Ramazan el- Bûtî’nin Kur’an İlimleri ve Tefsir Tarihinin oluşum Sürecine Dair Tespitleri

Yıl 2022, Sayı: 20, 47 - 69, 25.12.2022

Mehmet Yaşar

https://doi.org/10.34085/buifd.1165866

Öz

Kur’an ve tefsir tarihi; İslam tarihi, Arap dili, hadis ve siyer gibi birçok ilimle doğrudan alakalıdır. Bu sebeple de yedi harf, Kur’an’ın metinleşme süreci, resmü’l-mushaf, Hz. Peygamber’in Kur’an’ı tefsiri gibi konuların ele alınmasında kimi ihtilafların mevcudiyeti, ele alınan meselelerin çok yönlü olmasıyla ilişkilidir. Nitekim bu alanda yapılan çalışmalar, birbirinden farklılık arz etmiş ve süreç içerisinde zengin bir verinin oluşmasına yol açmıştır. Ayrıca İslamî ilimlerin merkezinde yer alması sebebiyle Kur’an ve tefsir tarihinin meseleleri güncelliğini yitirmemesine yol açmış ve konuyla ilgili yapılan çalışmaların devamlılığını sağlamıştır. Alanın bilginleri farklı perspektiflerle Kur’an ilimleri ve tefsir meselelerini ele almaya çabalamıştır. Konuyla ilgili değerlendirmeleri olan Ramazân el-Bûtî de (öl. 2013) bu isimlerden biridir. Bu çalışmada Bûtî’nin Kur’an ve tefsir tarihi hususundaki fikirleri ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmektedir Onun bu konuda hangi yöntemden hareket ettiği, özgün tespitlerinin olup olmadığı, rivayet kaynaklarına nasıl yaklaştığı bu bağlamda ele alınacak konular arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir,, Tasnif,, Kurân Tarihi,, Tefsir Tarihi,

Ramadan al-Bûti's Detections on Qur'anic Sciences and the Formation Process of the History of Tafsir

Öz

The history of the Qur'an and tafsir; it is directly related to many sciences such as the history of Islam, the Arabic language, hadith and sirah. For this reason, the existence of some conflicts in the handling of subjects such as the seven letters, the texting process of the Qur'an, the collection of the mushaf, the interpretation of the Qur'an of the Prophet is related to the multifacetedness of the issues discussed. As a matter of fact, studies in this field have differed from each other and have led to the formation of rich data in the process. In addition, it has caused the history of the Qur'an and tafsir to not lose its currency due to being at the center of Islamic sciences and has ensured the continuity of the studies on the subject. Scholars of the field have tried to deal with the issues of Qur'anic sciences and tafsir from different perspectives. Ramazan al-Bûtî (d. 2013), who has evaluations on the subject, is one of these names. In this study, Bûti's ideas on the history of the Qur'an and the history of tafsir are evaluated in detail.

Anahtar Kelimeler

Tafsir,, Classification,, History of the Qur'an,, History of Tafsir,, Ramazan al-Bûtî

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. el-Müsned . nşr. Şuayb el-Arnaût. b.y.: Müessesetü’r-risâle, 1421/2001.
• Akk, Halid Abdurrahman. Usûlü't-Tefsîr ve Kavâiduhû. Beyrut: Dâru'n-nefâis, 1986.
• Ali Câfer, Müsâid Müslim Abdullah. Eseru't-tatavvuru'l-fıkri fi't-tefsir fî asri'l- Abbâsî. Bey rut: Müessesetü’r-risâle, 1984.
• Aslan, Mahsum. “Muhammed Said Ramazan El-Bûtî’nin Hayatı, Eserleri, İlmî Kişiliği ve Fıkıhçılığı”. Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/1 (2015), 345-385.
• Bâkıllânî, Ebû Bekr Muhammed b. Tayyib b. Muhammed el-Basrî. el-İntiṣâr li-l-Kur’an. Muhammed ʿİsâm el-Kudât. Ammân: Dâru'l-feth, 2001.
• Begavî, Ebû Muhammed Muhyissünne el-Hüseyn b. Mes‘ûd b. Muhammed el-Ferrâ’.Şerhu’ ’s-sünne. thk. Züheyr eş-Şâvîş ve Şuayb el-Arnaût. Dımaşk: el-Mektebü’l-İslâmî, 1983.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr. b.y.: Dâru Tavki’n-necât, 1422/2001.
• Buladı, Kerim. “Klasik Tefsir Mukaddimelerinde Yedi Harf Meselesi ve Yorumları”. Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2/2 (2016), 113-139.
• Bûtî, Muhammed Saîd Ramazân. Min Revâʾiʿi’l-Ḳurʾân: Teʾemmülât ʿilmiyye ve edebiyye fî Kitâbillâhi ʿazze ve celle. Dmaşk: Daru’l-Fârâbî, 2007.
• Cevziyye, İbn Kayyim. İʿlâmü’l-muvaḳḳıʿîn ʿan rabbi’l-ʿâlemîn. Muhammed Abdüsselâm İbrâhim. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 1991.
• Cezerî, Şemsüddin Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Alî b. Yûsuf. en-Neşr fî’l-kı râʾâti’l-ʿaşr. thk. Ali Muhammed Dabbâ. Mısır: el-Mektebetü't-ticariyetü'l-kübrâ, ts.
• Dânî, Ebû Amr Osmân b. Saîd b. Osmân. el-Muḳniʿ fî maʿrifeti mersûmi meṣâḥifi ehli’l-ems âr. Kahire: el-Mektebetü'l-Ezheriyye, ts.
• Endelüsî, İbn Atıyye. el-Muharrerü’l-vecîz fî tefsîri’l-kitâbi’l-ʿazîz. nşr. Abdüsselam Abdüşş afi Muhammed. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 1422.
• İbn Abdilberr, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed. et-Temhîd limâ fî’l- Muvaṭṭaʾ mine’l-meʿânî ve’l-esânîd. thk. Mustafa b. Ahmed el-Alevî, Muhammed Abdulkebir el-Bekr. Mağrib: Vizâra umûmi'l-evkâf, 1387.
• İbn Abdilberr, el-İstiẕkâr. thk. Sâlim Muhammed Atâ, Muhammed Ali Muavvız Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 2000.
• İbn Cüzey, Ebü’l-Kāsım Muhammed b. Ahmed b. Muhammed Kelbî. et-Teshîl li-‘ulûmi’t-te nzîl. nşr. Abdullah Halidî. Beyrut: Dâru’l-Erkam b. Ebi’l-Erkam, 1416.