PSİKOLOJİK DANIŞMANLARIN MESLEKİ DOYUM DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 58 - 70, 31.12.2020

Birkan Güneş

Öz

Bu araştırmada ülkemizin farklı bölgelerinde, farklı kurum ve kademelerde görev yapmakta olan psikolojik danışmanların mesleki doyum düzeylerinin cinsiyet ve mesleki deneyim gibi bireysel faktörlere; görev yapılan eğitim kademesi, kurum türü ve sosyoekonomik durum gibi örgütsel faktörlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırma verileri anaokulu, ilkokul, ortaokul, lise, rehberlik ve araştırma merkezi (RAM), özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi, özel eğitim kurumu, yükseköğretim kurumu gibi farklı kurumlarda görev yapmakta olan 333 psikolojik danışmandan elde edilmiştir. Araştırma verileri Mesleki Doyum Ölçeği (MDÖ) ve kişisel bilgi formu ile toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde tek yönlü varyans analizi ve t testi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre psikolojik danışmanların mesleki doyum düzeyleri cinsiyet, mesleki deneyim, görev yapılan eğitim kademesi ve kurum türüne göre anlamlı olarak farklılaşmamaktadır. Psikolojik danışmanların algıladıkları sosyoekonomik durumlara göre mesleki doyum düzeyleri farklılaşmaktadır. Sosyoekonomik durumunu iyi ve üstü bulanların mesleki doyum düzeyleri orta ve altı bulanlara göre anlamlı olarak fazladır.

Anahtar Kelimeler

psikolojik danışman, Mesleki Doyum, kurum türü

Kaynakça

• Aslan, H. (2006). Çalışanların iş doyumu düzeylerine göre depresyon, benlik algısı ve denetim odağı algısı değişkenlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Baggerly, J. ve Osborn, D. (2006). School counselors’ career satisfaction and commitment: correlates and predictors. Professional School Counseling, 9(3), 197-205. Bayrı, H. (2006). Ortaöğretim kurumlarında çalışan psikolojik danışman/rehber öğretmenlerin iş doyumuna ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Bilge, F., Sayan, A. ve Kabakçı, Ö. (2009). Aile mahkemesi uzmanlarının meslek doyumları, yaşam doyumları ve ilişkilere yönelik inançlarının incelenmesi, Türk Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Dergisi, 4 (32), 20-31.
• Can, A. (2019). Spss ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi, Pegem akademi yayıncılık, Ankara.
• Cervoni, A. ve DeLucia-Waack, J. (2011). Role conflict and ambiguity as predicotrs of job satisfaction in high school counselors, Journal Of School Counseling, 9(1), 1-19.
• Cirhinlioğlu, Z., & Demir, A. (2017). Özel eğitim kurumlarında çalışan rehber öğretmenlerin iş doyumları: İzmir örneği. Journal Of Human Sciences, 14(2), 1690-1702. Doi:10.14687/Jhs.V14i2.4552
• Clemens, E.V., Milsom, A., & Cashwell, C. S. (2009). Using leader-member exchange theory to examine principal-school counselor relationships, school counselors' roles, job satisfaction, and turnover intentions. Professional School Counseling, 13, 75-86.
• Çağırıcı (2017). Psikolojik danışmanların kişilik özellikleri ile iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çetinkanat, C. (2000). Örgütlerde Güdülenme ve İş Doyumu, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Çulha, Y. (2017). Okul psikolojik danışmanlarının müdürlerinin liderlik stillerini algıları ile kendi iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Demato, D. S. & Curcio, C. C. (2004). Job satisfaction of elementary school counselors: A new look. Professional School Counseling, 7, 236-245. Güçlü, N. ve Zaman, O. (2011). Alan dışından atanmış rehber öğretmenlerin iş doyumları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(3), 541576.
• Hamamcı, Z., Oskargil-Göktepe, E., ve İnanç, N. (2004). Okullarda çalışan psikolojik danışmanların mesleki yönden kendilerini geliştirmeleri ve mesleki doyumları ile ilişkisinin incelenmesi, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayında sunuldu, Malatya., 6-9 Temmuz 2004.
• Işık Tokmak, A. (2019). Okul psikolojik danışmanlarının mesleki doyumlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Kadıoğlu, F. (2014). Psikolojik danışmanların (rehber öğretmenlerin) mesleki doyum ile kendine saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kağan, M. (2010). Ankara ilindeki devlet ve özel ilköğretim okulları ile rehberlik ve araştırma merkezlerinde çalışan rehber öğretmenlerin iş doyumlarının incelenmesi, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12-1, 39-55.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kolodinsky, P., Draves, P., Schroder, V., Lindsey, C., ve Zlatev, M. (2009). Reported levels of satisfaction and frustration by arizona school counselors: a desire for greater connections with students in a data-driven era. Professional School Counseling,12, 193-199. Doi: 10.1177/2156759X0901200307
• Kınalı, G. (2000). Resmi ve özel okullardaki rehber öğretmenlerin iş tatminleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kuzgun, Y., Sevim, S. ve Hamamcı, (1999). Mesleki doyum ölçeğinin geliştirilmesi. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, (11), 14-18.
• Özgüven, E. (2016). Ülkemizde psikolojik danışma ve rehberlik faaliyetlerinin dünü ve bugünü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 1(1). 4-15. Özmen, A. (2000) Uygulamalı araştırmalarda örnekleme yöntemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları.
• Rayle, A. D. (2006). Do school counselors matter? Mattering as a moderator between job stress and job satisfaction. Professional School Counseling, 9(3), 206-215. Doi: 10.1177/2156759X0500900310
• Taşdan, M. ve Tiryaki, E. (2008). Özel ve devlet ilköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu düzeylerinin karşılaştırılması, Eğitim ve Bilim, 33 (147), 54-70.
• Teber, M. (2017). Oyun terapistlerinin iş doyumu. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(1), 38-46.
• Uslu, M. (1999). Resmi eğitim kurumlarında çalışan psikolojik danışma ve rehberlik uzmanlarının iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin danışmanların denetim odağı ve bazı değişkenlere göre karşılaştırılması, (Yüksek lisans tezi), Selçuk üniversitesi, Konya.
• Yelboğa, A. (2007). Bireysel demografik değişkenlerin iş doyumu ile ilişkisinin finans sektöründe incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 1-18.