Üniversite Tercihlerinin Yansımaları: Bilgi ve Belge Yönetimi Programları Üzerine Bir Çalışma

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 20, 30.06.2022

Umut Al

https://doi.org/10.33721/by.1036933

Cited By: 2

Öz

Yaklaşık 2,5 milyon öğrencinin girdiği Yükseköğretim Kurumları Sınavı sonucunda adayların çoğunluğu herhangi bir programa yerleşememektedir. Yerleşilen programların adayların gerçekten istedikleri yerler olup olmadığı ise tartışmalıdır. Çoğunluğun istediği yere giremediği yönünde genel bir kabul bulunmakla birlikte, çok fazla paydaşı ve ilgilisi olan konunun gerektiği ölçüde incelenmediği değerlendirilmektedir. Bu çalışmada yükseköğretim sisteminin kamuoyu ile paylaştığı veriler üzerinden, bilgi ve belge yönetimi programları özelinde öğrencilerin üniversite sınav performansı ve tercihleri mercek altına alınmaktadır. Bilgi ve belge yönetimi programlarının doluluk oranları, öğretim elemanı sayıları, adayların tercih eğilimleri gibi konular, kimi zaman yıllara göre, kimi zaman da daha önce yapılan bazı çalışmaların bulguları ile karşılaştırılarak sunulmaktadır. Çalışmanın sonuçları bilgi ve belge yönetimi programlarını bekleyen potansiyel tehlikeler olduğunu göstermektedir. Bu tehlikelerin en başında ise bilgi ve belge yönetimi programlarının adaylar tarafından tercih edilmeyen programlar haline dönüşebilme riski gelmektedir. Konunun ilgililerinin, programların geleceği konusunda hızlı ve gerçekçi şekilde hareket etmeleri gerektiği açıktır. Bu bağlamda çok boyutu olan konunun elde edilen nicel bulgular temelinde nitel verilerle desteklenerek ele alınması ve uzlaşma sonucunda ulaşılan sonuçlara göre eyleme geçilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Üniversite Giriş Sınavı, Üniversite Tercihleri, Bilgi ve Belge Yönetimi Programları

Teşekkür

Bu çalışmanın ortaya çıkmasında ÖSYM Lisans Yerleştirme Sonuçları Analiz Sayfasının önemli bir rolü bulunmaktadır. Söz konusu sayfayı tasarlayan ve kodlamasını gerçekleştiren Barış Akçay’a teşekkür ederim.

Reflections of University Preferences: A Study on Information Management Programs

Öz

As a result of the Higher Education Institutions Exam, which approximately 2.5 million students take in recent years, the majority of the candidates are not able to get into any program. It is also debatable if the programs really preferred by the students, who qualified to study any program in the universities. Although there is a general acceptance that the majority cannot enter the program they wish to study, it is considered that the issue, which has too many stakeholders and interested parties, has not been adequately examined. In this study, the university entrance exam performances and preferences of students in information management programs are examined through the data shared by the higher education system with the public. Data such as the occupancy rates, the number of faculty members, and the preference tendencies of the candidates of the information management programs are presented by years or by comparing the findings of some previous studies. The results of the study revealed that there are potential dangers that await the information management programs. Foremost danger is the risk that these programs may turn into programs that are not preferred by the candidates. It is clear that the respective parties should act quickly and realistically about the future of the programs. In this context, it is suggested that this multidimensional issue should be handled on the basis of quantitative findings, supported by qualitative data, and action should be taken according to the results reached by consensus.

Anahtar Kelimeler

University Entrance Exam, University Preferences, Information Management Programs

Kaynakça

• Apaydın, Ç. ve Seçkin Kapucu, M. (2017). Üniversiteyi tercih etme, akademik itibar ve sosyal etkinlik arasındaki ilişki: Akdeniz ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi lisans öğrencileri örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(2), 199-222.
• Bahşişoğlu, H. (1986). Kütüphanecilik öğrencilerinin, kütüphanecilik bölümünü seçme nedenleri ve kütüphanecilik mesleğine yaklaşımları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi.
• Çakın, İ. (2007). Kütüphanecilerin eğitiminde bilgi profesyonellerinin eğitimine: Hacettepe Üniversitesinde son yirmi yıl. Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu, 24-26 Ekim 2007, Ankara. Bildiriler içinde s. 19-23. Yay. Haz. S. Kurbanoğlu, Y. Tonta ve U. Al. Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.
• Çapar, B. (2002). Başkent Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü. ÜNAK Genel Konferansı, 19 Mayıs Üniversitesi, 10-12 Ekim 2002, Samsun. http://kaynak.unak.org.tr/bildiri/unak02/u02-14.pdf
• Efe, A., Zan, B.U. ve Binici, K. (2014). Bilgi ve Belge Yönetimi öğrencilerinin staj uygulamaları üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü 60. Yıl Armağan Kitabı içinde s. 173-190. Yay. Haz. N. Özel ve N. Er-Koçoğlu. Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.
• Erdem, R. (2011). Lisans yerleştirme sınavı, meslek seçimi ve işgücüne yansımaları: Havanda su mu dövüyoruz? Yükseköğretim Dergisi, 1(2), 61-64.
• Hacettepe Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü. (2021). ÖSYM Lisans Yerleştirme Sonuçları Analiz Sayfası. http://yks.ee.hacettepe.edu.tr/
• Kastamonu Üniversitesi. (2021). Bilgi ve Belge Yönetimi genel bilgiler. https://fef.kastamonu.edu.tr/index.php/tr/bilgi-ve-belge-yonetimi
• Keseroğlu, H.S. (2014). Yeni kurulan bilgi ve belge yönetimi bölümleri. Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü 60. Yıl Armağan Kitabı içinde s. 123-128. Yay. Haz. N. Özel ve N. Er-Koçoğlu. Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.
• Kundak, N.F. (2017). Bilgi ve Belge yönetimi bölümleri son sınıf öğrencilerinin meslekleri hakkında görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi.
• Kuran, K. (1988). Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Adana ve Hatay Eğitim Yüksekokullarındaki öğrencilerin 1987 ÖSS puanları ile akademik başarılarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi.
• Kurbanoğlu, S. (2004). Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerinde öğrenci profili. Bilgi Dünyası, 5(1), 1-18.
• Kurbanoğlu, S. ve Taşkın, Z. (2012). Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü öğrenci profili: 2011-2012 akademik yılı. Prof. Dr. K. Gülbün Baydur’a Armağan içinde s. 49-64. Yay. Haz. Ö. Külcü, T. Çakmak ve N. Özel. Hacettepe Üniversitesi.
• Marmara Üniversitesi. (2021). Bölüm hakkında. http://bby.fef.marmara.edu.tr/genel-bilgiler
• Odabaş, H. (2015). Türkiye’de büyük kentler dışında kurulan bilgi ve belge yönetimi bölümlerinin özellikleri ve kurulmakta olan bölümlere öneriler. İsmet Binark Armağanı içinde s. 301-316. Yay. Haz. İ. Keskin, Ş.N Somer ve N. Oğuz. Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
• Odabaş, H. (2014). Atatürk Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü öğrencilerinin bölüme ve disipline karşı tutum ve davranışları. Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü 60. Yıl Armağan Kitabı içinde s. 129-142. Yay. Haz. N. Özel ve N. Er-Koçoğlu. Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.
• ÖSYM. (2021a). ÖSYM hakkında. https://www.osym.gov.tr/TR,8789/hakkinda.html
• ÖSYM. (2021b). YKS sayısal veriler. https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2021/YKS/sayisal_veriler_28072021.pdf
• ÖSYM. (2020). 2020 Yükseköğretim Kurumları Sınavı YKS sayısal veriler. https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2020/YKS/yks_sayisal_27072020.pdf
• Subaşıoğlu, F. (2014). Meslek eğitimimizde yeni yöntemler, fırsatlar. Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü 60. Yıl Armağan Kitabı içinde s. 81-91. Yay. Haz. N. Özel ve N. Er-Koçoğlu. Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.
• Taşpınar Cengiz, D. ve İhtiyaroğlu, F. (2012). 2006-2011 yılları arasında üniversite giriş sınavındaki sistem değişikliklerinin üniversiteye öğrenci yerleştirmedeki etkisinin illere göre çok boyutlu ölçekleme analizi ile incelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1): 319-336.
• Tonta, Y. (2012a). Kütüphanecilik ve bilgibilim eğitiminde gelişmeler ve program değişiklikleri. Türk Kütüphaneciliği, 26(2), 227-261.
• Tonta, Y. (2012b). Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü lisans programının güncelleştirilmesi (2009-2011). Türk Kütüphaneciliği, 26(2), 291-314.
• Tuncer, N. (2007). Kütüphanecilik eğitiminde değişen ufuklar: Hacettepe Üniversitesi Kütüphanecilik Bölümünün ilk on beş yılı. Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu, 24-26 Ekim 2007, Ankara. Bildiriler içinde s. 13-18. Yay. Haz. S. Kurbanoğlu, Y. Tonta ve U. Al. Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.
• Uçak, N.Ö., Kurbanoğlu, S., Şencan, İ. ve Doğan, G. (2012). Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü öğrencileri üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 26(2), 329-348.
• Yılmaz, B. (2018). Türkiye’de bilgi ve belge yönetimi bölümleri ders programlarının arşivcilik ve belge yönetimi eğitimi açısından değerlendirilmesi. Bilgi Yönetimi, 1(1), 44-62.
• Yılmaz, B. (1993a). Türkiye’de kütüphanecilik, arşivcilik, dokümantasyon-enformasyon anabilim dallarının/bölümlerinin tercih edilme eğilimleri: 1998-1991. Türk Kütüphaneciliği, 7(1), 41-52.
• Yılmaz, B. (1993b). Türkiye’de kütüphanecilik, arşivcilik, dokümantasyon-enformasyon anabilim dallarının/bölümlerinin tercih edilme eğilimleri: 1998-1991. Türk Kütüphaneciliği, 7(2), 107-118.
• YÖK. (2021a). Bölümler hakkında genel bilgiler. https://istatistik.yok.gov.tr/
• YÖK. (2021b). Lisans Atlası hakkında. https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-anasayfa.php
• YÖK. (2021c). YÖK’ten adaylara “ikinci ek yerleştirme” fırsatı. https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2021/adaylara-ikinci-ek-yerlestirme-firsati.aspx
• YÖK. (2017). Yükseköğretim Kurulu’nun 9 Kasım 2017 tarihinde yapılan Genel Kurul toplantısında Yükseköğretim Kurumları Sınavı ile ilgili alınan kararlara ilişkin açıklama. http://www.yok.gov.tr/web/guest/yks-yeni-duzenleme