Çevre ve İnsan Sağlığı Açısından Çim Bitkilerinin Faydaları

Yıl 2020, Cilt: 34 Sayı: 2, 417 - 425, 01.12.2020

Sinem Zere Taşkın Ugur Bilgili

Öz

Çim bitkileri; sık büyüyen, iç içe geçen saplar ve yapraklardan oluşan bir zemin örtüsü olarak tanımlanmaktadır. Kırsal alanlarda ve kentlerdeki ev, park-bahçeler ve spor alanlarında yeşil bir örtü oluşturmaktadır. Ayrıca derin biçime dayanıklılığı ile işlevsel, yoğun ve sağlıklı bir zemin örtüsü temin edebilme kabiliyeti ile diğer bitkilerden ayrılmaktadır. Çim bitkileri, fonksiyonel, rekreasyonel ve estetik gibi birçok önemli işleve sahiptir. Bunların yanı sıra; hava kalitesini arttırma, kirli havayı filtre etme, karbon depolama, yağmursuyu yönetimi ile su dengesini sağlama, havayı serinletme, insan sağlığı ve stres üzerine olumlu etki etme, konutların değerlerini artırma, toprak erozyonu önleme ve toz stabilizasyonu sağlama, pestisit kullanımını azaltma, gürültüyü ve parlamayı engelleme, zararlıları ve alerjik polenleri azaltma, biyolojik çeşitliliği koruma gibi bir dizi ekolojik ve çevresel işlevleri de yerine getirmektedir. Bu önemli faydaları göz önünde tutulduğunda, çim bitkilerinin hem yaşam kalitemize katkıda bulunduğu hem de çevreyi korumada önemli bir role sahip olduğu görülmektedir. Yoğun bir şekilde sanayileşme ve kentleşme ile karşı karşıya kaldığımız günümüzde doğrudan veya dolaylı olarak birçok olumlu işleve sahip olan çim bitkilerine olan ihtiyaç ve önem gün geçtikçe artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çevre, çim bitkileri, insan sağlığı

Benefits of Turfgrasses in Terms of Environment and Human Health

Öz

Turfgrass is defined as a ground cover consisting of close cut, thickly growing, intertwining stems and leaves of grass plants. It creates a green covering in places such as rural areas, houses in big cities, parks, gardens or sports fields. Also it was separated from other plants with ability of the close mowing and provide a functional, dense and health ground cover. Turfgrasses have numerous important tasks such as functional, recreational, and aesthetic components. In addition to these, there are a number of ecological an environmental functions as; improved air quality, pollution filter, carbon storage (sequestration), stormwater management, cooling effect, wellness and stress, therapeutic, community appeal, soil erosion control and dust stabilization, organic chemical and pesticide degradation, reduction in noise and glare, decreased pests and allergy related pollens, conservation of biodiversity. In view of that these important beneficial dimensions, turfgrass plants contribute to our quality of life as well as have played a vital role in protecting our environment. We are faced with industrialization and urbanization nowadays, the need and desire for grass plants, which having many positive affects directly or indirectly, is obviously growing day by day.

Anahtar Kelimeler

environment, human health, turfgrass

Kaynakça

• Akdoğan, G. 1987. Doğa düzenleme ders notları. Yıldız Üniversitesi F.B.E. Peyzaj Planlama Yüksek Lisans, İstanbul.
• Anonim 2020. Benefits of Lawns: Temperature Modification. https://www.thelawninstitute.org/pages/environment/benefits-of-lawn/temperature-modification/ (Erişim tarihi:16.02.2020)
• Avcıoğlu, R. 1997. Çim tekniği, yeşil alanların ekimi, dikimi ve bakımı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Bornova-İzmir.
• Beard, J.B. ve Green, R.L. 1994. The role of turfgrasses in environmental protection and their benefits to humans. Journal of Environmental Quality, 23(3): 1-16.
• Bennett, H.H. 1939. Soil conservation. McGraw-Hill Book Co., New York.
• Bolund, P. ve Hunhammer S. 1999. Ecological Economics. 29: 293-301.
• Brooks, R.D. 2008. Cardiovascular effects of air pollution. Clinical Science, 115: 175-87.
• Bruch, S.P. 2006. Environmental Equity of Lansing’s Urban Park Policy. Michigan State University Department of Geography, Doctorate Thesis.
• Casler, M.D. ve R.R. Duncan, 2003. Turfgrass biology, genetics, and breeding. John Wiley and Sons, Inc., Hoboken, New Jersey, ISBN 1-57504-159-6.
• Dorak, S., Aşık, B.B. ve Özsoy, G. 2019. Tarımda su kalitesi ve su kirliliğinin önemi: bursa nilüfer çayı örneği. Bursa Uludag Üniv. Ziraat Fak. Derg., 33(1): 155-166.
• Duncan, R.R. and Carrow, R.N. 1999. Turfgrass molecular genetic improvement of abiotic/edaphic stressresistance. Advances in Agronomy, 67: 233-306.
• Gross, C.M., Angle J.S., Hill R.L. and Welterlen. M.S. 1991. Runoff and sediment losses from tall fescue under simulated rainfall. Journal of Environmental Quality, 20: 604-607.
• Gül, A. ve Küçük. V. 2001. Kentsel açık-yeşil alanlar ve ısparta kenti örneğinde irdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 2: 27-48.
• Harper, J.C., Morehouse, C.A., Waddington, D.V. and Buckley, W.E. 1984. Turf management, athletic-field conditions, and ınjuries in high school football. Pennsylvania, Agric. Exp. Stn. Prog. Rep., 384.
• Heinze, J. 2011. Benefits of green space-recent research. Chantilly: Environmental Heal th Research Foundation.
• Hoffman, H. and Dozier, M. 2000. Use of Grass Buffer Strips in Reducing Nonpoint Source Herbicide Runoff on the Texas Blackland Prairie. Texas Agricultural Experiment Station and Texas Agricultural Extension Service. Texas A&M University System.
• Hochmuth, G., Nell, T., Sartain, J., Unruh, J.B., Martinez, C., Trenholm L., ve Cisar, J. 2011. Urban Water Quality and Fertilizer Ordinances: Avoiding Unintended Consequences: A Review of the Scientific Literature. University of Florida, IFAS Extension, SL:283.
• Kuşvuran, A. 2012. Rekreasyon alanlarında kullanılan çim örtülerinin çevre, insan sağlığı ve estetik yönden değerlendirilmesi. I. Rekreasyon Araştırmaları Kongresi: 509–523, 12–15 Nisan 2012, Kemer, Antalya.
• Lee, K.E. 1985. Earthworms, their ecology and relationships with soil and land use. Academic Press, New South Wales, Australia.
• Orçun, E. 1979, Özel bahçe mimarisi (Çim sahaları tesis ve bakım tekniği). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 152, Bornova-İzmir.
• Önder, S. ve Polat, A.T. 2012. Kentsel Açık-Yeşil Alanların Kent Yaşamındaki Yeri ve Önemi. Kentsel Peyzaj Alanlarının Oluşumu ve Bakım Esasları Semineri 19 Mayıs 2012/ Konya.
• Özbilen, A. 1991. Kentiçi açık alanlar ve dağılımı, tarihi eserler ve gelişen yeni yapılaşma. K.T.Ü. Orman Fakültesi, Genel Yayın No:155, F.Y.N: 17, Trabzon, 1991.
• Öztan, Y. 1968. Ankara şehri ve çevresi yeşil saha sisteminin peyzaj mimarisi prensipleri yönünden etüd ve tayini, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1968.
• Potter, D.A., Bridges, B.L. ve Gordon, F.C. 1985. Effect of N fertilization on earthworm and microarthropod populations in Kentucky bluegrass turf. Agron. J. 77:367-372.
• Potter, D.A., Powell, A.J. ve Smith, M.S. 1990. Degration of turfgrass thatch by earthwormas (Oligochaeta: Lumbricidae) and other soil invertebrates. Journal of Economic Entomology, 83:205-211.
• Qian, Y. ve Follett, R.F. 2002. Assessing soil carbon sequestration in turfgrass systems using long-term soil testing data. Agronomy Journal, 94: 930-935.
• Saatçioğlu, F. 1978. Açılış konuşması, büyük İstanbulun yeşil alan sorunlar ulusal sempozyumu. İ.Ü. Yayın No:2587, Or. Fak., Yayınları:270, İstanbul, 1978.
• Schuyler, T. 1987. Controlling urban runoff: A practical manual for planning and designing urban BMPs. Metropolitan Washington Council of Governments, Washington, DC.
• Sherratt, P. 2011. The benefits of turf. BuckeyeTurf Department of Horticulture and Crop Science, The Ohio State University.
• Sherer, P.M. 2006. The benefts of parks: Why America Needs More City Parks and Open Space, The Trustfor Public Land, (White Paper).
• Streich, A., Rodie, S. and Gaussion, R. 2003. Turf in the landscape. University of Nebraska–Lincoln Extension, Institute of Agriculture and Natural Resources. https://extension.unl.edu/statewide/douglas-sarpy/pdfs/ce/resources/ce-ec1269-managing-turf-and-landscape-weeds.pdf
• Townsend-Small, A. and Czimczik, C.I. 2010. Carbon sequestration and greenhouse gas emissions in urban turf. Geophys. Res.Lett., 37: L02707, doi:10.1029/2009GL041676.
• Ulrich, R.S. 1984. View through a window may ınfluence recovery from surgery. Science, New Series, Vol. 224, Issue 4647, pp. 420-421
• Uslu, 2007. Genel ekoloji. Editör: Gökmen S., Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, Nobel Yayınları No: 1160, s:353-401.
• Williams, F.C. and Pulley, G.E. 2002. Synthetic surface heat studies. Brigham Young University. https://aces.nmsu.edu/programs/turf/documents/brigham-young-study.pdf
• Yılmaz, S., Bulut Z., ve Yeşil P. 2006. Kent ormanlarının kentsel mekana sağladığı faydalar. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 37 (1): 131-136.