Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Engelsiz Park Tasarımında Ergonomik Yaklaşımlar

Yıl 2022, Cilt: 36 Sayı: 1, 1 - 14, 01.06.2022
https://doi.org/10.20479/bursauludagziraat.910541

Öz

Kamusal dış mekânlar içinde yer alan parklar, toplumu oluşturan bireylerin toplanma, dinlenme, eğlenme gibi aktivitelerle sosyalleşmesine olanak sağlayan kentsel mekânlardır. Toplumda yer alan tüm bireylerin sosyal yaşama katılabileceği, herhangi birinin desteği olmadan huzurlu, güvenli ve özgürce vakit geçirebileceği mekânların tasarlanması büyük bir gerekliliktir. Bu çalışma ile literatür çalışmasından elde edilen ergonomi ve erişilebilirlik açısından belirlenen ilkeler doğrultusunda örnek bir peyzaj düzenleme projesinin tasarlanması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, engelli bireylerin engel türleri ve fiziksel yetenekleri göz önünde bulundurularak farklı ihtiyaçları bulunan bireylerin kamusal dış mekânlardan herkes ile eşit şekilde fayda sağlayabilmesi için nitelikli alanların oluşturulması hedeflenmiştir. Projenin hazırlanması sırasında, peyzaj düzenleme projesi için İzmir İli Bayındır ilçesinde yer alan ve mahalle parkı olarak hizmet vermesi düşünülen alanda önceden belirtilen kriterler doğrultusunda oluşturulan tasarım dijital ortama aktarılmış ve plan görüntüsü geliştirilerek öğelerinin biçimlendirilmesi ile görsel olarak sunuma hazır hale getirilmiştir. Bu çalışma ile engelli bireyler için, nitelikli tasarımların yapılabileceği ve bu tasarımlar sayesinde toplumdaki bütün bireylerin eşit hak ve özgürlükle kamusal parklardan etkin bir şekilde faydalanabilecekleri ortaya koyulmuştur.

Kaynakça

  • Akpınar Külekci, E. ve Irmak, M. 2019. Kent parklarında kullanılan donatı elemanlarının estetik ve fonksiyonel açıdan yeterlilikleri; Erzurum Kenti örneği. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(2): 1144-1155.
  • AÇSHB, 2020. Erişilebilirlik kılavuzu. T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara,164.
  • Arat, Y. ve Bulanık, M. 2020. Kentsel dış mekânlardan parklara ergonomik standartlar çerçevesinden bir bakış; Konya örneği. Ergonomi, 3(2): 55 – 73.
  • Aykal, F.D., Yılmaz, A. ve Çelik, S. 2017. Kent parklarının erişilebilirliği üzerine bir araştırma: Van Dilek Doğan Kent Parkı örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5(SI): 29-40.
  • Bulut, Y., Atabeyoğlu, Ö. ve Yeşil, P. 2008. Erzurum kent merkezi donatı elemanlarının ergonomik özelliklerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 14(2): 131-138.
  • Çelik, A., Ender, E., Akdeniz, N.S. 2015. Engelsiz parklarda peyzaj tasarımı. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 8 (2): 05-11.
  • Ender, E. ve Uslu, C. 2016. Mahalle parklarının etkin hizmet alanlarının belirlenmesi– Bursa ili Nilüfer ilçesi örneği, Bursa Uludağ Üniviversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30(1): 13-20.
  • Gülgün, B. ve Altuğ, İ. 2006. İzmir kıyı bandı uygulamalarında ergonomik standartlara uygunluğun değerlendirilmesi üzerine bir araştırma, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1):145-156.
  • Harnik, P. 2003. The excellent city park system: What makes it great and how to get there. The Trust for Public Land, Washington, http://cloud.tpl.org/pubs/ccpe_excellentcityparks _2006.pdf, (Erişim tarihi: 21.03.2021).
  • İBB, 2013. Herkes İçin Erişilebilir ve Kullanılabilir Fiziksel Çevre ve Yapılar İçin Ek Teknik Şartname, https://kisi.deu.edu.tr/irem.ayhan/ibb_ek_teknik_sartname_engellilerey%c3 %b6nelik.pdf (Erişim Tarihi: 18.03.2021).
  • Kalaycı A, Kutay E.L., Kesim G.A. 2006. Ergonomik kent ve engelliler. Kent ve Sağlık Sempozyumu, 07/09 Haziran Bildiri Özetleri Kitabı – Sözel Bildiriler, s: 239-240.
  • Korkut, A., Kiper, T. ve Coşaner, M. 2014. Mahalle parklarının peyzaj tasarım ve kullanım kriterleri açısından irdelenmesi: İstanbul-Şişli örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(3): 1-18.
  • Olgun, R. ve Yılmaz, T. 2014. Parkların erişilebilirlikleri üzerine bir araştırma: Niğde Kızılelma Parkı örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15(1): 48-63.
  • ÖZİDA, 2010. Yerel yönetimler için ulaşılabilirlik temel bilgiler teknik el kitabı. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları, No:49. Ankara.
  • Şenkaya, Ü., Özdemir, Y. ve Özdemir, Ş. 2019. Parkların erişilebilirlikleri üzerine bir araştırma: Fındıkzade Çukurbostan Yaşam Parkı örneği. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1): 53-57.
  • Tonnelat, S. 2010. The sociology of urban public spaces, http://stephane.tonnelat.free.fr/ Welcome_files/SFURP-Tonnelat-published.pdf, (Erişim tarihi: 21.03.2021).
  • TS 12576, 2012. Şehir içi yollar-kaldırım ve yaya geçitlerinde ulaşılabilirlik için yapısal önlemler ve işaretlemelerin tasarım kuralları. Türk Standardları Enstitüsü, Ankara.
  • TS 7941, 1990. Oturma bankları. Türk Standardları Enstitüsü, Ankara.
  • TS 9111, 2011. Özürlüler ve hareket kısıtlılığı bulunan kişiler için binalarda ulaşılabilirlik gerekler. Türk Standardları Enstitüsü, Ankara.
  • Türcan İmran, Ö. ve Kiper, T. 2020. İstanbul Çırpıcı Kent Parkı’nın engelli kullanımı açısından değerlendirilmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(3): 2062-2075.
  • URL1, 2021. Bayındır, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, https://izmir.ktb.gov.tr/TR-77440/bayindir.html (Erişim Tarihi: 26.06.2021).
  • Uslu, A., Shakouri, N. 2012. Engelli çocuklara dost oyun alanı ve dış mekan tasarımı. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28(5):367-374.

Ergonomic Approaches in Unimpeded Park Designs

Yıl 2022, Cilt: 36 Sayı: 1, 1 - 14, 01.06.2022
https://doi.org/10.20479/bursauludagziraat.910541

Öz

Parks, which are a part of the public outdoor spaces, are urban places that enable individuals who form the society to socialize with activities such as gathering, resting and having fun. It is an important necessity to design spaces where all individuals in the society can participate in social life and spend time in peace, safety and freedom without the support of anyone. With this study, it is aimed to design an exemplary landscape design project in line with the principles determined in terms of ergonomics and accessibility obtained from the literature study. In this direction, it is aimed to create qualified spaces so that individuals with different needs can benefit from public outdoor spaces equally with everyone, taking into account the disability types and physical abilities of disabled individuals. After an area that is located in Bayındır district of Izmir province and considered as a neighborhood park was designed for the landscape planning project during the preparation of the project, the design created in accordance with the previously specified criteria was transferred to the digital environment and the plan image was developed and made ready for visual presentation by shaping its elements. With this study, it has been revealed that qualified designs can be made for disabled individuals and thanks to these designs, all individuals in the society can effectively benefit from public parks with equal rights and freedoms.

Kaynakça

  • Akpınar Külekci, E. ve Irmak, M. 2019. Kent parklarında kullanılan donatı elemanlarının estetik ve fonksiyonel açıdan yeterlilikleri; Erzurum Kenti örneği. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(2): 1144-1155.
  • AÇSHB, 2020. Erişilebilirlik kılavuzu. T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara,164.
  • Arat, Y. ve Bulanık, M. 2020. Kentsel dış mekânlardan parklara ergonomik standartlar çerçevesinden bir bakış; Konya örneği. Ergonomi, 3(2): 55 – 73.
  • Aykal, F.D., Yılmaz, A. ve Çelik, S. 2017. Kent parklarının erişilebilirliği üzerine bir araştırma: Van Dilek Doğan Kent Parkı örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5(SI): 29-40.
  • Bulut, Y., Atabeyoğlu, Ö. ve Yeşil, P. 2008. Erzurum kent merkezi donatı elemanlarının ergonomik özelliklerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 14(2): 131-138.
  • Çelik, A., Ender, E., Akdeniz, N.S. 2015. Engelsiz parklarda peyzaj tasarımı. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 8 (2): 05-11.
  • Ender, E. ve Uslu, C. 2016. Mahalle parklarının etkin hizmet alanlarının belirlenmesi– Bursa ili Nilüfer ilçesi örneği, Bursa Uludağ Üniviversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30(1): 13-20.
  • Gülgün, B. ve Altuğ, İ. 2006. İzmir kıyı bandı uygulamalarında ergonomik standartlara uygunluğun değerlendirilmesi üzerine bir araştırma, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1):145-156.
  • Harnik, P. 2003. The excellent city park system: What makes it great and how to get there. The Trust for Public Land, Washington, http://cloud.tpl.org/pubs/ccpe_excellentcityparks _2006.pdf, (Erişim tarihi: 21.03.2021).
  • İBB, 2013. Herkes İçin Erişilebilir ve Kullanılabilir Fiziksel Çevre ve Yapılar İçin Ek Teknik Şartname, https://kisi.deu.edu.tr/irem.ayhan/ibb_ek_teknik_sartname_engellilerey%c3 %b6nelik.pdf (Erişim Tarihi: 18.03.2021).
  • Kalaycı A, Kutay E.L., Kesim G.A. 2006. Ergonomik kent ve engelliler. Kent ve Sağlık Sempozyumu, 07/09 Haziran Bildiri Özetleri Kitabı – Sözel Bildiriler, s: 239-240.
  • Korkut, A., Kiper, T. ve Coşaner, M. 2014. Mahalle parklarının peyzaj tasarım ve kullanım kriterleri açısından irdelenmesi: İstanbul-Şişli örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(3): 1-18.
  • Olgun, R. ve Yılmaz, T. 2014. Parkların erişilebilirlikleri üzerine bir araştırma: Niğde Kızılelma Parkı örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15(1): 48-63.
  • ÖZİDA, 2010. Yerel yönetimler için ulaşılabilirlik temel bilgiler teknik el kitabı. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları, No:49. Ankara.
  • Şenkaya, Ü., Özdemir, Y. ve Özdemir, Ş. 2019. Parkların erişilebilirlikleri üzerine bir araştırma: Fındıkzade Çukurbostan Yaşam Parkı örneği. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1): 53-57.
  • Tonnelat, S. 2010. The sociology of urban public spaces, http://stephane.tonnelat.free.fr/ Welcome_files/SFURP-Tonnelat-published.pdf, (Erişim tarihi: 21.03.2021).
  • TS 12576, 2012. Şehir içi yollar-kaldırım ve yaya geçitlerinde ulaşılabilirlik için yapısal önlemler ve işaretlemelerin tasarım kuralları. Türk Standardları Enstitüsü, Ankara.
  • TS 7941, 1990. Oturma bankları. Türk Standardları Enstitüsü, Ankara.
  • TS 9111, 2011. Özürlüler ve hareket kısıtlılığı bulunan kişiler için binalarda ulaşılabilirlik gerekler. Türk Standardları Enstitüsü, Ankara.
  • Türcan İmran, Ö. ve Kiper, T. 2020. İstanbul Çırpıcı Kent Parkı’nın engelli kullanımı açısından değerlendirilmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(3): 2062-2075.
  • URL1, 2021. Bayındır, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, https://izmir.ktb.gov.tr/TR-77440/bayindir.html (Erişim Tarihi: 26.06.2021).
  • Uslu, A., Shakouri, N. 2012. Engelli çocuklara dost oyun alanı ve dış mekan tasarımı. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28(5):367-374.
Toplam 22 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Handan Çakar 0000-0001-7209-5545

Erken Görünüm Tarihi 31 Mayıs 2022
Yayımlanma Tarihi 1 Haziran 2022
Gönderilme Tarihi 6 Nisan 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 36 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Çakar, H. (2022). Engelsiz Park Tasarımında Ergonomik Yaklaşımlar. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 36(1), 1-14. https://doi.org/10.20479/bursauludagziraat.910541

TR Dizin kriterleri gereği dergimize gönderilecek olan makalelerin mutlaka aşağıda belirtilen hususlara uyması gerekmektedir.

Tüm bilim dallarında yapılan, ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
Makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.
Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir.
Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.
Makale sonunda; Araştırmacıların Katkı Oranı beyanı, varsa Destek ve Teşekkür Beyanı, Çatışma Beyanı verilmesi.
Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir.
- Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
- İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
- İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
- Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
- Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
- Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
- Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
- Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi.



Makale başvurusunda;

(1) Tam metin makale, Dergi yazım kurallarına uygun olmalı, Makalenin ilk sayfasında ve teşekkür bilgi notu kısmında Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna ve Etik kurul izni gerektirmediğine dair ifadeye yer verilmelidir. Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmeli ve sisteme belgenin yüklenmesi gerekmektedir. (Dergiye gönderilen makalelerde; konu ile ilgili olarak derginin daha önceki sayılarında yayımlanan en az bir yayına atıf yapılması önem arz etmektedir. Dergiye yapılan atıflarda “Bursa Uludag Üniv. Ziraat Fak. Derg.” kısaltması kullanılmalıdır.)

(2) Tam metin makalenin taratıldığını gösteren benzerlik raporu (Ithenticate, intihal.net) (% 20’nin altında olmalıdır),

(3) İmzalanmış ve taratılmış başvuru formu, Dergi web sayfasında yer alan başvuru formunun başvuran tarafından İmzalanıp, taratılarak yüklenmesi , (Ön yazı yerine)

(4) Tüm yazarlar tarafından imzalanmış telif hakkı devir formunun taranmış kopyası,

(5) Araştırmacıların Katkı Oranı beyanı, Çıkar Çatışması beyanı verilmesi Makale sonunda; Araştırmacıların Katkı Oranı beyanı, varsa Destek ve Teşekkür Beyanı, Çatışma Beyanı verilmesi ve sisteme belgenin (Tüm yazarlar tarafından imzalanmış bir yazı) yüklenmesi gerekmektedir.

Belgelerin elektronik formatta DergiPark sistemine https://dergipark.org.tr/tr/login adresinden kayıt olunarak başvuru sırasında yüklenmesi mümkündür. 


25056 

Journal of Agricultural Faculty of Bursa Uludag University is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.