ÇANDIR (KALECİK) CİVARININ JEOLOJİSİ

Yıl 1974, Cilt: 83 Sayı: 83, 30 - 53, 01.12.1974

Şuayip Üşenmez

Öz

Ankara-Kalecik kuzeyinde, Ankara-Çankırı yolu, Kalecik-Çandır kesiminde bulunan oldukça
geniş su toplama havzası ile tanınan Malı deresi civarları, yurdumuzda ve diğer komşu memleketlerde
cevher toplaması ile tanınmış olan ofiyolitik seriden yapılmıştır. Malı deresinin bu formasyonu, jeoloji incelemesi bakımından iyi bir şekilde kesmiş ve ortaya koymuş olması, önemli bir durum teşkil
ediyor. Diğer bir yönden de, yurdumuzda oluşan bu formasyonların kuvvetli tektonik hareketlerle
fazla karıştırılmış olarak görülmesi, sahamızı da içine alır durum ortaya koymaktadır. Bir yandan mostraların diziliş biçimleri, diğer yandan da sakin tektonik demek olmayan bu durum, bir inceleme konusu için ilginç görülmekte ve seçme nedeninini teşkil etmektedir.

Anahtar Kelimeler

ÇANDIR, KALECİK, CİVARININ JEOLOJİSİ

GEOLOGY OF THE ÇANDIR (KALECİK) AREA

Öz

The area under investigation is Malı Deresi and the nearby regions. It is located around the road between Ankara-Çankırı and includes the Kalecik - Çandır sector (Location map, Fig. 1.) The studied area is generally made up of ophiolitic formations which are recognized as chromitebearing rocks in Turkey and in the neighboring countries. The ophiolitic rocks are well exposed along the Malı Deresi, since the Malı Valley cuts across these formations forming cross sections up to 400 m in thickness. The formations are also tectonically complicated. Therefore it is thought that it would be interesting to study these rocks along the Malı Valley in order to work out its tectonism and to evaluate its potential from the economical geology point of view. The field work started in December 1967 and was carried out until December 1972. The area is 260 km2 and covers the Çankırı H 30-b3 , H 31-a4 , H 30-c2 , H 31-d1 map sheets. The results of the field and laboratory studies were submitted as a Doctorate Thesis to the Geology Department of Ankara University, Faculty of Science. It is hoped that this research would be a starting point for more detailed work in the area which is geologically very complex in nature.

Anahtar Kelimeler

KALECİK, THE ÇANDIR, GEOLOGY

Kaynakça

• ARNI, P. (1943): Anadolu ofiolitlerinin yaşlarına mütedair malûmat. M.T.A. Mecm., no. 3/28, Ankara.
• AYAN, T. (1965): Karbonatların tanınmasında kullanılan kimyasal boyama metotları. M.T.A. Derg., no. 65, Ankara.
• BAYKAL, F. (1943): Kırıkkale-Kalecik ve Keskin-Bâlâ mıntakasında jeolojik etütler. M.T.A. Rap., no. 1448, Ankara.
• (1971): Historik jeoloji. Karadeniz T.Ü. Yayınl., no. 38, Trabzon.
• BAYRAMGİL, O. (1959): Petrografi. İstanbul Univ. Yayınl., sayı 819, Fen. Fak., no. 23, istanbul.
• BLUMENTHAL, M. (1945): Kuzey Anadolu'nun bazı ofiolit mıntıkaları Liastan evvelki devreye mi aittir? M.T.A. Mecm., no. 1/33, Ankara.
• (1948): Bolu civarı ile Aşağı Kızılırmak mecrası arasındaki Kuzey Anadolu silsilelerinin jeolojisi. M.T.A. Yayınl., seri B, no. 13, Ankara.
• (1950): Orta ve Aşağı Yeşilırmak bölgelerinin jeolojisi hakkında. M.T.A. Yayınl., seri D, no. 4, Ankara.
• CAROZZİ, Albert v. (1960): Microscopic Sedimentary Petrography.
• CHAPUT, E. (1947): Türkiye jeoloji ve jeormorfojenik tetkik seyahatleri. İst. Üniv. Yayınl., no. 324, istanbul.
• (1956): Ankara bölgesinin petrol ihtimalleri. M.T.A. Rap., no. 2608, Ankara.
• DEAR, HOWIE & ZUSSMAN (1965): Rock-forming minerals.
• EROL, O. (1951): Ayaş dağlan ve Mürted ovasının kuzey bölümlerinin jeolojisi hakkında rapor, Ankara.
• (1952): Ankara kuzeyinde Mira ve Aydos dağları bölgesinin jeolojisi hakkında rapor, Ankara.
• (1954): Ankara'nın ve civarının jeolojisi hakkında rapor, Ankara.
• (1955): Ankara-Haymana, Aydos dağı arasındaki bölgenin jeomorfolojisi (Doçentlik tezi), Ankara.
• (1956): Ankara güneydoğusundaki Elma dağı ve çevresinin jeoloji ve jeomorfolojisi üzerinde bir araştırma. M.T.A. Yayınl., seri D. no. 9. Ankara.
• (1961): Ankara bölgesinin tektonik gelişmesi. T.f.K., Bült., cilt VII, Ankara.
• FOLK, K. Robert (1959): Practical Petrographie dassification of limestones. Bull. Amer. Assoc. Petrol. Geo.
• GİLBERT, H.W.T. (1955): Petrography. An introduction to the study of rock in thin section, San Francisco.
• H.G.F. WINKLER (1965): Die Genese der metamorphen Gesteine. .
• H. LEITMEIER (1950): Einführung in die Gesteinskunde.
• İLGÜZ, N. (1964): Tatbikî optik minaraloji. A.Ü. Fen. Fak. Yayınl, um. 100, jeoloji 2, Ankara.
• (1967); Genel mineraloji. A.Ü. Fen. Fak. Yayınl., no. 108, jeoloji 3, Ankara.
• KETlN, 1. (1959): Türkiye'nin orojenik gelişmesi. M.T.A. Derg., no. 53, Ankara.
• (1961): Türkiye'de magmatik faaliyetler. T.f.K. Bült., cilt VII, sayı 2, Ankara.
• LAHN, E. (1949): Orta Anadolu'nun jeolojisi hakkında. T.J.K. Bült., cilt 2, sayı l, Ankara.
• LAHEE, H. Frederic (1941): Field Geology.
• McCALLIEN, W.J. (1950): Türkiye'de «Pillov lavlar». T.J.K. Bült., cilt II, sayı 2, Ankara.
• MOORHOUSE, W.W. (1959): The study of rocks in thin section, New York.
• NEBERT, K. (1958): İç Anadolu'nun en genç jeolojik-tektonik olayı hakkında bir etüt: Ankara vilâyetinin (Kayı-Bucuk) civarındaki Wallachien orojenez safhasının ispatı. M.T.A. Derg., no. 50. Ankara.
• RUTTEN, M.G. (1969): The geology of Western Europe.
• STIELLE, H. (1924): Grundfragen der Verglcichende Tektonik, Berlin.
• TRÖGER, E.W. (1959): Optische Bestimmung der gesteinsbildenden Minerale. Teil. L
• (1967): Optische Bestimmung der gesteinsbildenden Minerale. Teil. 2.
• (1969): Spezielle Petrographie der Eruptivgesteine, Berlin.