Bir edebiyat kuramı olan metinlerarasılık çeviri çalışmalarına yeni bir ışık tutmuştur. Metinlerarasılık kuramına göre metinler soyut bir halden birbirleriyle iletişim halinde olan ve bir önceki veya kendinden sonra gelen metinleri de etkileyen bir konuma gelir (Allen 1). Çeviride metinlerarasılık kuramı çevirmenlerin bir metnin diğer metinlerle ilişkilerini de göz önünde bulundurmayı mümkün kılar ki, bu çevirmenin hedef kültürdeki edebi ve kültürel geleneklerin de farkında olması anlamına gelir. Anıştırma, metinlerarasılığın bir türü olarak, diğer metinlerle ilişkili olarak içerisinde derin anlamlar ve kültürel imalar saklar. Anıştırmaları karşı kültüre etkili bir biçimde aktarmak çevirmenlerin erek dilin kültürel bir birikime ve deneyime sahip olmalarını gerekli kılar. Metinleraraslık teorisi ışığında, bu çalışma bir Rönesans dönemi oyunu olan ve içerisinde mitoloji, İncil ve tarihten pek çok anıştırma barındıran Christopher Marlowe’ın oyunu Dr. Faustus’da bulunan İncil ile ilgili ve tarihi anıştırmaların çevirisine odaklanır. Bu çalışmada, Dr. Faustus’da bulunan İncil ile ilgili ve tarihi anıştırmalar ve bunların Türkçe karşılıkları Rita Leppihalme’nin anıştırmalar ile ilgili çeviri stratejileri ışığında analiz edilmiştir. Tarihi ve İncil’e ait anıştırmalar belirlendikten sonra T. Yılmaz Öğüt tarafından Dr. Faustus (2018) olarak çevrilen kitaptan anıştırmaların Türkçe karışıkları da belirlenmiş ve birbirleriyle karşılaştırılıp değerlendirilerek Leppihalme’nin çeviri stratejileri doğrultusunda detaylı bir şekilde tartışılmıştır.
The literary concept of intertextuality provides a new insight for translation studies. According to intertextual theory, texts are not isolated, they interact with each other in a way that a text is under the influence of preceding ones and it affects later writings (Allen 1). In translation, intertextual theory enables translators to take into consideration intertextual relations of a text to other texts which also means a translator should be aware of the literary and cultural tradition of the target culture. Allusions as one of the features of intertextuality hide a broader meaning and carry cultural implications in relation to other texts. To transfer them to the target culture effectively entails translators having cultural knowledge and experience of the target language. In the light of intertextual theory, this study focuses on the translation of biblical and historical allusions found in Doctor Faustus by Christopher Marlowe, which is a Renaissance play involving numerous allusions to mythology, the Bible, and history. In this study, biblical and historical allusions seen in Doctor Faustus and their Turkish renderings translated by T. Yılmaz Öğüt as Dr. Faustus (2018) have been analyzed in the light of Rita Leppihalme’s translation strategies concerning allusions. After detecting the allusions related to the Bible and history, they have been listed and compared to their Turkish allusions. Then, alluded references and their Turkish translations have been evaluated and the strategies adopted by the translator have been discussed according to the strategies proposed by Leppihalme in detail.
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Kültürel çalışmalar |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 6 Haziran 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |
Çankaya University Journal of Humanities and Social Sciences
İletişim | Communication: e-mail: mkirca@gmail.com | mkirca@cankaya.edu.tr
http://cujhss.cankaya.edu.tr/about-the-journal
Çankaya University Journal of Humanities and Social Sciences Dergisi ulusal ve uluslararası
araştırma ve derleme makalelerini yayımlayan uluslararası süreli bir yayındır. Yılda iki
kez elektronik olarak yayımlanır (Haziran ve Aralık). Derginin yayın dili İngilizcedir.
CUJHSS, ISSN 1309-6761
cujhss.cankaya.edu.tr