Ortaokul Öğrencilerinin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerileri ile Akademik Öz Yeterlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 1, 107 - 119, 30.06.2021

Onur Bilici Çetin Güler

Öz

Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinin bilgi işlemsel düşünme becerileri ile akademik öz yeterlikleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim öğretim yılında Van ili İpekyolu ve Gürpınar ilçelerinde üç farklı ortaokulda öğrenim gören 376 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu”, “Akademik Öz Yeterlik Ölçeği” ve “Bilgisayarca Düşünme Beceri Düzeyleri Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonuçları değerlendirildiğinde öğrencilerin bilgi işlemsel düşünme becerileri ile akademik öz yeterlikleri arasında orta düzeyde, pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur (r=.639). Ayrıca öğrencilerin bilgi işlemsel düşünme becerileri ve akademik öz yeterliklerinin cinsiyet, bilgisayara sahip olma durumu, anne eğitim durumu ve baba eğitim durumu değişkenlerine göre farklılaşmasına da bakılmıştır. Bilgi işlemsel düşünme becerilerinin cinsiyete, bilgisayara sahip olma durumuna, anne eğitim durumuna ve baba eğitim durumuna göre anlamlı bir farklılık gösterdiği bulunmuştur. Akademik öz yeterliklerinin ise cinsiyete, bilgisayara sahip olma durumuna, anne eğitim durumuna ve baba eğitim durumuna göre anlamlı bir farklılık gösterdiği bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bilgi İşlemsel Düşünme Becerileri, Öz Yeterlik, Akademik Öz Yeterlik

Kaynakça

• Aldağ, H. ve Tekdal, M. (2015). Bilgisayar Kullanımı ve Programlama Öğretiminde Cinsiyet Farklılıkları. 1. Uluslararası Çukurova Kadın Çalışmaları Kongresinde sunulan bildiri, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Alemdağ, C., Erman, Ö. ve Yılmaz, A. K. (2014). Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Akademik Motivasyon ve Akademik Öz-Yeterlikler, Spor Bilimleri Dergisi, 25(1): 23-35.
• Anderson, K. L. (2004). Effects of Participation in a Guided Reflective Writing Program on Middle School Students' Academic Self-Efficacy and Self-Regulated Learning Strategy Use, Yüksek Lisans Tezi, Colorado Üniversitesi, Denver.
• Arslan, A. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Okuma Kaygıları Ve Akademik Özyeterlik Inançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından Incelenmesi, E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(3): 45-58.
• Atman Uslu, N., Mumcu, F. ve Eğin, F. (2018). Görsel Programlama Etkinliklerinin Ortaokul Öğrencilerinin Bilgi-İşlemsel Düşünme Becerilerine Etkisi, Ege Eğitim Teknolojileri Dergisi, 2(1): 19-31.
• Bandura, A. (1995). Exercise of Personal and Collective Efficacy in Changing Societies, Self-efficacy in changing societies, 15: 334.
• Barr, D., Harrison, J. ve Conery, L. (2011). Computational Thinking: A Digital Age Skill for Everyone, Learning & Leading with Technology, 38(6): 20-23.
• Barut, E., Tuğtekin, U. ve Kuzu, A. (2016). Robot Uygulamalar ile Bilgi Işlemsel Düşünme Becerilerine Bakış. 3rd International Conference on New Trend in Education (ICNTE 2016)’da sunulan bildiri, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2012). Örnekleme yöntemleri. Erişim, 18, 2019.
• Büyüköztürk, Ş. (2013), Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pegem Akademi, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Akademi, Ankara.
• Çatlak, Ş., Tekdal, M. ve Baz, F. Ç. (2015). Scratch Yazılımı ile Programlama Öğretiminin Durumu: Bir Doküman Inceleme Çalışması, Öğretim Teknolojileri & Öğretmen Eğitimi Dergisi, 4(3): 13-25.
• Çuhadar, C., Gündüz, Ş. ve Tanyeri, T. (2013). Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü Öğrencilerinin Ders Çalışma Yaklaşımlarının ve Akademik Öz-Yeterlik Algılarının İncelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1): 251-259.
• Demir, Ö. ve Seferoğlu, S. S. (2017). Yeni kavramlar, farklı kullanımlar: Bilgi-işlemsel düşünmeyle ilgili bir değerlendirme, Eğitim Teknolojileri Okumaları, 801-830.
• Durdukoca, Ş. F. (2010). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Akademik Özyeterlik Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından Incelenmesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1): 70-77.
• Eccles, J. S. ve Wigfield, A. (1995). In the Mind of the Actor: The Structure of Adolescents' Achievement Task Values and Expectancy-Related Beliefs, Personality and Social Psychology Bulletin, 21(3): 215-225.
• Eggen, P. D. ve Kauchak, D. (1999). Educational Psychology, Prentice hall, New Jersey.
• Ekici, G. (2005). Biyoloji Öz-Yeterlik Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29): 85-94.
• Kalelioğlu, F., Gülbahar, Y., Akçay, S. ve Doğan, D. (2014). Curriculum Integration Ideas for Improving the Computational Thinking Skills of Learners Through Programming via Scratch. Local Proceedings of the 7th International Conference on Informatics in Schools: Situation, Evolution And Perspectives’te Sunulan Bildiri, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Kalelioğlu, F., Gülbahar, Y. ve Kukul, V. (2016). A Framework for Computational Thinking Based on a Systematic Research Review, Baltic J. Modern Computing, 4: 583-596.
• Kanat, S. (2018). Grafik Tasarım Eğitimi Alan Üniversite Öğrencilerinin Genel ve Akademik Öz-yeterlik Algıları, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1): 790-818.
• Keleşoğlu, Ş. (2011). Öğrenme Stilleri, Akademik Özyeterlik, Seviye Belirleme Sınavı Puanları Ve Öğrenci Özellikleri Değişkenlerinin Lise 1. Sınıf Akademik Başarısını Yordama Gücü Üzerine Bir Araştırma,Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Koç, C. ve Arslan, A. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Akademik Öz Yeterlik Algıları ve Okuma Stratejileri Bilişüstü Farkındalıkları, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1): 745-778.
• Korkmaz, Ö., Çakır, R., Özden, M. Y. (2015). Bilgisayarca Düşünme Beceri Düzeyleri Ölçeğinin (BDBD) Ortaokul Düzeyine Uyarlanması, Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2): 67-86.
• Korkmaz, Ö., Çakır, R., Özden, M. Y., Oluk, A. ve Sarıoğlu, S. (2015). Bireylerin Bilgisayarca Düşünme Becerilerinin Farklı Değişkenler Açısından Incelenmesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2): 68-87.
• Korkmaz, Ö., Karaçaltı, C. ve Çakır, R. (2018). Öğrencilerin Programlama Başarılarının Bilgisayarca-Eleştirel Düşünme ile Problem Çözme Becerileri Çerçevesinde İncelenmesi, Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2): 343-370.
• Kural, V. (2018). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile akademik öz-yeterliklerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, Yüksek lisans tezi, Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Lee, J., Jung, Y., Park, H. ve (2017). Gender Differences in Computational Thinking, Creativity, and Academic Interest on Elementary SW Education, Journal of The Korean Association of Information Education, 21(4): 381-391.
• Lee, S. W. (Ed.). (2005). Encyclopedia of school psychology, Sage, California.
• Linnenbrink, E. A. ve Pintrich, P. R. (2003). The Role of Self-Efficacy Beliefs Instudent Engagement and Learning Intheclassroom, Reading &Writing Quarterly, 19(2): 119-137.
• Öncü, H. (2012). Akademik Özyeterlik Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1): 183-206.
• Özçınar, H. (2017). Hesaplamalı Düşünme Araştırmalarının Bibliyometrik Analizi, Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(2): 149-171.
• Özden, M. Y. (2015) Computational Thinking=Bilgisayarca Düşünme Becerileri, http://myozden.blogspot.com.tr/2015/06/computational-thinking-bilgisayarca.html, Erişim Tarihi: 12 Ekim 2019.
• Özsüer, S., İnal, G., Uyanık, Ö. ve Ergün, M. (2011). Afyon Kocatepe Üniversitesi’nde Öğrenim Gören Öğrencilerin Akademik Özyeterlik Inanç Düzeylerinin Incelenmesi, Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 13(2): 114-125.
• Paf, M. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Bilişimsel Düşünme Becerileri ile Yaratıcı Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki, Yüksek lisans tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Sarıtepeci, M. (2017). Ortaöğretim Düzeyinde Bilgi-İşlemsel Düşünme Becerisinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. ITTES’te sunulan bildiri, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Satıcı, S. A. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Akademik Öz Yeterliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Satıcı, S. A. ve Can, G. (2016). Investigating Academic Self-Efficacy of University Students in Terms of Socio-Demographic Variables, Universal Journal of Educational Research, 4(8):1874-1880.
• Sayın, Z. ve Seferoğlu, S. S. (2016). Yeni Bir 21. Yüzyıl Becerisi Olarak Kodlama Eğitimi ve Kodlamanın Eğitim Politikalarına Etkisi. Akademik Bilişim Konferansında sunulan bildiri, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Şahiner, A. ve Kert, S. B. (2016). Komputasyonel Düşünme Kavramı ile Ilgili 2006-2015 Yılları Arasındaki Çalışmaların Incelenmesi, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(9): 38-43.
• Tunca, N. ve Alkın-Şahin, S. (2014). Öğretmen Adaylarının Bilişötesi (Üst Biliş) Öğrenme Stratejileri ile Akademik Öz Yeterlik Inançları Arasındaki Ilişki, Anadolu Journal of Educational Sciences International, 4(1): 47-56.
• Üzümcü, Ö. ve Bay, E. (2018). Eğitimde Yeni 21. Yüzyıl Becerisi: Bilgi İşlemsel Düşünme, Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2): 1-16.
• Wing, J. M. (2006). Computational Thinking, Communications of the ACM, 49(3): 33-35.
• Wing, J. M. (2011). Research Notebook: Computational Thinking—What and Why, The Link Magazine, 20-23.
• Wing, J. M. (2014). Computational Thinking Benefits Society, 40th Anniversary Blog of Social Issues in Computing, http://socialissues.cs.toronto.edu/index.html%3Fp=279.html, Erişim Tarihi: 10 Kasım 2019.
• Yağcı, M. (2018). Lise Öğrencilerinin Bilgi-işlemsel Düşünme Beceri Düzeylerinin İncelenmesi, International Online Journal of Educational Sciences, 10(2): 81-96.
• Yıldız, M. ve Çiftçi, E. (2017). Bilişimsel Düşünme ve Programlama, Eğitim teknolojileri okumaları, 5: 75-86.
• Yorulmaz, M. (2019). Sağlık Yönetimi Bölümü Öğrencilerinde Akademik Öz-Yeterlik Araştırması, Business & Management Studies: An International Journal, 7(1): 172-189.
• Zimmerman, B. J. (1995). Self-efficacy and Educational Development, Self-efficacy in Changing Societies, 1: 202-2