ESNEK ÇALIŞMA DÜZENİNDE DEMOGRAFİK FAKTÖRLERE GÖRE İŞ-AİLE ÇATIŞMASI

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 49 - 62, 31.12.2024

Büşra Koru Uzkurt

https://doi.org/10.47257/busad.1582482

Öz

İş-aile çatışması, iş gücü piyasasında çeşitli demografik faktörlerin etkisiyle ortaya çıkan bir durumdur. Bu bağlamda araştırmanın amacı, esnek programlı çalışanların iş-aile çatışması algılarının demografik değişkenlere (yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, medeni durum, eşin çalışma durumu, çocuk sayısı, kiminle yaşadığı ve aile sorumluluklarını paylaşılması) göre farklılık gösterip göstermediğinin ölçülmesidir. İş-aile çatışmasını ölçmek için Carlson vd. (2000) tarafından geliştirilen 18 ifadeden oluşan ölçek kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Ankara’da esnek programlı çalışanlar arasından kartopu örneklem yoluyla seçilmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında, çalışanlardan elde edilen veriler doğrultusunda örneklemin demografik özelliklerinin belirlendiği temel istatistikler hesaplanmıştır. İkinci aşamada ise Tek Yönlü Varyans Analizi aracılığıyla demografik değişkenlere göre iş-aile çatışması algılarının anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği ölçülmüştür. Analizler sonucunda, iş-aile çatışmasını yaş durumu, çocuk sayısı, kiminle yaşadığı, aile sorumluluklarını paylaşılması durumuna ilişkin görüşlerinde anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte esnek çalışanların cinsiyet, eğitim düzeyi, medeni durum, eşin çalışma durumuna ilişkin anlamlı bir farklılık olmadığı gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Esnek Çalışma, İş-Aile Dengesi, Demografik Faktörler

Etik Beyan

“Dijital İşyerinde İş-Aile Çatışması” adlı çalışma 06.12.2023 tarihinde Polis Akademisi Başkanlığı Etik Kurulu tarafından onaylanmıştır.

WORK-FAMILY CONFLICT ACCORDING TO DEMOGRAPHIC FACTORS IN FLEXIBLE WORKING SCHEDULE

Öz

Work-family conflict is a situation that occurs in the labor market due to the influence of various demographic factors. In this context, the purpose of the research is to measure whether the work-family conflict perceptions of flexible schedule employees differ according to demographic variables (age, gender, education level, marital status, spouse's employment status, number of children, with whom they live and sharing family responsibilities). To measure work-family conflict, a scale consisting of 18 items developed by Carlson et al. (2000) was used. The sample of the study was selected through snowball sampling among flexible schedule employees in Ankara. In the first stage of the study, basic statistics were calculated to determine the demographic characteristics of the sample in line with the data obtained from the employees. In the second stage, it was measured whether there was a significant difference in work-family conflict perceptions according to demographic variables through One-Way Analysis of Variance. As a result of the analysis, it was determined that there was a significant difference in the views of the work-family conflict regarding age, number of children, with whom they live, and sharing family responsibilities. However, it was observed that there was no significant difference in terms of gender, education level, marital status, and spouse's employment status among flexible workers.

Anahtar Kelimeler

Flexible Working, Work-Family Balance, Demographic Factors

Kaynakça

• Akın, Ö., Karakulak, H. (2019). İş-Aile ve Aile-İş Çatışması, İş, Aile ve Hayat Tatmininin İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Karşılıklı ve Demografik Değişkenli Etkileşimler. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 5(2), 381-403.
• Aksoy, C. G., Barrero, J. M., Bloom, N., Davis, S. J., Dolls, M., ve Zarate, P. (2022). Working From Home Around The Word. National Bureau of Economic Research.
• Bellavia, G. M., Frone, M. R. (2005). Work-Family Conflict. In J. Barling, E. K. Kelloway, ve M. R. Frone (Eds.) Handbook of Work Stress (pp. 113-147). London: Sage
• Byron K. (2005). A Meta-Analytic Review of Work-Family Conflict and Its Antecedents. Journal of Vocational Behavior, 67(2), 169–198.
• Carlson, D. S., Kacmar, K. M., ve Williams, L. J. (2000). Construction and Initial Validation of A Multidimensional Measure of Work–Family Conflict. Journal of Vocational behavior, 56(2), 249-276.
• Comrey, A. L., Lee, H. B. (1992). A First Course in Factor Analysis (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Couper, M. P. (2000). Web Surveys: A Review of Issues and Approaches. The Public Opinion Quarterly, 64(4), 464-494.
• Nergiz, T. (2016). Demografik Faktörlerin İş-Aile Çatışması Üzerinde Etkileri: Bahçelievler İlçe Emniyet Müdürlüğü Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Haliç Üniversitesi.
• Eby, L. T., Casper, W. J., Lockwood, A., Bordeaux, C., ve Brinley, A. (2005). Work and Family Research in IO/OB: Content Analysis and Review of The Literature (1980–2002). Journal of Vocational Behavior, 66(1), 124-197.
• Eroğlu, E. (2004). Esnek Çalışma Saatlerinin İş Aile Çatışması Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi.
• French, K. A., Allen, T. D., ve Kidwell, K. E. (2022). When Does Work-Family Conflict Occur?. Journal of Vocational Behavior, 136, 103727.
• Greenhaus, J. H., Beutell, N. J. (1985). Sources of Conflict Between Work and Family Roles. Academy of Management Review, 10(1), 76-88.
• Innstrand, S. T., Langballe, E. M., Espnes, G. A., Gjerl, O., ve Falkum, E. (2010). Work–Home Conflict and Facilitation Across Four Different Family Structures in Norway. Community, Work & Family, 13(2), 231- 249.
• Jansen, K. J., Corley, K. G. ve Jansen, B. J. (2007). E-Survey Methodology. R.A. Reynolds, R. Woods, J.D. Baker (Ed.), Handbook of Research on Electronic Surveys and Measurement içinde (s.1-8). IGI: Global.
• Judge, Timothy A.; John W. Boudreau ve Robert D. Bretz (1994) Job and Life Attitudes of Male Executives, Journal of Applied Psychology, 79(5), 762-782.
• Karapınar, P. B., İlsev, A., ve Ergeneli, A. (2006). İş-Aile ve Aile-İş Çatışmasına Etki Eden Demografik Değişkenler ve Bu Çatışmalar Arasındaki İlişki. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 85-108.
• Michel, J.S., Kotrba, L.M., Mitchelson, J.K., Clark, M.A. ve Baltes, B.B. (2011). Antecedents of Work-Family Conflict: A Meta-Analytic Review. Journal of Organizational Behavior, 32(5), 689–725.
• Nohe, C., Meier, L. L., Sonntag, K., ve Michel, A. (2015). The Chicken or The Egg? A Meta-Analysis Of Panel Studies of The Relationship Between Work–Family Conflict and Strain. Journal of Applied Psychology, 100 (2), 522.
• Oruç, Ş. ve Sunman, G., (2022), Çalışma Hayatında Değişken ve Sınırsız Kariyer Yöneliminin X, Y, Z Kuşakları Açısından İncelenmesi, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 14 (1): 27-51.
• Otonkorpi Lehtoranta, K., Salin, M., Hakovirta, M. ve Kaittila, A. (2021). Gendering Boundary Work: Experiences of Work–Family Practices Among Finnish Working Parents During COVID-19 Lockdown. Gender Work & Organization. 29(6). 1952-1968.
• Rantanen, J., Pulkkinen, L., ve Kinnunen, U. (2005). The Big Five Personality Dimensions, Work-Family Conflict, and Psychological Distress: A Longitudinal View. Journal of Individual Differences, 26(3), 155-166.
• Sunman, G. (2021). Intermediation role of job alienation in the relationship between job stress and cyberloafing behaviour. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies, 13, 45-61.
• Şen, N., Keskin, S. (2022). Pandemi Döneminde Esnek Çalışma Düzeni ile İş-Aile Çatışması Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Kişilik Özelliklerinin Düzenleyici Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13, 184-199.
• Tabachnick B. G., Fidel, L. S. (2001). Using Multivariate Statistics. (Fourth Edition). MA: Allyn & Bacon, Inc.
• Tutar, K. (2023). İş ve Aile Yaşamı Dengesinde İş Paylaşımının Önemi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(Özel), 161-178.
• Yıldırımalp, S., Öner, M., Yenihan, B. (2014). Hemşirelerin İş-Aile Çatışması ve Yaşam Tatmini Düzeyleri: Demografik Özellikler Açısından Bir Değerlendirme. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 165-182.