Covid-19 pandemi sürecinde bireylerin fiziksel akivite düzeyinin sağlıklı yaşam biçimi ve sağlık algısı üzerine etkisi

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 90 - 98, 31.12.2022

Tolgahan Demirbaş Sefa Lök

https://doi.org/10.47257/busad.1165544

Öz

: Bu araştırma, Covid-19 pandemi sürecindeki bireylerin fiziksel aktivite düzeyinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve sağlık algısı üzerine etkisini değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı ilişkisel türde planlanmıştır. Araştırma 18-65 yaş arası 1577 kişi ile yürütülmüştür. Bireylerden veriler online anket metodu ile toplanmıştır. Verilerin toplanmasında Kişisel bilgi formu, Sağlık Algısı Ölçeği ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II kullanılmıştır. Fiziksel aktivite özellikleri ile sağlıklı yaşam davranışları biçimi ölçeği ve sağlık algısı ölçeği puan ortalamaları arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için ikiden fazla gruplarda kullanılan One Way Anova testi, gruplar arası karşılaştırmada ise Tukey testi kullanılmıştır. Bireylerin fiziksel aktivite yapma durumları değerlendirildiğinde, %61,4’ünün bazen, %16,2’sinin sıklıkla, %11,7’sinin hiç ve %10,7’sinin ise düzenli spor yaptığı bulunmuştur. Bireylerin sağlıklı yaşam davranışları ile fiziksel aktivite düzeyleri değerlendirildiğinde; sağlık sorumluluğu, fiziksel aktivite, beslenme, manevi gelişim, kişilerarası ilişkiler, stres yönetimi ve ölçek toplam puanları fiziksel aktivite yapanların daha yüksek saptanmıştır. Bireylerin sağlık algısı ile fiziksel aktivite düzeyleri değerlendirildiğinde; öz farkındalık, sağlığın önemi ve ölçek toplam puanları fiziksel aktivite yapanların daha yüksek saptanmıştır. Bu çalışma sonuçları doğrultusunda, fiziksel aktivite yönünden kadınlar, evliler, ilköğretim mezunu olanlar ve ekonomik durumu düşük olanlar risk grubunda yer almıştır. Fiziksel aktivite yapmayan bireylerin, sağlıklı yaşam davranışları toplam puan, sağlık sorumluluğu, fiziksel aktivite, beslenme, manevi gelişim, kişilerarası ilişkiler ve stres yönetimi alt boyutları ile sağlık algısı toplam puan, kontrol merkezi, öz farkındalık, kesinlik ve sağlığın önemi alt boyutlarının olumsuz yönde etkilendiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yetişkin bireyler; Covid-19, Fiziksel Aktivite, Sağlıklı Yaşam Davranışları, Sağlık Algısı, Yetişkin bireyler; Covid-19, Fiziksel Aktivite, Sağlıklı Yaşam Davranışları, Sağlık Algısı

The effect of individuals physical activity level on healthy lifestyle and perception health in the Covid-19 pandemic process

Öz

This research was planned in a descriptive relational type in order to evaluate the effect of physical activity level of individuals in the Covid-19 pandemic process on healthy lifestyle behaviors and health perception. The research was carried out with 1577 people between the ages of 18-65. Data from individuals were collected by online survey method. Data from individuals were collected by online survey method. Personal information form, Health Perception Scale and Healthy Lifestyle Behaviors Scale II were used to collect data. The One Way Anova test was used in more than two groups to evaluate the relationship between physical activity characteristics and the scale of healthy lifestyle behaviors and health perception scale, and the Tukey test was used for comparison between groups.. When the physical activity status of the individuals was evaluated, it was found that 61,4% sometimes, 16,2% frequently, 11,7% never and 10,7% regularly exercised. When individuals' healthy lifestyle behaviors and physical activity levels are evaluated; Health responsibility, physical activity, nutrition, spiritual development, interpersonal relationships, stress management and scale total scores were found to be higher in those who do physical activity. When individuals' perception of health and their level of physical activity are evaluated; Self-awareness, importance of health and scale total scores were found to be higher in those who do physical activity. In line with the results of this study, women, married, primary school graduates and those with low economic status were included in the risk group in terms of physical activity. The conclusion that individuals who do not engage in physical activity have a negative impact on the sub-dimensions of healthy lifestyle behaviors, health responsibility, physical activity, nutrition, spiritual development, interpersonal relationships and stress management, and health perception total score, control center, self-awareness, precision, and the importance of health sub-dimensions.

Anahtar Kelimeler

Individuals; Covid-19, Physical Activity, Healthy Living Behaviors, Perception of Health, Individuals; Covid-19, Physical Activity, Healthy Living Behaviors, Perception of Health

Kaynakça

• AKTAŞ, H., ŞAŞMAZ, C.T., KILINÇER, A., MERT, E., GÜLBOL, S., KÜLEKÇİOĞLU, D., DEMİRTAŞ, A., (2015). Yetişkinlerde fiziksel aktivite düzeyi ve uyku kalitesi ile ilişkili faktörlerin araştırılması. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2), 60-70.
• ANNA, H., OLENA, A., HALYNA, B., NATALİA, M., VİKTORİA, T., TETİANA, O., SERGİİ, S., VOLODYMYR, K., YAROSLAV,, F., (2020). Dynamics of the physical fitness and circumference sizes of body parts as a motivation for self-improvement and self-control in students. Journal of Physical Education and Sports. 15,116-122.
• ARABACI, R., ÇANKAYA, C., (2007). Beden eğitimi öğretmenlerinin fiziksel aktivite düzeylerinin araştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 1-15.
• BAHAR, Z., BEŞER, A., GÖRDES, N., ERSİN, F., KISSAL, A., (2008). Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II’nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 1-13.
• CİHAN, E., ŞAHBAZ PİRİNÇÇİ, C., (2020). Covid-19 pandemi 9sürecinde genç popülasyonu yaşam kalitesinin fiziksel aktivite seviyesi ve depresyon düzeyi ile ilişkisi. Selçuk sağlık dergisi, 1 (Covid 19 özel sayı, 41-53.
• ERCAN, S., BAŞKURT, Z., BAŞKURT, F., ÇETİN, C., (2020. Fiziksel İnaktivite ve Covid-19: İki Büyük Pandemi. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 51-2.
• EURENİUS, E., STENSTRÖM, C.H., THE PARA STUDY GROUP, (2005). Physical activity, physical fitness, and general health perception among individuals with rheumatoid arthritis. Arthritis Care & Research, 53(1), 48-55.
• GÓMEZ, L.F., DUPERLY, J., LUCUMÍ, D.I., GÁMEZ, R., VENEGAS, A.S., (2005). Physical activity levels in adults living in Bogota (Colombia): prevalence and associated factors. Gaceta sanitaria, 19(3), 206-13.
• HARDAN-KHALİL, K., COSTA, C.B., FİSHER, D.G., (2020). Daily motivational text messages impact on college students’ nutritional awareness and physical activity levels. Journal of American College Health, 25, 1-8.
• KADIOĞLU, H., YILDIZ, A., (2012). Sağlık Algısı Ölçeği’nin Türkçe Çevriminin Geçerlilik ve Güvenilirliği, Turkiye Klinikleri J Med Sci, 32(1), 47-53.
• KANIK, Z.H., (2020). Covid-19 pandemisinde ev tabanlı fiziksel aktivite. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, Özel Sayı, 46-51.
• KİECOLT-GLASER, J.K., (2009). Psychoneuroimmunology: Psychology’s gateway to the biomedical future. Perspectives on Psychological Science, 4, 367-9.
• KİM, Y., (2020). The effects of a physical inactivity-related health risk message intervention on changes in risk perceptions and physical activity in middle-aged women. Journal of women & aging, 32(5), 546-62.
• KNAİ, C., PETTİCREW, M., DOUGLAS, N., DURAND, M.A., EASTMURE, E., NOLTE, E., MAYS, N., (2018). The public health responsibility deal: Using a systems-level analysis to understand the lack of impact on alcohol, food, physical activity, and workplace health sub-systems. Int J of Environ Res Public Health, 15(12): 2895-906.
• KORKMAZ, N.H., DENİZ, M., (2013). Yetişkinlerin fiziksel aktivite düzeyleri ile sosyo-ekonomik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sport Sciences, 8(3), 46-56.
• KWON, S., WELCH, S., MASON, M., (2020). Physical education environment and student physical activity levels in low-income communities. BMC public health, 20, 147-56.
• LAİ, A.Y.K., LAM, E.Y.W., FABRİZO, C., LEE, D.P.K., WAN, T., TSANG, Y., HO, L., STEWART, S.M., LAM, T., (2020). A Community-Based Lifestyle-Integrated Physical Activity Intervention to Enhance Physical Activity, Positive Family Communication, and Perceived Health in Deprived Families: A Cluster Randomized Controlled Trial. Frontiers in public health, 8, 434-41.
• LAWTON, E., BRYMER, E., CLOUGH, P., DENOVAN, A., (2017). The relationship between the physical activity environment, nature relatedness, anxiety, and the psychological well-being benefits of regular exercisers. Frontiers in psychology, 8, 1058-65.
• LUZAK, A., HEİER, M., THORAND, B., LAXY, M., NOWAK, D., PETERS, A., SCHULZ, H., KORA-Study Group, (2017). Physical activity levels, duration pattern and adherence to WHO recommendations in German adults. PloS one, 12(2), 145-54.
• MEYER, J., HERRİNG, M., MCDOWELL, C., LANSİNG, J., BROWER, C., SCHUCH, F., SMİTH, L., TULLY, M., MARTİN, J., CASWELL, S., COSTES, N., BOOLANİ, A., (2020). Joint prevalence of physical activity and sitting time during COVID-19 among US adults in April 2020. Prev Med Rep, 20, 101256.
• MONİRUZZAMAN, M., AHMED, M., ZAMAN, M.M., (2017). Physical activity levels and associated socio-demographic factors in Bangladeshi adults: a cross-sectional study. BMC public health, 17(1), 1-8.
• MORAL-GARCÍA, J.E., AGRASO-LÓPEZ, A.D., RAMOS-MORCİLLO, A.J., JİMÉNEZ, A., JİMÉNEZ-EGUİZÁBAL, A., (2020). The influence of physical activity, diet, weight status and substance abuse on students’ self-perceived health. Int J Environ Res Public Health, 17(4), 1387-93.
• NTOUMANİS, N., QUESTED, E., REEVE, J., CHEON, S.H., (2017). Need-supportive communication: Implications for motivation in sport, exercise, and physical activity. In Persuasion and communication in sport, exercise, and physical activity, 155-69, Routledge.
• OOSTERVEEN, E., TZELEPİS, F., ASHTON, L., HUTCHESSON, M.J., (2017). A systematic review of eHealth behavioral interventions targeting smoking, nutrition, alcohol, physical activity and/or obesity for young adults. Preventive medicine, 99, 197-206.
• ÖZTÜRK, O., BAYRAKTAR, D., (2020). Pandemilerin şafağında: covid 19 ve fiziksel inaktivite. İKÇÜSBFD, 5(2), 143-6.
• SATTLER, K.M., DEANE, F.P., TAPSELL, L., KELLY, P.J., (2018). Gender differences in the relationship of weight-based stigmatisation with motivation to exercise and physical activity in overweight individuals. Health Psychology Open, 5(1), 2055-61.
• SEEFELDT, V., MALİNA, R.M., CLARK, M.A., (2002). Factors affecting levels of physical activity in adults. Sports medicine, 32(3), 143-168.
• TURAL, E., (2020). Covid 19 pandemi dönemi ev karantinasında fiziksel aktivite düzeyinin yaşam kalitesine etkisi. Van Sağlık Bilimleri Dergisi, 13, 10-7.
• ZHAİ, X., YE, M., WANG, C., GU, Q., HUANG, T., WANG, K., GHEN, Z., FAN, X., (2020). Associations among physical activity and smartphone use with perceived stress and sleep quality of Chinese college students. Mental Health and Physical Activity, 18, 100323.