E-Kitap Okumaya Yönelik Tutum Ölçeğinin (EKOT) Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 2, 196 - 212, 01.08.2014

Firdevs Güneş , Fatma Susar Kırmızı

Öz

Günümüzde bilginin bilgisayarlar aracılığıyla elektronik ortama taşınması, kitap biçimini
ve okuma alışkanlıklarını değiştirmektedir. Bu süreçte kâğıt kitap yerine e-kitap ön plana çıkmakta
ve giderek yayılmaktadır. E-kitap okuma sürecini etkilemekte, okuyucuların beceri, tutum ve
alışkanlıklarında önemli değişikliklere neden olmaktadır. Bu durum okullarda da görülmekte ve
öğrenciler çoğu derslerde e-kitap okumayı tercih etmektedir. Bu araştırmanın amacı orta öğretim
öğrencilerinin e-kitap okumaya ilişkin tutumlarını değerlendirmek için bir ölçek geliştirmektir. Bu
amaçla önce deneme formu oluşturulmuştur. Bu denemelik formda, uzmanlardan gelen dönütler
doğrultusunda maddelerin kapsam geçerlilik oranları belirlenmiş ve 0,80’nin altında değer aldığı
belirlenen maddeler ölçekten çıkarılmıştır. Oluşturulan 34 maddelik deneme formu Ankara ve
İzmir’de, MEB’in tablet bilgisayar dağıtımı yaptığı liselerin 10. ve 11. sınıflarında uygulanmıştır.
Toplamda 536 öğrenciden (kız=297; erkek=239) elde edilen verilere Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA)
uygulanmış ve “olumlu özellikler” ve “farklılık” olmak üzere iki alt boyuttan oluşan 26 maddelik bir
ölçek ortaya çıkarılmıştır. Birinci alt boyuta ilişkin faktör yük değerleri 0,76 ile 0,53 arasında, ikinci
alt boyuta ilişkin faktör yük değerleri ise 0,72 ile 0,58 arasında değişmektedir.

Anahtar Kelimeler

E-kitap, tutum, öğrenci, geçerlik ve güvenirlik.

Kaynakça

• Baccino, T. (2012). La Question De La Lecture À L’écran. Colloques Consacrés Aux Tablettes Numériques À L’école, Ecritech À Nice Les. 5- 6 Avril, France.
• Baccino,T. (2009). Aspects Négatifs Et Bienfaits De La Lecture Sur Écran. Actua Litté.
• Başbuğ, M. ve Keskin, H. K. (2012). Okuma Becerilerinin Okuma Ortamı Açısından Karşılaştırılması: Ekran Mı Kâğıt Mı? Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 3, 73-83.
• Bélisle, C. (2011). Du Papier À L’écran :Lire Se Transforme. Bordeaux.
• Bozanoğlu, İ. (2004). Akademik Güdülenme Ölçeği; Geliştirmesi, Geçerliği, Güvenirliği. AÜ Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 37 (2), 83-98.
• Büyüköztürk, Ş. (2012a). Anket Geliştirme. http://www.tebd.gazi.edu.tr /cilt3/sayi2.com (Erişim Tarihi: 2012, 14 Mayıs)
• Büyüköztürk, Ş. (2012b). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi Elkitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorumu. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Dağtaş, A. (2013). Öğretmenlerin Basılı Sayfa Ve Ekrandan Okuma Tercihleri İle Eğitimde Elektronik Metin Kullanımına Yönelik Görüşleri. Turkish Studies. 8 (3), 137-161.
• Doğan, N. ve Başokuçu, T. O. (2010). İstatistik Tutum Ölçeği İçin Uygulanan Faktör Analizi ve Aşamalı Kümeleme Analizi Sonuçlarının Karşılaştırılması. Eğitim ve Psikolojide Ölçme Değerlendirme Dergisi. 1 (2), 65-72.
• Erkuş, A. (2003). Psikometri Üzerine Yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları No: 24.
• Eroğlu, A. ve Kalaycı, Ş. (Ed.). (2008). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Giasson, J.(1997). La Lecture. De La Théorie À La Pratique. Bruxelles : De Boeck.
• Güneş, F. (2009). Hızlı Okuma ve Anlamı Yapılandırma. Ankara: Nobel Yayınları.
• Güneş, F. (2013).Türkçe Öğretimi Yaklaşım ve Modeller. Ankara: PegemA Yayınları.
• Hardy, J.M. (2010). Confort De Lecture : L’écart Entre L’écran Et Le Papier Se Réduit. 3 Juillet 2010.
• İleri Aydemir, Z., Öztürk, E. ve Horzum, M. B. (2013). Ekrandan Okumanın 5. Sınıf Öğrencilerinin Bilgilendirici ve Öyküleyici Metin Türünde Okuduğunu Anlama Düzeylerine Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri-Educational Sciences: Theory & Practice, 13, (4), 2263-2276.
• Larson, L. (2010). Le Livre Électronique Motive Les Jeunes Lecteurs. rire.ctreq.qc.ca (Acces Internet: 2010, 20. Avril).
• Maden, S. (2012). Ekran Okuma Türleri ve Türkçe Öğretmeni Adaylarının Ekran Okumaya Yönelik Görüşleri. Dil Edebiyat Eğitim Dergisi, 3 (1), 1-16.
• MİRATEC (2010). La Lecture Sur Un İpad Est Plus Superficielle Que Sur Un Journal. http:// miratech.developpez.com/tutoriels/mac/lecture-sur-ipad-est-plus-uperficielle-que-sur journal/ (Acces Internet: 2014, 20 Novembre).
• Testart-Vaillant, P. & Bettayeb, K. (2009). La Lecture Change, Nos Cerveaux Aussi : E-Book, Internet, Smartphone. Science et Vie. 1104, Septembre, 42-57.
• Tezbaşaran, A. (1996). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Yaman, H. ve Dağtaş, A. (2013). Ekrandan Okumanın Okumaya Yönelik Tutuma Etkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama- Journal of Theory and Practice in Education. 9 (4) 314- 333.
• Yurdugül, H. (2012). Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Kapsam Geçerlik İndeksinin Kullanımı. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~yurdugul.pdf (Erişim Tarihi: 2012, 5, Nisan).
• Yurdugül, H. (2005). Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Kapsam Geçerliği İçin Kapsam Geçerlik İndekslerinin Kullanılması. 14. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi, 28-30 Eylül, Denizli.
• Yvert, B. (2007). Livre 2010, la mort du livre ? Le Président du CNL, L’émission "Masse critique" (France Culture) du samedi 20 Octobre 2007, France. (Source : message Biblio.fr du 19/10/2007).