Gelibolu Ticaret ve Sanayi Odası Kayıtlarına Göre Cumhuriyet Döneminde Yahudi Tüccarlar (1923-1969)

Yıl 2022, Sayı: 33, 1 - 11, 24.10.2022

Mithat Atabay

https://doi.org/10.17518/canakkalearastirmalari.1173799

Öz

Gelibolu, Osmanlı İmparatorluğu döneminde önemli bir ticaret merkezi konumundaydı. Ancak Sanayi Devrimi’nden sonra bölgenin peş peşe savaş alanı haline gelmesi ticareti zorlaştırdı. Birinci Dünya Savaşı sonrasındaki işgal dönemi ticareti de olumsuz yönde etkiledi. İşgalden kurtulduktan sonra ise bölgedeki Rum ve Ermenileri Gelibolu’yu terk etmek zorunda kalması ticaretin büyük ölçüde Yahudilerin eline geçmesine sebep oldu.
1925 yılında kabul edilen ve 1926 yılında yürürlüğe giren Ticaret ve Sanayi Odası Kanunu çerçevesinde ticari yaşam yeniden şekillendirilmeye çalışıldı. Bu bağlamda Gelibolu Ticaret ve Sanayi Odası kayıtlarına göre Gelibolu’daki Yahudi tüccarlar tespit edilerek onların meslek alanları ortaya konulmaya çalışıldı.

Anahtar Kelimeler

Gelibolu, Sanayi ve Ticaret Odası, Yahudi, tüccar, ticaret

To the Registers of the Gallipoli Chamber of Commerce and Industry According to Jewish Merchants in the Republican Era (1923-1969)

Öz

Gallipoli was an important trade center during the Ottoman Empire. However, aftere the Industrial Revulution, the region became a battleground one after another, making trade difficult. The occupation period after the First World War also negatively affected trade. After getting rid of the occupation, the fact that the Greeks and Armenians in the region had to leave Gallipoli caused the trade to be largely in the hands of the Jews.
Commercial life was tried to be reshaped within the framework of the Chamber of Commerce and Industry Law, which was accepted in 1925 and entered into force in 1926. In this context, according to the records of the Gallipoli Chamber of Commerce and Industry, the Jewish merchants in Gallipoli were identified and their professions were tried to be revealed.

Anahtar Kelimeler

Gallipoli, Chamber of Commerce and Industry Law, Jewish, merchant, trade.

Kaynakça

• “Ticaret Odasının Ellinci Senesi,” Cumhuriyet, 14 Kânunusani 1932, s.2.
• Edirne Vilayet Salnamesi, Edirne 1306 (1887).
• Edirne Vilayet Salnamesi, Edirne 1309 (1891).
• Fahri Cemal, Türkiye’nin Sıhhi İçtimai Coğrafyası Gelibolu Vilayeti, İstanbul 1925.
• Gelibolu Ticaret Odası Oda Sicil Defteri
• Giz, Adnan, “Osmanlı Devleti’nde Ticaret, Sanayi Odaları ve Borsalar,” Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, c.3, İletişim Yayınları, İstanbul 1985, s.748-752.
• Karakayan, Necmettin , “Bugünkü Gelibolu’yu Tanıyalım,” Kale, yıl:3, sayı: 700, 20 Ekim 1955, s.1.
• Karakayan, Necmettin, “Bugünkü Gelibolu’yu Tanıyalım,” Kale, yıl:3, sayı: 698, 18 Ekim 1955, s.1.
• Ragıp Kemal, “Gelibolu’da Çarşıyı Temizlemek Lazım!,” Kurun, 20 Mayıs 1935, s.6.
• Resmi Ceride, 26.06.1926, sayı: 404.
• TBMM Tutanakları, Teşkilatı Mülkiye Hakkında Başvekâletten Gelen (1/955) Numaralı Kanun Layihası ve Dâhiliye ve Muvazene-i Maliye Encümenleri Mazbataları, 13 Mayıs 1926.