Güney Anadolu Bölgesinde Bulunan Bazı Doğal Lupinus varius L. Popülasyonlarının Morfolojik Özellikleri

Yıl 2020, Cilt: 34 Sayı: Özel Sayı, 45 - 54, 30.09.2020

Ayşe Durak Osman Karagüzel

Öz

Son yıllarda mevsimlik çiçek sektörü ve bitkisel peyzaj tasarımında doğal türleri kullanma eğilimi gittikçe artmaktadır. Lupinus varius L. mevsimlik çiçek olarak kullanılabilecek doğal türler arasında yer almaktadır. Bu türün doğal popülasyonlarına ait morfolojik özelliklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi hem kullanım hem de ıslah çalışmaları açısından önem arz etmektedir. Bu çalışma, Antalya’nın Gazipaşa ve Serik ilçelerinde yer alan L. varius popülasyonlarının doğal yayılış alanlarındaki bazı morfolojik özelliklerinin belirlenmesi ve bu özelliklerin toprak özellikleri ile ilişkilerinin saptanması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Her iki popülasyona ait bitkilerde gövde çapı, bitki boyu, ikincil dal sayısı ve uzunluğu ile ana dal çiçek salkımı uzunluğu ve ikincil dal çiçek salkımlarının uzunluk, kalınlık (çap) ve çiçek sayıları belirlenmiştir. Aynı zamanda seçilen alanlardan 0-30 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde tekstür, pH, kireç, EC, organik madde, P, K, Ca ve Mg içerikleri belirlenmiştir. Sonuçlar L. varius popülasyonlarının incelenen özellikler açısından birbirlerinden önemli ölçüde farklılıklar gösterdiklerini ve Gazipaşa popülasyonunun birçok morfolojik özellik açısından daha üstün olduğunu ortaya koymuştur. Yörelerin toprak özellikleri de farklılık göstermiş ve bazı toprak özellikleriyle morfolojik özellikler arasında önemli pozitif ve negatif ilişkiler saptanmıştır. Ancak Gazipaşa yöresi popülasyonunun üstün özelliklerinin tümünün toprak özellikleri ve diğer çevresel koşullardaki farklarla açıklanmasının mümkün olmadığı değerlendirilmiş ve popülasyonlar arasında önemli genetik varyasyonun da var olabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Büyüme ve çiçeklenme, Lupinus varius L., Ekolojik koşullar

Morphological Characteristics of Selected Lupinus varius L. Populations native to Southern Anatolia

Öz

In recent years, interest in the use of native plant species in bedding plant industry and planting design has been increasing. Lupinus varius L. is one of the native species with high potential for use as ornamental plant. However, determination and evaluation of the morphological characteristics of the natural populations of this species is crucial for both usage in planting designs and breeding studies. The aims of this study were to determine some morphological characteristics of two natural populations of L. varius grown in Gazipaşa and Serik districts of Antalya, Turkey and investigate the relationship between soil and plant morphological characteristics. Stem diameter, plant height, number and length of secondary branches and length, diameter and flower number of main and secondary branch spikes of selected plants within each population were determined. The soil samples were taken from the top 30 cm of soil profile where genotypes were grown and texture, pH, lime, EC, organic matter, P, K, Ca and Mg contents were determined. The results indicated that there were significant differences in morphological characteristics between two L. varius populations and Gazipaşa population were superior to Serik for most of the morphological characteristics. Soil characteristics of the districts also significantly differed and significant positive and negative relationships were found between some of the soil and plant morphological characteristics. However, it was not possible to explain all of the superior characteristics of the population of Gazipaşa district by differences in soil and ecological characteristics. Thus, it was concluded that there might be significant genetic variations between the two populations.

Anahtar Kelimeler

growth and flowering, Lupinus varius, Ecological Conditions

Kaynakça

• Akat, H., Çetinkale Demirkan, G. ve Yokaş, İ. 2013. Atık Su Arıtma Çamurlarının Süs Bitkisi Yetiştiriciliğinde Kullanımı. Bursa Uludag Üniv. Ziraat Fak. Derg. 27(1):129-141.
• Brzuszek, R.F. and Harkess, R.L. 2009. Green industry survey of native plant marketing in the Southeastern United States. HortTechnlogy, 19(1): 168-172.
• Chatel, D.L. 1982. Nitrogen fixation and inoculation by lupins. Journal of the Department of Agriculture, 23(3):92-95.
• Cowling, W. 2001. Lupinus: Plant Genetic Resources of Legumes in The Mediterranean, Ed.: Maxted, N., Bennett, S.J., Springer, pp: 191-206.
• Davis, P.H. 1965. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol: 3, pp. 38-40.
• Ding, W., Clode, P.L., Clements, J.C. and Lambers, H. 2018. Sensitivity of different Lupinus species to calcium under a low phosphorus supply. Plant Cell Environment, 41(7): 1512-1523.
• Heywood, V. 2003. Conservation and sustainable use of wild species as sources of new ornamentals. Acta Horticulturae, 598: 43-53.
• Horn, P.E. and Hill, G.D. 1974. Chemical scarification of seeds of Lupinus cosentini Guss. Journal of the Australian Institute of Agricultural Science, 40(1): 85-87.
• Karaguzel, O., Baktir, I., Cakmakci, S., Ortacesme, V., Aydinoglu, B. and Atik, M. 2005. Responses of native Lupinus varius (L.) to culture conditions: Effects of photoperiod and sowing time on growth and flowering characteristics. Scientia Horticulturae, 103(3): 339-349.
• Karaguzel, O., Cakmakci, S., Ortacesme, V. and Aydinoglu, B. 2004. Influence of seed coat treatments on germination and early seedling growth of Lupinus varius (L.). Pakistan Journal of Botany, 36(1): 65-74.
• Karagüzel, O. 2010. Bitki Genetik Kaynaklarımızın Peyzaj Açısından Değerlendirilmesi. IV. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Mersin, p: 5-15.
• Karagüzel, O. ve Çakmakçı, S. 2008. Lupinus varius’da Büyüme ve Çiçeklenme Özellikleri Arasındaki İlişkiler ve Doğal Ortamda Bu Özelliklere Bitki Sıklığının Etkisi, III. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, 8-9-10 Kasım, İzmir, s:68-75
• Karagüzel, O., 2003. Farklı Tuz Kaynak ve Konsantrasyonlarının Güney Anadolu Doğal Lupinus varius’larının Çimlenme Özelliklerine Etkisi, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16 (2): 211-220.
• Karagüzel, O., Baktır, İ., Çakmakçı, S., Ortaçeşme, V., Aydınoğlu, B. ve Atik, M. 2002. Skarifikasyon yöntemleri, sıcaklık ve ekim zamanlarının Lupinus varius L.’un bazı çimlenme özelliklerine etkileri. II. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, Narenciye ve Seracılık Araştırma Enstitüsü Yayını, Antalya, s:40-47
• Karagüzel, O., Baktır, İ., Çakmakçı, S., Ortaçeşme, V., Aydınoğlu, B. ve Atik, M. 2003a. Yetiştirme ortamı ve ekim zamanlarının Güney Anadolu doğal Lupinus varius’larının büyüme ve çiçeklenme özelliklerine etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(2): 187-197.
• Karagüzel, O., Baktır, İ., Çakmakçı, S., Ortaçeşme, V., Aydınoğlu, B. ve Atik, M. 2001. Gün Uzunluğu Ekim Tarihleri ve Paclobutrazolun Gazipaşa Yöresi Doğal Acıbaklalarının (Lupinus varius L.) Büyüme ve Çiçeklenmelerine Etkileri Üzerinde Araştırmalar. TÜBİTAK-TARP 1814 nolu Proje Kesin Sonuç Raporu, Antalya, 65s.
• Karagüzel, O., Çakmakçı, S. ve Aydınoğlu, B. 2003b. Doğal Lupinus varius Popülasyonunda gün uzunluğunun tohum bağlama tohum ve bazı çimlenme özelliklerine etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(1): 69-77.
• Karagüzel, O., Mansuroğlu, S., Sayan, M.S. ve Yıldırım, E. 2006. Farklı doğal ekolojik koşullar ile Consolida orientalis popülasyonlarının büyüme ve çiçeklenme özellikleri arasındaki ilişkiler. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(2): 235-244.
• Merbach, W., Danz, F., Beschow, H., Deubel, A., Gans, W., Ruppel, S., Palta, J.A. and Berger, J.D. 2008. Lupins for health and wealth. Proceedings of the 12th International Lupin Conference, Fremantle, Western Australia, p:391-395.
• Mondal, T.K. 2011. Camellia: Wild Crop Relatives: Genomic and Breeding Resources- Plantation and Ornamental Plants. Ed: Kole, C., Springer, New York, pp: 15-40.
• Namvar, A. and Sharifi, R.S. 2011. Phenological and morphological response of chickpea (Cicer arietinum L.) to symbiotic and mineral nitrogen fertilization. Žemdirbystė=Agriculture, 98(2):121‒130.
• Pampana, S., Masoni, A., Mariotti, M., Ercolis, L. and Arduini, I. 2016. Nitrogen Fixation of Grain Legumes Differs in Response to Nitrogen Fertilisation. Expl Agric., 54(1): 66-82.
• Peiter, E., Yan, F. and Schubert, S. 2000. Lime-induced growth depression in Lupinus species: Are soil pH and bicarbonate involved? Plant Nutrition and Soil Science, 164: 165-172
• Thorpe, A.S., Perakis, S., Catricala, C. and Kaye, T.N. 2013. Nutrient limitation of native and invasive N2-fixing plants in Northwest Prairies. Plos one, 8(12): 584-593.
• Van Kessel, C. and Hartley, C. 2000. Agricultural management of grain legumes: Has it led to an increase in nitrogen fixation? Field crops Research, 65: 165-181.
• Wilson, C. E. and Thurling, N. 1996. Effect of sowing depth and water potential on seedling emergence of Lupinus species. Australian Journal of Experimental Agriculture, 36(4): 463-471.
• Wolko, B., Clements, J.C., Naganowska, B., Nelson, M.N. and Yang, H. 2011. Lupinus: Wild Crop Relatives: Genomics and Breeding Resources, Ed.: Kole, C., Springer, London New York, pp: 153-206.