Sustainability In Agriculture And Food Safety

Yıl 2023, Cilt: 37 Sayı: 1, 289 - 303, 01.06.2023

Çağla Kayişoğlu , Seçil Türksoy

https://doi.org/10.20479/bursauludagziraat.1142135

Cited By: 2

Öz

The vision of sustainable agriculture and food is of great importance for a world where food, which is
indispensable for its nutritional properties, is accessible to everyone and natural resources are managed to maintain ecosystem functions to meet current and future needs. Towards the end of the 19th century, the excessive use of energy in the production processes, the change in the consumption pattern with the population growth and the intense use of natural resources led to some discussions. Conventional agriculture harms the environment with the use of large amounts of chemical inputs and causes some problems in ensuring food safety. This situation has revealed the importance of the concept of sustainable agriculture, which protects natural resources, does not harm the environment, prioritizes food safety and is environmentally friendly for future generations. In sustainable agriculture, it is aimed to minimize the consumption of natural resources, to produce safe food without harming the natural environment, to increase the economic level and quality of life of the farmers. Organic agriculture and good agricultural practice systems are sustainable agriculture systems that have been widely used in the world and in our country recently and contribute to the production and consumption of safe and healthy food. Within the scope of this study, it is aimed to present an up-to-date review on the advantages of sustainable agricultural practices and their relationship with food safety, as well as the latest developments in this field in the world and in our country.

Anahtar Kelimeler

Sustainable agriculture, Food safety, Good agricultural practices, Organic agriculture

Tarımda Sürdürülebilirlik ve Gıda Güvenliği

Öz

Sürdürülebilir tarım ve gıda vizyonu, besleyici özellikleri bakımından vazgeçilmez olan gıdanın herkes için
erişilebilir olduğu ve doğal kaynakların günümüzde ve gelecekte ihtiyaçları karşılamaya yönelik ekosistem fonksiyonlarını sürdürecek şekilde yönetildiği bir dünya için büyük önem taşımaktadır. Bununla birlikte, 19. yüzyılın sonlarına doğru üretim süreçlerinde aşırı enerji kullanımı ve hızlı nüfus artışı ile şekillenen tüketim alışkanlıklarının değişmesi sonucu doğal kaynakların yoğun kullanımı birtakım tartışmalara yol açmıştır. Artan talebi karşılamak amacıyla uygulanan konvansiyonel tarım, fazla miktarda kimyasal girdi kullanımı ile çevreye zarar vermekte ve gıda güvenliğinin sağlanmasında birtakım sorunlara yol açmaktadır. Bu durum, doğal kaynakları koruyan, çevreye zarar vermeyen, gıda güvenliğinin ön planda tutulduğu ve gelecek nesiller için çevre dostu olan sürdürülebilir tarım kavramının önemini ortaya çıkarmıştır. Sürdürülebilir tarım ile doğal kaynak tüketimini minimize etmek, doğal ortama zarar vermeden güvenli gıda üretimi yapmak, çiftçilerin ekonomik düzeyini ve yaşam kalitesini arttırmak amaçlanmaktadır. Bu kavram içerisinde yer alan organik tarım ve iyi tarım uygulama sistemleri dünyada ve ülkemizde son zamanlarda yaygın olarak kullanılan sürdürülebilir tarım sistemleri olup, güvenli ve sağlıklı gıda üretimi ve tüketimine katkı sağlamaktadır. Bu çalışma kapsamında, sürdürülebilir tarım uygulamalarının avantajları ve gıda güvenliği ile olan ilişkisi ile dünyada ve ülkemizde bu alandaki son gelişmeler üzerine güncel bir derleme sunulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir tarım, Gıda güvenliği, İyi tarım uygulamaları, Organik tarım

Kaynakça

• Akan, S., Yanmaz, R. 2015. Organik Gıdaların Besin Kalitesi Ve İnsan Sağlığına Etkileri Yönünden Değerlendirilmesi. Doğu Karadeniz II. Organik Tarım Kongresi, 6-9 Ekim, Rize, 378-386.
• Akkaya, A. 2018. Organik Buğday Tarımı Ülkemizde Hangi Koşullarda Daha Uygun Alternatif Olabilir. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, 21(1): 66-70.
• Anonim 2022a. Bitkisel Üretim-İyi Tarım Uygulamaları İstatistikleri. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Ankara. https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Iyi-Tarim-Uygulamalari/Istatistikler (Erişim tarihi: 20.12.2022).
• Anonim 2022b. Organik Tarımda Genel Bitkisel Üretim Verileri (geçiş dahil). T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Ankara. https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Organik-Tarim/Istatistikler (Erişim tarihi: 01.06.2022).
• Anonim 2022c. Resmi Tarımsal İlaç İstatistikleri. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Ankara. https://www.tarimorman.gov.tr/GKGM/Menu/115/Resmi-Tarimsal-Ilac-Istatistikleri (Erişim tarihi: 201.12.2022).
• Atasay, A. ve Türemiş, N., 2008. Eğirdir (Isparta) Koşullarında Organik Çilek Yetiştiriciliğinin Uygulanabilirliği Üzerine Bir Araştırma.Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 18(3):72-81.
• Ataseven, Y. 2014. Türkiye’de İyi Tarım Uygulamaları’na Yönelik Politikalardaki Gelişmeler. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 3-5 Eylül Bildiri Özetleri Kitabı-Sözel Bildiriler, s:8.
• Aydın Eryılmaz, G., Kılıç, O. 2018. Türkiye’de Sürdürülebilir Tarım ve İyi Tarım Uygulamaları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, 21(4):624-631.
• Baydan, E., Küçükersan, S., Yurdakök Dikmen, B., Gönül Aydın, F., Sevin, S., Arslanbaş, E., & Çetinkaya, M. A. 2016. Comparison of nutritional composition (moisture, ash, crude protein, nitrogen) and safety (aflatoxin, nitrate/nitrite) of organic and conventional rice and lentil samples consumed in Ankara. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 63(4), 365-370. https://doi.org/10.1501/Vetfak_0000002754.
• Boz, İ., Kiliç, O. 2021. Türkiye’de Organik Tarımın Gelişmesi İçin Alınması Gereken Önlemler. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 8(3):390-400.
• Çukur, T., Isin, F. 2008. İzmir İli Torbalı İlçesinde Sanayi Domatesi Üreticilerinin Tarımın Çok Fonksiyonluluğu Kavramına Bakış Açıları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 45, 185-194.
• Demir, H., Topuz, A., Gölükcü, M., Polat, E., Feramuz Özdemir, & Şahin, H. 2003. Ekolojik Üretimde Farklı Organik Gübre Uygulamalarının Domatesin Mineral Madde İçeriği Üzerine Etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(1), 19-25.
• dos Santos, A. M. P., Lima, J. S., dos Santos, I. F., Silva, E. F. R., de Santana, F. A., de Araujo, D. G. G. R., dos Santos, L. O. 2019. Mineral and centesimal composition evaluation of conventional and organic cultivars sweet potato (Ipomoea batatas (L.) Lam) using chemometric tools. Food Chemistry, 273, 166-171. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2017.12.063
• Erkmen, O. 2010. Gıda kaynaklı tehlikeler ve güvenli gıda üretimi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 53(3): 220-235.
• Gyawali, K. 2018. Pesticide Uses and its Effects on Public Health and Environment. Journal of Health Promotion, 6, 28-36. https://doi.org/10.3126/jhp.v6i0.21801.
• Fagwalawa, L.D., Yayaha, S.M. 2016. Effect Organic Manure On The Growth And Yield Of Okra. İmperial Journal of Interdisciplinary Research (IJIR), 2(3), 130-133. ISSN: 2454-1362.
• Haspolat, N. A. 2015. Gıda Güvenliğinde Sürdürülebilir Gıda Sistemleri. AB Uzmanlık Tezi. T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
• Huber, M., Rembiałkowska, E., Średnicka, D., Bügel, S.,Van de Vijver, L. P. L. 2011. Organic food and impact on human health: Assessing the status quo and prospects of research. NJAS: Wageningen Journal of Life Sciences, 58(3-4), 103-109. https://doi.org/10.1016/j.njas.2011.01.004.
• Jaiswal, D. K., Krishna, R., Chouhan, G. K., de Araujo Pereira, A. P., Ade, A. B., Prakash, S., Verma, S. K., Prasad, R., Yadav, J., Verma, J. P. 2022. Bio-fortification of minerals in crops: Current scenario and future prospects for sustainable agriculture and human health. Plant Growth Regulation, 98(1), 5-22. https://doi.org/10.1007/s10725-022-00847-4.
• Kharel, M., Dahal, B. M., Raut, N. 2022. Good agriculture practices for safe food and sustainable agriculture in Nepal: A review. Journal of Agriculture and Food Research, 10, 100447. https://doi.org/10.1016/j.jafr.2022.100447
• Karabal, A. 2019. Gıda Mevzuatı ve Gıda Güvenliği. International Journal of Social And Humanities Sciences (IJSHS), 3(1), 179-198.
• Karaca, C. 2013. Türkiye’de Sürdürülebilir Tarım Politikaları: Tarım Sektöründe Atıl ve Yenilenebilir Enerji Kaynakların Değerlendirilmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi. 19(1): 1-11.
• Kılıç, O., Boz, İ., Eryılmaz, G. A. 2020. Comparison of conventional and good agricultural practices farms: A socio-economic and technical perspective. Journal of Cleaner Production, 258, 120666. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.120666.
• Koca, R., Somuncu, M. 2021. Gıda Güvencesi Konusunda Türkiye İçin Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 8(2): 1-11.
• Kodaş, R., Er, C. 2012. Tahıllarda Organik Yetiştiricilik. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi. 26(1):103-116.
• Kurt, Z. 2006. Organik Tarım Ürünleri Pazarlaması ve Uygulamalar. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Pazarlama Programı.
• Küçükyaşar, S., Pazır, F. 2019. Organik ve Konvansiyonel Memecik Çeşidi Yeşil Zeytinler Arasındaki Fiziksel, Kimyasal ve Pomolojik Özellikler Açısından Farklılıklar. Akademik Gıda, 47-54. https://doi.org/10.24323/akademik-gida.544071.
• Lairon, D. 2010. Nutritional quality and safety of organic food. A review. Agronomy for Sustainable Development, 30(1), 33-41. https://doi.org/10.1051/agro/2009019.
• Lampridi, M., Sørensen, C., and Bochtis, D. 2019. Agricultural Sustainability: A Review of Concepts and Methods. Sustainability, 11(18):5120,1-27.
• Leong, W.-H., Teh, S.-Y., Hossain, M. M., Nadarajaw, T., Zabidi-Hussin, Z., Chin, S.-Y., Lai, K.-S., Lim, S.-H. E. 2020. Application, monitoring and adverse effects in pesticide use: The importance of reinforcement of Good Agricultural Practices (GAPs). Journal of Environmental Management, 260, 109987. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2019.109987.
• Lin, S., Chen, X., Chen, H., Cai, X., Chen, X., Wang, S. 2022. The Bioprospecting of Microbial-Derived Antimicrobial Peptides for Sustainable Agriculture. Engineering, S2095809922006749. https://doi.org/10.1016/j.eng.2022.08.011.
• Pezikoğlu, F. 2006. Türkiye’de sürdürülebilir tarım uygulamaları ve yönlendirilmesi için gerekli politikaların belirlenmesi. Doktora Tezi. T.C. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı.
• Reche, J., Hernández, F., Almansa, M. S., Carbonell-Barrachina, Á. A., Legua, P., Amorós, A. 2019. Effects of organic and conventional farming on the physicochemical and functional properties of jujube fruit. LWT, 99, 438-444. https://doi.org/10.1016/j.lwt.2018.10.012.
• Turhan, Ş. 2005. Tarımda Sürdürülebilirlik ve Organik Tarım. Tarım Ekonomisi Dergisi. 11(1): 13 – 24.
• Türkan, M., Gürçam, Ö. S. 2020. Organik Tarım Destekleri: Türkiye Özelinde Bir Araştırma. Iğdır Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 5: 59-72.
• Türközü, D., Karabudak, E. 2014. Organik Gıdaların Besin Değeri, Gıda Güvenliği ve Lezzet Açısından Değerlendirilmesi. Gıda. 39(2), 119-126.
• Ustaahmetoğlu, E., Toklu, İ. T. 2015. Organik Gıda Satın Alma Niyetinde Tutum, Sağlık Bilinci ve Gıda Güvenliğinin Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 11(1): 197-211.
• Yilmaz, D. S. 2019. Organik Tarım Tartışması: Bir Literatür İncelemesi. Uluslararası Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2(1): 52-74.
• Yu, X., Guo, L., Jiang, G., Song, Y., Muminov, M. A. 2018. Advances of organic products over conventional productions with respect to nutritional quality and food security. Acta Ecologica Sinica, 38(1), 53-60. https://doi.org/10.1016/j.chnaes.2018.01.009
• Yüksel, A., Özkul, E. 2021. Sürdürülebilir Diyet Modellerinin Değerlendirilmesi. Bursa Uludag Üniv. Ziraat Fak. Derg. 35(2): 467-481.
• Zeweld, W., Van Huylenbroeck, G., Tesfay, G., Azadi, H., Speelman, S. 2020. Sustainable agricultural practices, environmental risk mitigation and livelihood improvements: Empirical evidence from Northern Ethiopia. Land Use Policy, 95, 103799. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2019.01.002