ROMANTIC RELATIONSHIPS: RULES, PROCESSES AND CHANGE

Yıl 2025, Sayı: 30, 216 - 229, 29.10.2025

Mehmet Tan , Ömer Şükrü Yusufoğlu

https://doi.org/10.29029/busbed.1689359

Öz

Changes in the socio-cultural structures of societies are redefining the rules and expectations that individuals follow in their relationships. Relationships are expected to form within certain rules, and the parties involved are expected to comply with these rules throughout the relationship. Romantic relationships are one such type of relationship. Flirting and love relationships are also considered close relationships. The formation and development of these relationships occur within a process. Changes in the socio-cultural structures of societies are redefining the rules and expectations that individuals follow in their relationships. Relationships are expected to form within certain rules, and the parties involved are expected to comply with these rules throughout the relationship. Romantic relationships are one such type of relationship. Flirting and love relationships are also considered close relationships. The formation and development of these relationships occur within a process. Additionally, the transition to marriage also indicates the dynamic nature of the relationship. The widespread use of social media and technological developments have made romantic relationships more visible on social media while also bringing new rules. Furthermore, under the influence of capitalism and consumer culture, relationships have evolved into an economic dimension, and the rules of romantic relationships have changed. Love and romance are actively used in the consumer market. While romantic relationships develop within certain rules in individuals' lives, these rules and the content and dynamics of relationships can be reshaped by cultural, economic, and technological changes. This study examines how romantic relationships are shaped in a socio-cultural context and how the processes of dating, love, and marriage have evolved alongside social changes from a theoretical perspective. The aim of the study is to analyze the formation and development processes of romantic relationships within the framework of rules and to reveal how these relationships are being redefined today by factors such as social media, individualization, consumer culture, and technological developments. As a result of this study, it has been concluded that romantic relationships today have taken on a shorter-term, superficial, and temporary structure due to the influence of technological developments, social media, and popular culture. Additionally, under the influence of the capitalist system and consumer culture, relationships have moved away from naturalness and have become formulaic, focused on instant gratification.

Anahtar Kelimeler

Romantic Relationships , Rules , Dating , Love , Consumption

ROMANTİK İLİŞKİLER: KURALLAR, SÜREÇLER VE DEĞİŞİM

Öz

Toplumların sosyo-kültürel yapılarında meydana gelen değişmeler, bireylerin ilişkilerinde takip ettikleri kuralları ve beklentilerini yeniden tanımlamaktadır. İlişkilerin belli kurallar içerisinde oluşması ve ilişki sürecinde tarafların kurallara uyması beklenmektedir. Romantik ilişkiler de bu ilişki türlerinden biridir. Romantik ilişkiler kapsamında flört ve aşk ilişkileri de yakın ilişkiler arasında yer almaktadır. Bu ilişkilerin oluşum ve gelişimi bir süreç içerisinde gerçekleşmektedir. Ayrıca evlilik ilişkisine dönüşme durumları da ilişkinin dinamik yapısına işaret etmektedir. Sosyal medyanın yaygın kullanımı ve teknolojinin gelişmesi romantik ilişkileri sosyal medyada daha görünür kılarken yeni kuralları da beraberinde getirmektedir. Ayrıca, kapitalizmin ve tüketim kültürünün etkisiyle ilişkilerin ekonomik bir boyuta evrildiği ve romantik ilişkilerdeki kuralların değiştiği görülmektedir. Aşk ve romantizm tüketim pazarında etkin bir şekilde kullanılmaktadır. Bireylerin hayatlarında romantik ilişkiler belli kurallar çerçevesinde gelişirken bu kurallar ve ilişkilerin içeriği ve dinamikleri kültürel, ekonomik ve teknolojik değişimlerle yeniden şekillenebilmektedir. Bu çalışma, romantik ilişkilerin sosyo-kültürel bağlamda nasıl şekillendiğini, flört, aşk ve evlilik süreçlerinin toplumsal değişimlerle birlikte nasıl evrildiğini teorik bir perspektifle incelemektedir. Çalışmanın amacı, romantik ilişkilerin oluşum ve gelişim süreçlerini kurallar çerçevesinde analiz ederek, bu ilişkilerin günümüzde sosyal medya, bireyselleşme, tüketim kültürü ve teknolojik gelişmeler gibi faktörlerle nasıl yeniden tanımlandığını ortaya koymaktır. Bu amaçla yapılan çalışmanın sonucunda günümüzde romantik ilişkilerin, teknolojik gelişmeler, sosyal medya ve popüler kültürün etkisiyle daha kısa süreli, yüzeysel ve geçici bir yapıya büründüğü kanaatine varılmıştır. Ayrıca kapitalist sistemin ve tüketim kültürünün etkisiyle ilişkiler, doğallıktan uzaklaşıp anlık tatmin odaklı, kalıplaşmış bir biçime dönüşmüştür.

Anahtar Kelimeler

Romantik İlişkiler , Kurallar , Flört , Aşk , Tüketim

Kaynakça

• Akçabozan Kayabol N. B. (2022). İlişkilerin Başlaması ve Gelişimi Yakın İlişkiler, (Ed. S. Burcu Özgülük Üçok), Ankara: Nobel Yayınevi, ss.125-165.
• Aracı İyiaydın A. (2022). Bağlanma, Yakın İlişkiler, (Ed. S. Burcu Özgülük Üçok), Ankara: Nobel Yayınevi, ss.189-205.
• Arık, B. M. (2006). İletişim Yazıları, Konya: Tablet Kitabevi.
• Aristoteles (2014). Nikomakhos’a Etik/ Bütün Yapıtları 5 (Çev. F. Akderin), Ankara: Say Yayınları.
• Atak, H., & Taştan N. (2012). Romantik İlişkiler ve Aşk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. Aralık, 4(4):520-546. doi:10.5455/cap.20120431.
• Atay, B., & Yılmaztürk N.H. (2022). Cinsellik, Yakın İlişkiler, (Ed. S. Burcu Özgülük Üçok), Ankara: Nobel Yayınevi, ss.239-252.
• Aytaç, Ö., & Tan, M. (2020). Arkadaşlık İlişkilerinde Yaşanan Değişim: Mardin Örneği. OPUS International Journal of Society Researches, 15(25), 3233-3259. https://doi.org/10.26466/opus.642395.
• Baron R.A., & Branscombe N.R. (2012). Social Psychology, 13th ed. Pearson Education, USA.
• Baudrillard, J. (2010). Tüketim Toplumu. (Çev. H. Deliceçaylı ve F. Keskin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2003). Liquid love: On the frailty of human bonds. Cambridge: Polity Press.
• Bayezit, G. (2023). Sanal gerçeklikten fiziksel gerçekliğe yeni ilişki tarzları. Sosyolojik Bağlam Dergisi, 4(3), 326-340. doi:10.52108/2757-5942.4.3.7
• Brewer, G., & Abell, L. (2017). Machiavellianism, relationship satisfaction, and romantic relationship quality. Europe's journal of psychology, 13(3), 491. https://doi.org/10.5964/ejop.v13i3.1217.
• Clark C.L., Shaver P.R. & Abrahams M. F. (1999). “Strategic Behaviors in Romantic Relationship Initiation” Personality and Social Psychology Bulletin, Volume: 25, Issue: 6, https://doi.org/10.1177/0146167299025006006.
• Çağ, P. (2022). Aşk, Yakın İlişkiler, (Ed. S. Burcu Özgülük Üçok), Ankara: Nobel Yayınevi, Ankara, ss.209-238.
• Demir, Ö. & Acar, M. (1993). Sosyal Bilimler Sözlüğü, 2.Baskı, Ağaç Yay., İstanbul.
• Demirel, S., & Yegen, C. (2015). Tüketim, postmodernizm ve kapitalizm örgüsü. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 2(1), s. 115-138.
• DeVito, J. A. (2024). Human communication: The basic course. Pearson.
• Erkal, M. (1983): Sosyoloji (Toplumbilimi). İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Giddens, A. (1992). The Transformation of Intimacy: Sexuality, Love and Eroticism in Modern Societies. Palo Alto, CA: Stanford University Press.
• Goffman, E. (2018). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu. (B. Cezar, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Gottman, J. (2023). What predicts divorce?: The relationship between marital processes and marital outcomes. Routledge.
• Hochschild, A. R. (2003). The commercialization of intimate life: Notes from home and work. Berkeley: University of California Press.
• Illouz, E. (1997). Consuming the romantic utopia: Love and the cultural contradictions of capitalism. Berkeley: University of California Press.
• Illouz, E. (2011). Soğuk yakınlıklar: Duygusal kapitalizmin şekillenmesi. Çev. Ö.Ç. Aksoy, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Illouz, E. (2012). Why love hurts: A sociological explanation. Polity Press.
• Jackson, S. (1993). Even sociologists fall in love: An exploration in the sociology of emotions. Sociology, Vol. 27 No. 2, pp. 201‐20.
• Knee, C. R., Hadden, B. W., Porter, B., & Rodriguez, L. M. (2013). Self-determination theory and romantic relationship processes. Personality and Social Psychology Review, 17(4), 307-324. https://doi.org/10.1177/1088868313498000.
• Küçükarslan, M., & Gizir, C. A. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Romantik İlişki İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(42). https://doi.org/10.17066/pdrd.76804.
• Lewandowski Jr, G. W., Ciarocco, N. J., Pettenato, M., and Stephan, J. (2012). Pick me up: Ego depletion and receptivity to relationship initiation. Journal of Social and Personal Relationships, 29(8), 1071-1084. https://doi.org/10.1177/0265407512449401. Marshall, Gordon (1999). Sosyoloji Sözlüğü, (Çev: O.Akınhay- D. Kömürcü), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. Niemeyer, H. (2013). An interdisciplinary approach to romantic relationships in postmodern society. Procedia-social and behavioral sciences, Vol.82, pp. 282-287.
• Okutan, N., & Büyükşahin-Sunal, A. (2010). Romantik ilişkilerde bağlanım: Dindarlık algısı ve romantik ilişkilerle ilgili kalıpyargılar. Türk Psikoloji Yazıları, 13(26), 80-88.
• Pines, A. M. (2005). Falling in love: Why we choose the lovers we choose. Routledge.
• Sadıklar, N., & Boyacıoğlu, İ. (2023). Romantik İlişkilerde Bağlanma, İlişki Uyumu ve Çatışma Çözüm Stilleri İlişkisine Cinsiyetin Etkisi. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 10(102), 3463–3471. https://doi.org/10.5281/zenodo.10431484.
• Schmid, W. (2024). Aşk: Neden Bu Kadar Zordur ve Yine de Nasıl Mümkün Olur, (Çev: T. Bora), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tapan, A. (2019). Postmodern romantik ilişkiler ve reklam: Tinder örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (31), 32-59.
• Tan, M. (2023). Reklam Sloganlarında Narsisizm ve Söylemin Eleştirisi. Sosyolojik Bağlam Dergisi, 4(1), 69–79. doi:10.52108/2757-5942.4.1.5.
• Terzi, S. (2014). Romantik İlişkilerde Bağlanma Yaralanmalarına Yol Açan Olaylar: Nitel Bir Çalışma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 99-108.
• Wade, J.A. (2018). (I Think) You Are Pretty: a Behavior Analytic Conceptualization of Flirtation. Perspect Behav Sci 41, 615–636 https://doi.org/10.1007/s40614-018-0136-y.
• Yeler Z. & Mercan M. N. (2022). Romantik İlişki Türleri, Yakın İlişkiler, (Ed. S. Burcu Özgülük Üçok), Ankara: Nobel Yayınevi, ss.97-123.