ANNELERİN 60-66 AYLIK KIZ VE ERKEK ÇOCUKLARDAN ÖZ BAKIM BECERİLERİNE İLİŞKİN BEKLENTİLERİ

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 462 - 482, 28.06.2020

Hale Koçer , Melike Çetin

https://doi.org/10.35452/caless.2020.24

Cited By: 2

Öz

Öz bakım becerileri yaşam becerileri olup her yaştaki bireyin sahip olması gereken becerilerdir. Bu beceriler, bireyin fiziksel, duygusal ve sosyal gelişimi ve bu alanlardaki yaşamı için de oldukça önemlidir. Son günlerde özellikle el yıkama öz bakım becerisinin günümüz insanın COVID—19’dan kendini koruyabilmesi hatta hayatta kalabilmesi için ne kadar önemli olduğu görülmektedir. Dünya Sağlık Örgütü başta olmak üzere Türkiye’de de Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulunun COVID-19 ile başa çıkmaya ilişkin yönergelerinin el yıkama öz bakım becerisini kullanmayla başlatıldığı dikkati çekmektedir. Öz bakım becerlerinin çok erken yaşlarda kazanılması gerekmektedir. Aile, çocuğun öz bakım becerilerini kazanma şansı bulduğu ilk ortam, ebeveynler ise ilk destekleyicilerdir. Bu araştırmanın temel amacı, 60-66 aylık çocukları olan annelerin, kız ve erkek çocukların öz bakım becerilerine yönelik beklentilerinde anlamlı farklılık olup olmadığını belirlemektir. Bu araştırma, betimsel araştırma modeli ile yürütülmüştür. Çalışma grubu, 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı Muş İli Hasköy İlçesinde bulunan bağımsız anaokullarına devam eden 60 (30 kız, 30 erkek) 60-66 aylık çocuğun annelerinden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Çetinkaya (2012) tarafından geliştirilen Okul Öncesi Öz Bakım Becerileri Ölçeği’ndeki maddelerden faydalanılarak oluşturulan, Çocuklardan Beklenilen Öz Bakım Becerileri Anket Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde, ki-kare anlamlılık testi kullanılmıştır. Annelerin çocukların öz bakım becerilerine ilişkin beklentilerinin belirlenebilmesi için araştırmacı, annelerle yüz yüze bireysel görüşmeler yapmıştır. Bu görüşmeler iki oturumda gerçekleştirilmiştir. İlk oturumda annelere “5 yaşındaki kız çocuğu…..yapar mı?” yönergesi verilmiştir. Verilen yönerge ile ankette yer alan maddeleri cevaplamaları istenmiştir. Bu oturumda, annelerin kız çocuklarından beklentilerine ilişkin veriler toplanmıştır. İki hafta sonra yapılan ikinci oturumda aynı uygulama işlemi erkek çocuğuna yönelik yönergeler verilerek yapılmıştır. Araştırma sonuçlarında, annelerin kız ve erkek çocukların öz bakım becerilerine yönelik beklentilerinden sadece tertip düzen becerilerine ilişkin maddelerde kız çocuklarına yönelik beklentiler lehine istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet, Öz Bakım Becerileri, Erken Çocukluk, Anne Tutumları

MOTHERS’ EXPECTATIONS RELATED WITH SELF-CARE SKILLS FROM 60-66 MONTHS GIRLS AND BOYS

Öz

Self-care skills are life skills that an individual of any age should have. These skills are also very important for the individual's physical, emotional, and social development and life in these areas. We are experiencing how important it is to keep the body clean from the self-care skills of people of all ages, especially these days when the world is struggling with COVID-19. In particular, we see how important hand washing self-care skills are in order for human beings to protect themselves from COVID-19. In Turkey, noting that the World Health Organization (WHO) and the Ministry of Health Science Board Covidien COVİD-19 in the first expression guidelines for coping with self-care skills to use the hand wash draws. Self-care skills need to be learned at a very early age. The environment in which self-care skills are learned is the family, and the first teachers in the family are parents. The study aims to determine whether there is a difference in the expectations of mothers for self-care skills of girl and boy children who are 60- 66 months old. This research was carried out with the descriptive quantitative research model. The study group consists of 60 children of 60-66 months old (30 girls, 30 boys) that continue the independent kindergartens in Muş town Hasköy province at 2018-2019 academic year and their mothers. In the study, the surveys that are formed as appropriate to articles of The Scale of Preschool Self-Care Skills which is developed by Çetinkaya (2012), are used as data collection. The researchers made face-to-face interviews with the mothers to understand their expectations for self-care abilities of their children, these interviews were made in two sessions. In the first session, the mothers were asked to answer the question “Does a 5 years old girl do………….?“. By this question, they are expected to give answer to the statements of survey. From this session, the data that includes expectation of mothers for girls are collected. After two weeks, the second section is made with same process for boys by giving instructions. The quantitative data were analysed through the chi-square test of independence. The results of the research showed that there was a statistically significant difference in mothers 'expectations regarding girls' and boys’ 'self-care skills only in terms of organizational skills in favour of the girls.

Anahtar Kelimeler

Sex, Gender, Self-care, Early childhood, Mother attitudes

Kaynakça

• KAYNAKÇA Artan, İ.,Bayhan San, P. (2011). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi. İstanbul: Morpa Yayıncılık.
• Başol, G.(2008). Bilimsel Araştırma Süreci ve Yöntem. (O. Kılıç, M. Cinoğlu Ed.) Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde 113-143. İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Bender, M. (1996).Self – Care Skills. A Functional Curriculum For Teaching Students With Disabilities. Volume I:Self-Care,Motor Skills, Household Managment, And Living Skills.(Third Edition). ERIC: ED399745.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı(4. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Church, E.B (2001). Learning To Be Responsible. Scholastic Early Childhood Today, 15,(4),33-35.
• Çetinkaya,A.(2012). Okul Öncesi Eğitimi 5-6 Yaşlarında Başlayan Öğrenciler İle 3-4 Yaşlarında Başlayan Öğrencilerin Özbakım Becerilerinin Veli Görüşlerine Göre İncelenmesi(Uşak İli Örneği)(Yüksek lisans tezi ). Uşak Üniversitesi,Uşak.
• Demiriz, S., Dinçer, Ç.(2000). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Özbakım Becerilerinin Annelerinin Çalışıp Çalışmama Durumlarına Göre İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,19,58-65.
• Demiriz, S. ve Dinçer, Ç. (2001). 5-6 Yaş çocuklarının özbakım becerilerinin cinsiyet ve okul öncesi eğitim alma durumlarına göre incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, s.150, 11-19.
• Fawcett,J. (2005).Contemporary Nursing Knowledge:Analysis And Evaluation Of Conceptual Models Of Nursing.(Second Edition),USA:FA Davis Comp:223-319.
• Hortaçsu, N. (2003).Çocuklukta İlişkiler Anne Baba, Kardeş ve Arkadaşlar. Ankara : İmge Yayınları.
• Katz, L.G. (1999). Another Look At What Young Children Should Be Learning. Databases/ERIC: ED453980.
• Köklü, N. Büyüköztürk, Ş.ve Bökeoğlu Ç.Ö. (2006). Sosyal bilimler için istatistik(2.Basım).Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Nahcivan, N. O. (2004). A Turkish Language Equivalence Of The Exercise Of Self-Care .
• Önder, A. (2003). Okul Öncesi Çocukları İçin Eğitici Drama Uygulamaları. İstanbul: Morpa Yayınevi.
• Özen, Y. (2001). Yarına Kalmak Adına Sorumluluk Eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Schaefer,E.S., Bell,R.Q(1958). Development Of A Parental Attitude Research İnstrument. Child Develop. 29,339-61.
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2011). Türkiye’de Aile Yapısı Araştırması (ISBN : 978-605-4628-37-7).Erişimadresi: https://Www.Tuseb.Gov.Tr/Enstitu/Tacese/Yuklemeler/Ekitap/Aile/Turkiyenin_Aile_Yapisi_Arastirmasi_2011.Pdf
• Varol, N. (2004). Özbakım Becerilerinin Öğretimi(2. Baskı).Ankara: Kök Yayıncılık.
• Velioğlu,P. (1999).Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar.İstanbul:Alaş Ofset Matbaası.
• Yavuzer,H.(2002). Çocuk Psikolojisi.İstanbul: Remzi Kitapevi.