Erzincan’ın Kemaliye İlçesinin Kırsal Turizm Kapsamında İncelenmesi

Yıl 2022, , 146 - 155, 31.12.2022

Senay Oto , İsmail Kızılırmak

https://doi.org/10.47257/busad.1162841

Öz

Dünyanın en hızlı gelişen endüstrilerinin başında gelen turizm endüstrisinde, turistik tercihler genel olarak kitle turizm faaliyetleri ekseninde şekillenmektedir. Kitle turizmi, genellikle deniz kum güneş gibi çok tercih edilen tatil türlerinin, kıyı şeridi destinasyonlarında, kısıtlı bir tarih aralığında, yoğun bir turist talebine maruz kalmasıyla gerçekleşen turizm faaliyetleridir. Kitle turizm talebini karşılayan destinasyonlar genellikle yoğun talep görmeleri sebebiyle taşıma kapasitelerinin üzerinde hizmet vermekte, kıt kaynaklarını hızla tüketmektedir. Ayrıca kitle turizm hareketlerinin sınırlı bölgelerde ve imkânlarda sıkışması bölgeler arası gelişme ve kalkınmada eşitsizliklere sebep olmaktadır. Bu aşındırıcı etkilerin önüne geçerek destinasyonların ve turizm faaliyetlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması için kitle turizm hareketlerine alternatif turizm türlerinin geliştirilmesi fikri ortaya çıkmıştır. Kırsal turizm, kent yaşamının dışında kalan alanlarda gerçekleştirilen geniş faaliyet alanlarına sahip bir turizm türüdür. Bu çalışma Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Erzincan ilinin küçük bir ilçesi olan, doğal güzellikleri ve ekstrem sporlara elverişliliği ile tanınan, Kemaliye’nin (Eğin) kırsal turizm faaliyetleri ekseninde incelenmesini amaçlamıştır. Kemaliye 2021 yılı itibari ile UNESCO Dünya Mirasları listesine, karma alanlar (doğal ve kültürel) kategorisinde geçici statüde girmiş; 2022 yılı Mart ayı itibari ile de Uluslararası Cittaslow ağına dâhil edilmiştir. Çalışmada kırsal turizm ve Kemaliye’nin kırsal turizm kapsamında ön plana çıkabilecek doğal, tarihi, sosyo-kültürel, mimari özellikleri ve Kemaliye’nin tanıtımı için gerçekleştirilen girişimler sıralanmış ve sonuç bölümünde Kemaliye’nin kırsal turizm potansiyelinin geliştirilmesi için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kırsal turizm, turizm, Kemaliye, Eğin

Investigation of Erzincan's Kemaliye District in the Scope of Rural Tourism

Öz

In the tourism industry, which is one of the fastest developing industries in the world, tourist preferences are generally shaped on the axis of mass tourism activities. Mass tourism is a tourism activity that usually takes place when highly preferred types of holidays, such as 3S, are exposed to intense tourist demand in coastal destinations within a limited time period. Destinations that meet the demand for mass tourism usually provide services over their carrying capacity due to their high demand and consume their limited resources quickly. In addition, the ristriction of mass tourism movements in limited areas and opportunities causes inequalities in interregional improvement and development. The idea of developing alternative types of tourism to mass tourism movements has appeared to ensure the sustainability of destinations and tourism activities by preventing these corrosive effects. Rural tourism is a type of tourism that has a wide variety of activities which are carried out in areas that are outside of urban life. This study aimed to examine Kemaliye (Eğin), that is a small district of Erzincan Province in the Eastern Anatolia Region, which is known for its natural beauty and extreme sports accessibility, on the axis of rural tourism activities. Kemaliye has been included in the UNESCO World Heritage List since 2021 in the category of mixed areas (natural and cultural) in temporary status; since March 2022, it has also been included in the International Cittaslow network. In the study, rural tourism and Kemaliye's natural, historical, socio-cultural and architectural features that may be at the forefront within the scope of rural tourism and the attempts that were taken to promote Kemaliye were listed and in the conclusion section, suggestions were made for the development of Kemaliye's rural tourism potential.

Anahtar Kelimeler

Tourism, Rural tourism, Kemaliye, Eğin

Kaynakça

• Ahmadova, S. & Akova, O. (2016). “Türkiye’de Organik Ekoturizm Çiftlikleri Üzerine Bir Araştırma”, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 14-29.
• Akdu, U. & Meydan Uygur, S. (2009). “Çiftlik Turizminin Kırsal, Tarım ve Ekoturizmin Kavramsal Açıdan Değerlendirilmesi”, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1. 143-166.
• Akın, (2022). [http://akunq.net/tr/?p=6289] Erişim Tarihi: 09.06.2022
• Akkuş, Ç., Akkuş A. & Bayraktar Y. “2017). “Somut Kültürel Mirası Koruma Çalışmaları: Erzincan-Kemaliye Sit Alanı”, International Periodical for Languages; Literatüre and History Of Turkish Or Turkic Volume 12/35, 1-12.
• Akpınar, E. (2012). Eğin Türkülerinin Coğrafî Analizi, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/4, 253-274.
• Akoğlan Kozak, M. & Kızılırmak, İ. (2006). “Turistik Ürün Çeşitlendirmesi: Kültür Ve Turizm Müdürleri Görüşlerine Dayalı Bölgesel Yaklaşımlar”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (5), 51-78.
• Akpınar, E. (2004). “Doğu Anadolu Bölgesi’nde Alternatif Turizm Merkezi Olmaya Aday Bir İlçe: Kemaliye”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 207-236.
• Aksın, A. (2003). XIX. Yüzyılda Eğin (İdari, Fiziki, Sosyal ve İktisadi Yapı). İstanbul: Anadolu Matbaa.
• Akyürek, S., Özdemir, Ö. & Çeken, H. (2019). “Gümüşhane İlinin Kırsal Turizm Potansiyeli ve Yerel Halkın Kırsal Turizm Hakkındaki Görüşleri (Zigana Köyü Örneği)”, Uluslararası Kırsal Turizm ve Kalkınma Dergisi (IRTAD), 2(2), 10–19.
• Aldırmaz Akkaya, F. ve Güngör, H. Y. (2016). Kemaliye (Eğin)’de Kültür ve Doğa Turizmi. Birinci Alternatif Turizm Kongresi Bildiri Kitabı, 7-9 Nisan 2016, Erzincan, 148-157.
• Atlı, S. (2016). “Erzincan-Kemaliye (Eğin) Sıra Gezme Sohbet Toplantıları ve Eğin Fasıl Grubu”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 51, 273-300.
• Barış, Z. (2015). Turizm İşletmelerinde Organik Gıda Kullanımı Algı ve Tutumlarının Araştırılması: Gaziantep İli Örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Baytok, A., Pelit, E. & Soybalı, H. H. (2017). “Alternatif Turizm mi Turizmde Çeşitlilik mi? Kavramsal Bir Değerlendirme”, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1-14.
• Bulut, Z. (2006). Kemaliye (Erzincan) İlçesi ve Yakın Çevresinin Alternatif Turizm Kapsamında Rekreasyonel Turizm Potansiyelinin Belirlenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Cengiz, G., & Akkuş, Ç. (2012). “Kırsal turizm kapsamında yöre halkının kalkındırılması: Erzurum örneği”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2012(1), 61-74.
• Ceylan, A. & Özgül, O. (2016). Erzincan ve Çevresinde Urartular. Uluslararası Erzincan Sempozyumu I, 127-148.
• Cittaslow Türkiye (2022). [https://cittaslowturkiye.org/kemaliye-uluslararasi-cittaslow-birligine-katildi/] Erişim tarihi: 05.04.2022
• Çakır A., Çakır, G., Dursun S., Dursun B. (2010). Kırsal Turizmde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanılması: Poyralı Köyünde Uygulanabilirliği. Uluslararası II. Trakya Bölgesi Kalkınma ve Girişimcilik Sempozyumu 1-2 Ekim, İğneada, Kırklareli. ÇEKÜL (2021). [https://www.cekulvakfi.org.tr/haber/kemaliyede-yilda-neler-oldu] Erişim tarihi: 09.12.2021
• Çelik, S. (2018). Alternatif Turizm. Journal of International Social Research, 11(56), 193-205.
• Çetin, İ., Üzümcü, T. P. & İçöz, O. (2017). “Kırsal Alanlarda Sürdürülebilir Kırsal Turizm ve Kocaeli-Kandıra Kırsal Turizm Gelişimi Modeli”, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 137-156.
• Danacı, M. C. & Aldırmaz Akkaya, F. A. (2018). “Kemaliye (Eğin)’De Sürdürülebilir Turizm Yönetimi Ekseninde Gelecek Projeksiyonu1”, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 233-250.
• Demir, S. & Eroğlu, T. (2007). Erzincan - Kemaliye (Eğin) Kültüründe Türk Halk Müziği. Akademik İncelemeler Dergisi, 2 (2), 257-273.
• Demirsoy, A. (2004). Kemaliyenin Flora ve Faunası. Kemaliye (Eğin) Kent Rehberi, İstanbul: Kemaliye Kültür ve Kakınma vakfı (KEMAV) Yayını.
• Demirsoy, A. (2009). “Tarihi ve Mitolojiyi Yaşatan Kasaba, Kemaliye’de Kapı-Kilit Figürlerinin Tarihsel Kökeni”, Kemaliye Kültür ve Kalkındırma Derneği Yayınları
• Demirsoy, A. (2021). Bir Eğinli Nasıl Yaşadı?. Ankara: Hassoy Matbaacılık.
• Efe, O. (1971) Eğin Dedikleri. İstanbul: Menteş Matbaası.
• Eken Küçükaksoy, M. (2012). Kültürel Kimliğin Müzik Yoluyla Sunumu: Kemaliye (Eğin)’de Kültürel Gösterim Biçimleri (Yayımlanmamış doktora tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Genel Bilgiler Kemaliye (2022) [http://kemaliye.gov.tr/genel-bilgiler-kemaliye] Erişim tarihi: 09.10.2021
• Gül, K. & Yıldız, Y. (2020). “Kırsal Turizm Faaliyetlerinin Yaşam Kalitesine Etkisi: Kavramsal Bir Değerlendirme”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, Special, (4), 275-286.
• Gündüz, S. (2004). Ankara İli Kalecik İlçesindeki Tarımsal Turizme Uygun Alanların Saptanması ve Tarımsal Turizm Modelinin Oluşturulması Üzerine Bir Araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi), Ankara Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Haberal, H. (2015). Turizmde Alternatif – Doğa Turizmi – Kırsal Turizm – Yayla Turizmi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Hüsrevoğlu, F. (2019). Kırsal Yerleşim Karakteristiğinin İncelenmesi: Erzincan Kemaliye Örneği (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karakaş, E. (1996). Merkezi Fonksiyonları Açısından Ağın-Arapgir ve Kemaliye İlçeleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Karakaş, E. (2004). “Kemaliye’nin Kuruluşu, Gelişmesi ve Fonksiyonel Özellikleri”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 19-48. Kemaliye, (2022). [https://apcaga.com/egin/] Erişim Tarihi: 08/03/2022
• Kemaliye Tarihçesi, (2012). [http://www.kemaliye.gov.tr/tarihce erişim tarihi:] Erişim Tarihi: 28/02/2022
• KEMAV (2012). Kemaliye Kültür ve Kalkınma Vakfı 2012 yılı faaliyet raporu. İstanbul: KEMAV Yayınları.
• KEMAV (2014). Kemaliye Kültür ve Kalkınma Vakfı 2014 yılı faaliyet raporu. İstanbul: KEMAV Yayınları.
• Keskin, S. (2016). Geleneksel Kemaliye Evlerinin Ahşap Kapı Ve Pencerelerinin İncelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kızılgeçi, Ç. (2019). Gastronomi Turizminin Alternatif Turizm Ürünü Olarak Değerlendirilmesi: Mardin İlinde Bulunan İşletmelere Yönelik Bir Uygulama (Yayımlanmamış doktora tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Kozak, M. A. & Bahçe, S. A. (2012). Özel İlgi Turizmi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kozak, M. A. & Kızılırmak, İ., (2001). “Türkiye'de Meslek Yüksekokulu Turizm Otelcilik Programı Öğrencilerinin Turizm Sektörüne Yönelik Tutumlarının Demografik Değişkenlere Göre Değişimi: Anadolu, Akdeniz ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama”, Anotolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 12 (Bahar): 9-16
• Kuruluş Öykümüz (2022) [https://www.kemav.org.tr/hakkimizda/kurulus-oykusu/] Erişim tarihi: 15.02.2022
• Mavuş, F. B. (2021). “Erzincan ili Kemaliye (Eğin) ilçesinin somut kültürel miras değerleri”, Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 3 (1) , 110-120
• Nişanyan Yer Adları, (2022). https://nisanyanmap.com/?lv=2&y=Egin%20/%20E%C4%9Fin&t=&srt=x&u=1&ua=0
• Özaydın, H. F. (1970). Kemaliye (Eğin), Kemaliye Panayır Broşürü, Ankara.
• Pasin, H. & Çelik, Ş. V. (1962). Erzincan Tarihi. Erzincan: Kardeş Matbaası
• Soykan, F. (2000). “Kırsal Turizm ve Avrupa’da Kazanılan Deneyim”, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 11(3), 21-33.
• Sü Eröz, S. & Bozkurt, M. (2015). Kırsal Turizm Kapsamında Çiftlik Turizmi ve Rize İlinde Uygulanabilirliği”, Journal of Recreation and Tourism Research, 2(1), 1-9.
• Şimşek, E. (2016). Kemaliye/Eğin (Erzincan) folkloru üzerine değerlendirmeler. H. Akın (Ed.), Uluslararası Erzincan Sempozyumu bildiriler kitabı Cilt 1 içinde (s. 653-662). Erzincan: Erzincan Üniversitesi.
• Tarihi Kentler Birliği (2021). [https://www.tarihikentlerbirligi.org/] Erişim tarihi: 12/12/2021
• Tarlabaşı, B. (1995). Eğin (Kemaliye) havaları (Vol. 223). Ankara: TC Kültür Bakanlığı.
• Taş, M., Akyol, C. & Zengin B. (2019). A Research nn University Students' Perception of Destination Image: The Case of Kemaliye. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 40, 311-331.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2022). [https://yigm.ktb.gov.tr/TR-201130/metaveri.html] Erişim Tarihi: 01.03.2022
• UNDP (2021). [https://www.undp.org/tr/turkey/press-releases/destinasyon-y%C3%B6netim-%C3%B6rg%C3%BCt%C3%BC-sayesinde-kemaliye-s%C3%BCrd%C3%BCr%C3%BClebilir-toplum-temelli] Erişim tarihi: 11.12.2021
• UNESCO (2021) [https://www.unesco.org.tr/Pages/125/122/UNESCO-D%C3%BCnya-Miras%C4%B1-Listesi] Erişim tarihi: 30.11.2021
• UNWTO (2022) [https://www.unwto.org/rural-tourism] Erişim tarihi: 05.06.2022
• Yang, J., Yang, R., Chen, M. H., Su, C. H. J., Zhi, Y. & Xi, J. (2021). “Effects of Rural Revitalization on Rural Tourism”, Journal of Hospitality and Tourism Management, 47, 35-45.
• Yavuz, E. (2012). Erzincan’da İdari Ve Siyasi Hayat (1923-1960) (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Yeşiltaş, M. (2016). “Alternatif Turizm Kapsamında Ekstrem Sporlar: Kemaliye Karanlık Kanyon Örneği”, I. Ulusal Alternatif Turizm Kongresi Bildiri Kitabı
• Yıldırım, H. (2013). Erzincan Kemaliye İlçesinde Yaygın Halk İnanışları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Yılmaz, G. Ö. & Gürol, N. K. (2012). “Balıkesir İlinin Kırsal Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi”. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2012 (2), 23-32.