Öz
Hıristiyanlık’ta kutsal sayılan ve rölik kültü açısından büyük öneme sahip Azizler, Bizans inanç kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bölgeden bölgeye çeşitlilik gösteren bu kültürde bazen ortak atribüler bazen de isim benzerlikleri dikkat çeker. Akdeniz’de görülen Hagios Nikholaus gibi Karadeniz’de kutsal sayılan Hagios Phokas’ın kendine has bir külte sahip olduğu görülür. Hagios Phokas’ın, Hagios Andreas ve Sinoplu Diogenes ile benzer yanlarının olduğu savunulur.
Çalışmanın konusunu oluşturan Hagios Phokas’ın doğumu, yaşamı ve ölümü kadar Aziz ilan edilişi de ilginçtir. Herakleia Pontike (Karadeniz Ereğlisi) ya da Sinope (Sinop) doğumlu olduğu düşünülen Phokas’ın, İmparator Traianus (98-117) Dönemi’nde ya da Diocletianus Dönemi’nde (284-305) öldürüldüğü ifade edilir. Tüm bu karmaşanın yanında bilinen ortak unsurlar arasında Phokas’ın; yardımsever, iyi karakterli ve dürüst bir kişi olduğudur. Ayrıca Phokas’ın Sinop’ta öldürüldüğü ve Sinop başta olmak üzere birçok yerde adına kiliselerin inşa edildiği bilinmektedir.
Çalışmada, Phokas, Hagios Phokas, Martyr Phokas, Hieromartyr Phokas ve Sinop Piskoposu Phokas’ın kimliği, ifadesel yanlışlıklar, adına çeşitli bölgelerde inşa edilen kiliseler ve Phokas’ın Amaseia (Amasya) Piskoposu Asterius tarafından kutsanarak röliklerinin Amasya’ya taşınması ele alınmıştır. Ayrıca, Phokas ile ilişkili olduğu düşünülen, Sinop’ta Ramazan Ayı’nın 15’inden sonra uygulanan Helesa kültürüne de açıklık kazandırılmaya çalışılmıştır.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 2 Kasım 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 14 Sayı: 3 |