İNTERNET HABER SİTELERİNDE İNTİHAR HABERLERİNİN SUNUMU

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 1, 5 - 23, 31.05.2018

Ferihan Ayaz , Birgül Taşdelen , Fırat Adıyaman , Erkan Yüksel

https://doi.org/10.18221/bujss.367372

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma intiharın yeni medyada
nasıl sunulduğunu tespit edip gazetecilik etik ilkeleri bağlamında tartışmayı
amaçlamaktadır. Bu bağlamda Türkiye’de yayın yapan tirajı en yüksek 3 ulusal
gazetede (Hürriyet, Milliyet ve Sabah) yer alan 2015 yılına ait 276 haber
içerik analizine tabii tutulmuştur. 13 ana ve 152 yan kategoride
değerlendirilen haberlerin çoğunun (%65) 
doğrudan “intihar” temalı olduğu belirlenmiştir. Diğer haberler,
“intihar teşebbüsü” ve “intihar şüphesi” temalıdır. Haberlerin %31.5’inin
kaynağı belirsizdir. %70.7’sinin anlatım dili “duygusal/dramatik”, %8.7’sinin
ise “magazinel”dir. Üslup bakımından haberlerde %27.4 ile
“endişelendirici/kaygı uyandırıcı” üslup, %23.6 ile “panik
uyandırıcı/sansasyonel üslup” kullanılmıştır. İntihar haberlerinde görsel
kullanımının etik olmadığı vurgusuna rağmen 276 haberin 256’sında toplam 437
görsel malzeme kullanılmıştır. Bunların 42’si video görüntüsüdür. Görsel
malzemelerin %85.1’i (f=372) “gerçek olay/kişi görüntüsü”dür. Görsellerin
%46.3’ünde “eylem yapan kişinin buzlanmamış görüntüsü” yer almaktadır. Bu
oranın %17.3’ü ise doğrudan eylem gününde çekilen fotoğraftır. Haberlerin %91.7
gibi büyük çoğunluğunda intihar şekli verilmiştir. İntihar şeklinin
verilmesinin etik açıdan sakıncalı olduğu göz önünde bulundurulursa ulusal
basının sorunlu bir anlayışı benimsediği söylenebilir. Sonuç olarak bu çalışma
ile halen erişime açık bulunan intihar haberlerinin teşhir amaçlı kullanıldığı
görülmektedir. Çalışma intiharı önlemek isteyen bakanlıklar, dernekler,
vakıflar gibi sosyal sorumluluk kurumlarına veri sağlamıştır. Bu konuda
medyanın duyarlılığını arttırmak bağlamında acilen adımlar atılması
gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

İntihar, intihar haberleri, haber sitelerinde intihar haberleri

Kaynakça

• Cengiz, A. S. (2009). Basında Yer Alan İntihar Ya Da İntihar Girişimi Konulu Haberlerde Etik Sorunlar. Kriz Dergisi, 17 (2), 21-38.
• Çoban, M. (2004). Medya Ve İntihar: İntihar Haberlerinin Medyada Yer Alış Biçimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Harmanci, M. F.; Buçak, M.; Gültekin, E. And Güldibi, M. (2014). Gazetelerde Polis İntihar Haberlerinin Sunumu. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (51), 365-391.
• Işık, H. H. (2006). Medya Ve Terör: Kasım 2003 Bombalama Olaylarının Yazılı Basında Sunumu. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
• Karakuş, N. (2012). Medyada İntiharın Temsili: Karikatürde İntihar. Ankara: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Loureiro, A. R. P.; Moreira, S. B. T. And Sachsida, A. (2015). Does The Effect Of Media Influence Suicide Rates? Journal Of Economic Studies, 42 (3), 415-432.
• Özer, T. (2005). 11 Eylül Eylemlerinin Zaman Gazetesi Köşe Yazarlarınca Değerlendirilmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
• Palabiyikoğlu, R.; Azizoğlu, S.; Haran, S. And Özayar, H. (1994). Gazetelerdeki İntihar Haberlerinin Okuyucuya Nasıl Yansıtıldığına İlişkin Bir Çalışma. Kriz Dergisi, 2 (2), 285-292.
• Quarshie, N.B.E.; Osafo, J.; Akotia, S. C. And Perrah, J. (2015). Adolescent Suicide In Ghana: A Content Analysis Of Media Reports. International Journal Of Qualitative Studies On Health And Well-Being, 10, 1-13.
• Sakarya, D., Güneş C., Sakarya, A. (2013). İnternette İntiharı Aramak: İnternet Sitelerinin İntihar İle İlişkili İçeriklerine Göre Değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi. 24 (1): 44-8.
• Stewart, E. A.; Kinn, T. J.; June, D. J. And Fullerton, R. N. (2011). Military And Civilian Media Coverage Of Suicide. Archives Of Suicide Research, 15 (4), 304-312.
• Şahin Ve Sarı (2009). Basında Facebook İstismarı Ve Toplumdaki Yansımaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1 (9): 51-69.
• Tatum, T. P.; Canetto, S. S. And Slater, D. M. (2010). Suicide Coverage In U.S. Newspapers Following The Publication Of The Media Guidelines. Suicide And Life-Threatening Behavior, 40 (5), 524-534.
• Yang, C. A.; Tsai J. S.; Yang, H. C.; Shia, C. B.; Fuh, L. J.; Wang, J. S.; Peng, K. C. And Huang, E. N. (2013). Social Psychiatry And Psychiatric Epidemiology, 48 (3), 427-435.
• Yavuz, F. (2006). Terör Eylemlerinin Kitle İletişim Araçlarında Sunumu. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi