Erişim tarihi: 17.11.2020)
  • World Health Organization. 2015. Who Report on the Global Tobacco Epidemic. Geneva, https://www.who.int/tobacco/global_report/previous/en/ (Erişim tarihi: 20 Kasım 2020)
  • World Health Organization. 2017. Monitoring tobacco use and prevention policies. Who Report On The Global Tobacco Epıdemıc. URL http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/255874/9789241512824-eng.pdf.jsessionid=309277A3EE364EE48D01207054608782?sequence=1 (Erişim tarihi: 20 Kasım 2020)
  • World Health Organization. 2018. Dependence syndrome. URL: http://www.who.int/substance_abuse/terminology/definition1/en/ (Erişim tarihi: 15 Kasım 2020)
  • World Health Statistics. 2018. Monitoring health for the SDGs, sustainable development goals. URL: https://www.tuseb.gov.tr/enstitu/tacese/yuklemeler/haberler/2018_istatistikleri.pdf (Erişim tarihi: 15 Kasım 2020)
  • Yamamura E. 2011. The effects of the social norm on cigarette consumption: Evidence from Japan using panel data. Japan World Econ, 23(1): 6-12.
  • Yang J, Yang Y, Li H, Hou Y, Qi M, Guan L, et al. 2014. Correlation between self-esteem and stress response in Chinese college students: The mediating role of the need for social approval. Personal Individ Differen, 70: 212-217.
  • Yeşil YB. 1986. Üniversite gençlerinin psikolojik sorunları. Psikol Derg, 5(20): 8-80.
Toplam 40 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Hemşirelik
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Mahmut Evli 0000-0002-5113-7619

Nuray Şimşek 0000-0003-2325-791X

Nurcan Uzdil 0000-0001-8559-8299

Yayımlanma Tarihi 1 Mayıs 2021
Gönderilme Tarihi 11 Ocak 2021
Kabul Tarihi 10 Şubat 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021

Kaynak Göster

APA Evli, M., Şimşek, N., & Uzdil, N. (2021). Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Onay İhtiyacının Sigara Bağımlılığı Üzerine Etkisi: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi. Black Sea Journal of Health Science, 4(2), 104-110. https://doi.org/10.19127/bshealthscience.858331
AMA Evli M, Şimşek N, Uzdil N. Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Onay İhtiyacının Sigara Bağımlılığı Üzerine Etkisi: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi. BSJ Health Sci. Mayıs 2021;4(2):104-110. doi:10.19127/bshealthscience.858331
Chicago Evli, Mahmut, Nuray Şimşek, ve Nurcan Uzdil. “Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Onay İhtiyacının Sigara Bağımlılığı Üzerine Etkisi: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi”. Black Sea Journal of Health Science 4, sy. 2 (Mayıs 2021): 104-10. https://doi.org/10.19127/bshealthscience.858331.
EndNote Evli M, Şimşek N, Uzdil N (01 Mayıs 2021) Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Onay İhtiyacının Sigara Bağımlılığı Üzerine Etkisi: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi. Black Sea Journal of Health Science 4 2 104–110.
IEEE M. Evli, N. Şimşek, ve N. Uzdil, “Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Onay İhtiyacının Sigara Bağımlılığı Üzerine Etkisi: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi”, BSJ Health Sci., c. 4, sy. 2, ss. 104–110, 2021, doi: 10.19127/bshealthscience.858331.
ISNAD Evli, Mahmut vd. “Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Onay İhtiyacının Sigara Bağımlılığı Üzerine Etkisi: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi”. Black Sea Journal of Health Science 4/2 (Mayıs 2021), 104-110. https://doi.org/10.19127/bshealthscience.858331.
JAMA Evli M, Şimşek N, Uzdil N. Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Onay İhtiyacının Sigara Bağımlılığı Üzerine Etkisi: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi. BSJ Health Sci. 2021;4:104–110.
MLA Evli, Mahmut vd. “Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Onay İhtiyacının Sigara Bağımlılığı Üzerine Etkisi: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi”. Black Sea Journal of Health Science, c. 4, sy. 2, 2021, ss. 104-10, doi:10.19127/bshealthscience.858331.
Vancouver Evli M, Şimşek N, Uzdil N. Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Onay İhtiyacının Sigara Bağımlılığı Üzerine Etkisi: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi. BSJ Health Sci. 2021;4(2):104-10.