Fen ve Teknoloji Öğretmenlerine Yönelik Teknoloji Destekli Kavram Haritaları Uygulamaları

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 2, 412 - 424, 10.12.2013

Ali Balım Güliz Aydın Suat Türkoğuz Sabriye Yılmaz Ertuğ Evrekli

Öz

Fen ve Teknoloji öğretiminde öğrencilerin bilgileri yapılandırmaları için, teknoloji destekli tekniklerin kullanılması ve bu sayede konulara ilişkin kavramların anlamlı öğrenilmesine katkı sağlanması önemlidir. Bu tekniklerden biri olan kavram haritalama, herhangi bir konuya ilişkin kavramları ve kavramlar arası ilişkileri hiyerarşik bir düzen içerisinde sunmayı sağlayan görsel bir tekniktir. Kavramlar arası ilişkilerin doğru kurulması, anlamlı öğrenmenin gerçekleşmesi için gereklidir. Öğrencilerin, konulara ilişkin kavram haritaları hazırlayabilmeleri için, öncelikle Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin, kavram haritalama tekniğinin derslerde nasıl kullanıldığını öğrenmeleri gerekmektedir. Bu kapsamda, ülkemizin her bölgesinden, en çok Fen ve Teknoloji öğretmenine sahip birer ilinde, yani toplam 7 ilde öğretmenlere, “Fen ve Teknoloji Öğretiminde Kavram Haritalama Tekniği”, “Kavram Haritalarının Uygulanmasına Yönelik Çalışmalar”, “Inspiration Programı ve Kullanımı”, “Inspiration Uygulamaları” konularında hizmet içi eğitim seminerleri verilmiştir. Bu konulara ilişkin eğitim süresi, 1,5 iş günü, toplam 8 saattir. Hizmet içi eğitim seminerleri, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan gerekli izinler alındıktan sonra İzmir, Erzurum, Ankara, Diyarbakır, Samsun, Antalya ve Bursa illerinde yapılmıştır. Bu çalışmada, Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin, yapılan uygulamalar sırasında hazırlamış oldukları kavram haritası örneklerine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fen ve teknoloji, kavram haritaları, Fen öğretmeni

Technologically Supported Concept Map Applications for Science and Technology Teachers

Öz

In Science and Technology teaching, it is significant to contribute to the meaningful learning of
concepts by making use of technologically supported techniques so that the students can construct knowledge
correctly in their minds. Concept mapping, one of these techniques, is a visual technique that can reflect a
presentation of concepts related to a subject and correlations among them in a hierarchical order. Founding
interconceptual relations correctly is required for meaningful learning. It is essential that Science and Technology
teachers learn how to use and apply concept mapping techniques in Science and Technology course so that the
students could prepare concept maps well. Within this scope, in-service training seminars were held in 7 cities of
Turkey, one city from each region where the Science and Technology course teachers are the highest in number.
The subjects of the seminars were; “Science and Technology Teaching in scope of Constructivist Approach”
“Concept Mapping Technique in Science and Technology Teaching, “Studies towards Practice of Concept Maps”,
“The Inspiration Program and How to Use It”, “Practice Samples Prepared with the Inspiration Concept Mapping
Software”. Total duration of the seminar equals to 1,5 workday or 8 hours. The seminars were held in İzmir,
Erzurum, Ankara, Diyarbakır, Samsun, Antalya and Bursa. This study includes examples of concept maps which
Science and Technology teachers prepared during the seminars.

Anahtar Kelimeler

Science and technology, concept maps, science teacher

Kaynakça

• Anonim, (2005). Fen ve Teknoloji Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Atasoy, B. (2002). Fen Öğrenimi ve Öğretimi. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Aykanat, F., Doğru, M. vd. (2005). Bilgisayar Destekli Kavram Haritaları Yöntemiyle Fen Öğretiminin Öğrenci Başarısına Etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 13 (2), 391-400.
• Candan, A., Türkmen, L. vd. (2006). Kavram Haritalamanın İlköğretim Öğrencilerinin Hareket ve Kuvvet Kavramalarını Anlamalarına Etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi. 3 (1), 66-75.
• Çavaş, B. ve Pekmez, E. Ş. (2001). Fen Eğitiminde Kavram Haritaları ve Inspiration Programı Uygulamaları. Yeni Binyılın Başında Türkiye’de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Maltepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 7 - 8 Eylül 2001, İstanbul.
• Dabbagh, N. (2001). Concept Mapping as a Mindtool for Critical Thinking. Journal of Computing in Teacher Education. 17 (2), 16-24.
• Gürdal, A., Şahin, F. vd. (2001). Fen Eğitimi: İlkeler, Stratejiler ve Yöntemler. İstanbul: M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi.
• Güveli, E. ve Karabacak, N. (2007). İlköğretim Matematik Dersinde Bilgisayar Destekli Kavram Haritasıyla Katlama Tekniği ile Tepegözde Sunulan El Yapımı Kavram Haritasının Karşılaştırılması. 7. Uluslararası Eğitim Teknolojileri Konferansı Bildiriler Kitabı, Yakın Doğu Üniversitesi, 3-5 Mayıs 2007, KKTC. s. 189-194.
• Kaptan, F. (1998). Fen Bilgisi Öğretimi. İstanbul: MEB Yayınları Öğretmen Kitapları Dizisi.
• Karamustafaoğlu, S., Karamustafaoğlu, O. vd. (2005). İlköğretimde Fen ve Teknoloji Öğretimi, Mustafa Aydoğdu ve Teoman Kesercioğlu (Ed.) Fen ve Teknoloji Eğitiminde Kavram Öğretimi içinde (s. 25-54). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kaya, O. N. (2003). Fen Eğitiminde Kavram Haritaları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1 (13), 70-79.
• Kılıç, D. ve Sağlam, N. (2004). Biyoloji Eğitiminde Kavram Haritalarının Öğrenme Başarısına ve Kalıcılığına Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 27 (1), 155-164.
• Kılıç, D., Keleş, Ö. vd. (2012). Examination of Elementary Teachers’ Views about Concept Maps. Journal of Studies in Education, 2 (2), 81-92.
• Kinchin, I. M. (2000). Concept Mapping in Biology. Journal of Biology Education. 34 (2), 61-68.
• Kurnaz, M. A., ve Pektaş, M. (2013). Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Ölçme-Değerlendirmede Kavram Haritası Kullanım Durumları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 9 (1), 1-10.
• Novak, J. D. ve Gowin, D. B. (2002). Learning How to Learn. Cambridge University Press.
• Özmen, H. (2004). Fen Öğretiminde Öğrenme Teorileri ve Teknoloji Destekli Yapılandırmacı (Constructivist) Öğrenme. The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET. 3 (1), 100-111.
• Pekmez, E. Ş. ve Balım, A.G. (2003). Fen Bilimleri Eğitiminde Kavram Haritasını Doğru ve Anlaşılır Kullanabilme. Çağdaş Eğitim Dergisi. 297, 22-29.
• Rao, M. P. (2004). Effect of Concept Mapping in Science on Science Achievement, Cognitive Skills and Attitude of Students. International Conference to Review Research on Science, Technology and Mathematics Education,13-17 Aralık 2004, Hindistan.
• Tekkaya, C. (2003). Remediating High School Students’ Misconceptions Concerning Diffusion and Osmosis through Concept Mapping and Conceptual Change Text. Research in Science & Technological Education. 21 (1), 5-16.
• Tseng, K.-H., Chang, C.-C. vd. (2012). How Concept Mapping Perception Navigates Student Knowledge Transfer Performance. Educational Technology & Society. 15 (1), 102-115.
• Yalın, H. İ. (2004). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım.