ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN YAŞLI AYRIMCILIĞINA İLİŞKİN TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2025, Sayı: 30, 558 - 567, 29.10.2025

Emrah Apak

https://doi.org/10.29029/busbed.1689645

Öz

Bu çalışmada, üniversite öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin pozitif ve negatif tutumlarının ne düzeyde olduğu ve yaşlı ayrımcılığına etki eden faktörlerin neler olduğunun incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında Bingöl Üniversitesinde öğrenim gören farklı bölümlerden öğrenciler seçilmiştir. Araştırmaya toplam 398 katılımcı dâhil edilmiştir. Araştırma kapsamında, araştırmacı tarafından hazırlanan sosyo-demografik bilgi formu ile Pozitif ve Negatif Yaşlı Ayrımcılığı Ölçeği (PNYAÖ) kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, katılımcıların pozitif ve negatif yaşlı ayrımcılığına ilişkin puanlarının olumlu olduğu görülmüştür. Ayrıca, eğitim görülen bölüm, daha önce yaşlı birey ile aynı evde yaşamış veya yaşıyor olmak, ilerde yaşlı anne veya baba ile aynı evde yaşamayı istemek faktörlerinin yaşlı ayrımcılığı puanları üzerinde anlamlı etkisinin olduğu bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı , Yaşlı Ayrımcılığı , Pozitif ve Negatif Yaşlı ayrımcılığı

EXAMINING THE ATTITUDES OF UNIVERSITY STUDENTS TOWARDS AGISM

Öz

This study aims to examine the level of positive and negative attitudes of university students towards agism and the factors affecting agism. Within the scope of the research, students from different departments studying at Bingöl University were selected. A total of 398 participants were included in the research. Within the scope of the research, the socio-demographic information form prepared by the researcher and the Positive and Negative Agism Scale were used. According to the findings obtained from the research, it was seen that the scores of the participants regarding positive and negative agism were positive. In addition, it was found that the department, having lived or living in the same house with an elderly individual, and the wish to live in the same house with older parents in the future had a significant effect on agism scores.

Anahtar Kelimeler

Older People , Agism , Positive and Negative Agism

Kaynakça

• Akçay, C. (2013) "Yaşlılık: Kavramlar, kuramlar ve yaşlılığa hazırlık.", 2. Baskı, İstanbul: Kriter Yayınevi (2011).
• Altay, B., & Aydın, T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12(1), 11-18.
• Apak, E., & Aka, V. (2020). Medyada yaşlı temsillerinin 87 yıllık dönüşümü: Cumhuriyet Gazetesi örneği 1930-2017. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 13(1), 19-26.
• Ayalon, L. ve Tesch-Römer, C., (2018). Introduction to the section: ageism—concept and origins. Contemporary Perspectives on Ageism, 1-10.
• Ceylan, H. (2015). Sosyal değerden sosyal soruna yaşlılık. H. Ceylan (Ed.). Modern Hayat ve Yaşlılık. (ss. 25-53). Ankara: Nobel Kitap.
• Ceylan, H., & Sevgili, A. (2023). Sosyal Hizmet Öğrencilerinin Yaşlı Ayrımcılığı Tutumlarının Belirlenmesi: Şırnak Üniversitesi Örneği. Turkish Studies-Economics, Finance, Politics, 18(1).
• Chen, C., Shannon, K., Napier, S., Neville, S., & Montayre, J. (2024). Ageism directed at older nurses in their workplace: A systematic review. Journal of clinical nursing, 33(7), 2388-2411.
• Cuddy, A. J., ve Fiske, S. T., (2002). Doddering but dear: Process, content, and function in stereotyping of older persons. T. D. Nelson (Ed.). Ageism Stereotyping and Prejudice Against Older Persons. Cambridge: The MIT Press. (pp. 3-26).
• D’hondt, S., Agrigoroaei, S., Aujoulat, I., & Degryse, J. M. (2025). Factors related to benevolent and hostile ageism among paramedical students. Gerontology & Geriatrics Education, 46(1), 131-147.
• Gilleard, C., (2007). Old age in Ancient Greece: Narratives of desire, narratives of disgust. Journal of Aging Studies, 21, 81-92.
• Guimarães, M. B., Pinto, L. D. R., Bulgarelli, A. F., Machry, R. V., Pivetta, H. M. F., & Marchini, L. (2024). Ageism in dental students–a multicentric study in southern Brazil. Special care in dentistry, 44(6), 1751-1758.
• Güngör, S., & Borazan, N. (2021). Yaşlı bakım ve paramedik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına yönelik tutumları. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 14(1), 19-26.
• Güven, Ş., Muz, G. U., & Ertürk, N. E. (2012). Üniversite öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları ve bu tutumların bazı değişkenlerle ilişkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(2), 99-105.
• Hendekci, A., & Altay, B. (2021). Bir aile sağlığı merkezine başvuran bireylerin yaşlı ayrımcılığı tutumlarının değerlendirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 24(4), 429-435.
• Irmak-Yaşar, H. S., (2022). Gerontoloji Bölümü Öğrencilerinin Yaşa Dayalı Ayrımcılığa (Ageism) İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi. Senectus, 1(1), 105-123.
• Işık, A., & Türk, A. (2023). Sosyal hizmet öğrencilerinde sosyodemografik değişkenler ve empatinin yaşlı ayrımcılığına etkisi. Sosyal Çalışma Dergisi, 7(2), 128-141.
• Iversen, T. N., Larsen, L. ve Solem, P. E., (2009). A conceptual analysis of ageism. Nordic Psychology, 61(3), 4-22.
• İşcan-Ayyıldız, N., & Evcimen, H. (2018). Yaşlı bakım programı öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının belirlenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 6(2), 14-24.
• Kaçan, H., Dibekli, E., & Akkan, K. (2018). Toplumda yaşayan bireylerin yaşlı ayrımcılığı tutum düzeylerinin incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 11(2), 8-15.
• Karadağ, E., İnkaya, B. V., & Karatay, G. (2012). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 28(2), 31-40.
• Kırca, K., Sozeri, E., & Kahraman, B. B. (2023). Hemşirelik Öğrencilerinin Yaşlılara Yönelik Tutumları: Pozitif ve Negatif Yaşlı Ayrımcılığı. Black Sea Journal of Health Science, 6(2), 293-300.
• Kim, H. K., & Nam, K. A. (2024). Factors affecting ageism among university students: A cross-sectional descriptive study. Journal of Korean Gerontological Nursing, 26(2), 170-179.
• Koçak, K., & Keskin, H. Ş. (2021). The Identification of High School Students' Attitudes Towards Ageism and Related Factors. Journal of Basic and Clinical Health Sciences, 8(2), 423-432.
• Köse-Tosunöz, İ., (2022). Yaşlı ayrımcılığı ve mesleki değerler arasındaki ilişki: Hemşirelik öğrencileri örneği. Sağlık Akademisi Kastamonu, 7(3), 426-440.
• Levy, B. R., (2001). Eradication of ageism requires addressing the enemy within. The Gerontologist, 41(5), 578-579.
• Levy, B. R. ve Banaji, M. R. (2002). Implicit ageism. Ageism: Stereotyping and prejudice against older persons, 2004, 49-75.
• Levy, S. R. ve Macdonald, J. L., (2016). Progress on understanding ageism. Journal of Social Issues, 72(1), 5-25.
• Merodio, G., de Zárate, A. M. O., Zhu, F., & Morentin-Encina, J. (2024). The Impact of Gendered Ageism and Related Intersectional Inequalities on the Health and Well-being of Older Women. Research on Ageing and Social Policy, 12(2), 146-165.
• Nelson, T. D. (2016). The age of ageism. Journal of social issues, 72(1), 191-198.
• Özkan Bardakcı, M., & Girgin Büyükbayraktar, Ç. (2025). The effect of active time spent with older adults on young people’s attitudes toward ageism. Educational Gerontology, 51(2), 155-168.
• Palmore, E., (2001). The ageism survey: first findings. The Gerontologist, 41(5), 572-575.
• Pekesen, M., Akdeniz, Ş., & Sinan, A. (2021). Üniversite öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, (18), 82-103.
• Tayaz, E., & Koç, A. (2022). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına yönelik tutumları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 38(2), 86-94.
• Ünalan, D., Soyuer, F., & Elmalı, F. (2012). Geriatri merkezi çalışanlarında yaşlı tutumunun değerlendirilmesi. Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi, 2(3), 115-120.
• Yelboğa, N. (2020). Üniversite öğrencilerinin yaşlılık algısı: Borçka Acarlar MYO örneği. Journal of International Social Research, 13(70).
• Yurttaş, S., & Sarıkoca, E. (2018). Pozitif ve negatif yaşlı ayrımcılığı ölçeği (PNYAÖ) geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 1977-1991.