SÜRDÜRÜLEBİLİR REKABET ÜSTÜNLÜĞÜ SAĞLAMADA YEŞİL TEMEL YETENEĞİN ROLÜ

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 2, 1 - 20, 30.06.2018

Ercan Eğin Gül Binboğa Soner Alaca

Öz

Bilim ve teknolojide yaşanan gelişmelerin etkisiyle çok hızlı
bir değişimin yaşandığı günümüz dünyasında ülkeler arası ekonomik sınırlar
hızla kalkmakta, bu da doğal olarak artan rekabeti ve sürekli değişen pazarları
ortaya çıkarmaktadır. Bu durum, işletmelerin rekabet üstünlüğü
sağlayabilmelerini hatta varlıklarını devam ettirebilmelerini giderek daha zor
bir hale getirmektedir. İşletmelerin faaliyetlerini gerçekleştirirken
yararlandıkları sıradan yetenekler ise bu zorlu yolda, sürdürülebilir bir
rekabet üstünlüğü sağlamada yetersiz kalmaktadır. Bunu sağlamak için gerekli en
önemli güçlerden biri işletmelerin sahip olduğu bazı temel yeteneklerdir. Bu
kapsamda; küresel iklim değişikliği, çevre kirliliği, erozyon, türlerin yok
olması gibi birçok çevre sorunun oluşmasında önemli bir aktör olarak görülen
işletmelerin çevreye duyarlı üretim yapmalarının gerekliliği, gelecek için
önemli bir rekabet alanı olarak ortaya çıkmaktadır. Geleceğin işletmeleri
sürdürülebilir yaşamı destekleyen ve bu konuda yeşil temel yeteneklerini
geliştirenler olacaktır. Bu çerçevede çalışmanın amacı; yabancı literatürde
hakkında çok az çalışma yapılan, Türkçe literatürde ise henüz çalışma
yapılmamış yeni bir kavram olan “Yeşil Temel Yetenek” kavramını açıklayarak,
sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlama açısından değerlendirmektir. Yapılan
değerlendirmeler sonucunda; işletmelerin sürdürülebilir rekabet avantajı
sağlamasında önemi giderek artan çevreye duyarlı üretimi gerçekleştirmede,
yeşil temel yeteneklerin geliştirilmesinin stratejik rolü olduğu kanaatine
varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Yeşil temel yetenek, temel yetenek, sürdürülebilir rekabet üstünlüğü, çevre yönetimi

Kaynakça

• Bakırtaş İ. ve Bakırtaş H. (2008). Firmaların Sürdürülebilir Rekabet Üstünlüğünün Bir Kaynağı Olarak Temel Yetenek: Genel Bir Değerlendirme. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 19: 101-119. Barca, M. & Hızıroğlu, M. (2009). 2000’li Yıllarda Türkiye’de Stratejik Yönetim Alanının Entelektüel Yapısı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Nisan 2009, 4(1), ss.113-148. Campbell Andrew ve Sommers Luchs Kathleen, çev: Ezgi Sungur, Temel Yetenek Tabanlı Strateji, Epsilon Yayıncılık, 2002. Chen, Y. S., Blai, S., & Wen, C. T. (2006). The influence of green innovation performance on corporate advantage in Taiwan. Journal of Business Ethics, 67(4), 331-339. Chen, Y. S. (2008). The Driver of Green Innovation and Green Image - Green Core Competence. Journal of Business Ethics, 81, 531-543. Chan, J. S. (2012). Measuring the Green Core Competence of the Electronics Industry. Occasional Paper No: 11. Manila: Graduate School of Business, Ateneo De Manila University. Darabaris, J. (2008) Corporate Environmental Management, (https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=aypYfiIw0wUC&o=fnd&pg=PP1&dq=corporate+environmental+management&ots=FGOYYjoFXX&sig=ZDMKBr1QNcsoGhbrman40plJjl4&redir_esc=y#v=onepage&q=corporate%20environmental%20management&f=false), (15.06.2017). Dumaine, B. (2012). Built to last: Patagonia founder Yves Chouinard argues that, when it comes to products, less is more. Fortune, August 13: 166. Ekekwe, N. (2011). Beyond Core Competence. Harvard Business Review. (https://hbr.org/2011/02/beyond-core-competency), (15.06.2017). Hamel G. (1994). The concept of core competence. In: Hamel G, Heene A, editors. Competence based competition. Chichester: Wiley. Hamel G. & Prahalad C. K. (1994). Competing for the future. Boston: Harvard Business School Press. Hayes, R. H. (1985). Strategic planning-forward in reverse?. Harvard Business Review, November-December, 111-119. Hitt, M. A., Ireland, R. D., & Hoskisson, R. E. (2012). Strategic Management Concepts: Competitiveness and Globalization (11th Edition). Canada: South Western Cengage Learning. IATA, (2015). Annual Review 2015, (http://www.iata.org/about/Documents/iata-annual-review- 2015.pdf), (02.05.2017). Itami, H. & Roehl, T. (1987). Mobilizing Invisible Assets. Harvard University Press, Cambridge, MA. Jackson, S. L. (1998). New Field Report Shows ISO 14001 Gaining Momentum: Acceptance of Environmental Management System Standard Parallels ISO 9000. Environmental Quality Management, 8, 2, 65-68. Jamrog, J., Vickers, M. & Bear, D. (2006). Building and Sustaining a Culture That Supports Innovation. Human Resources Planning, Cilt: 29, Sayı: 3. Kak, A. & Sushil. (2002). Sustainable Competitive Advantage with Core Competence: A Review, Global Journal of Flexible Systems Management, 3(4), ss.23-38. Karakılıç, N. Y. (2009). Stratejik İttifak Oluşumunda Temel Yeteneklerin Önemi: Tariş Opet Stratejik İttifakı Balanced Scorecard Örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), ss.200-214. Koçel, T. (2001). İşletme Yöneticiliği, Geliştirilmiş Dokuzuncu Baskı, Beta Basım Yayım A.Ş., İstanbul. Lampikoski, T., Westerlund, M., Rajala, R., & Möller, K. (2014). Green Innovation Games: Value-Creation Strategies for Corporate Sustainability. California Management Review, 57 (1). Learned, E.P., Christensen, C.R., Andrews, K.R. and Guth, W.D. (1965). Business Policy: Text and Cases, Irwin, Homewood. Major, E., Asch, D., & Cordey-Hayes, M. (2001). Foresight as a Core Competence. Futures 33, 91-107. Mills, J., Bourne, M., Platts, K., & Richards, H. (2002). Strategy and Performance: Competing ThroughCompetence. Cambridge University Press, New York. Mui, C. (2012). How Kodak Failed. Forbes Online. (https://www.forbes.com/sites/chunkamui/2012/01/18/how-kodak-failed/3/#4cb6326c4a97), (15.06.2017). Nikolakis, W., & Innes, J. (2014). Forests and Globalization: Challenges and Opportunities for Sustainable Development. Routledge. Paksoy, H. M., Koçarslan, H., & Kutlar, İ. (2016). Ülkelerin Çevre İle İlgili Düzenlemelerinin Uluslararası Pazarlama Açısından Değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1. Petts, N. (1997). Building Growth on Core Competences - a Practical Approach, Long Range Planning, 30 (4), 551-561. Petts, J., Herd, A., & O'hEocha, M. (1998). Environmental Responsiveness, Individuals and Organizational Learning: SME Experience, Journal of Environmental Planning and Management, 41(6), 711–730. Porter, M. E. (1980). Competitive Strategy: Techniques for Analyzing Industries and Competitors. New York: Free Press. Porter, M. E. (1985). Creating and Sustaining Superior Performance. New York: Free Press. Porter, M. E. & C. van der Linde. (1995). Toward a New Conception of the Environment-Competitiveness Relationship. Journal of Economic Perspectives, 9(4): 97-118. Prahalad, C.K. & Hamel, G. (1990). The Core Competence of The Corporation, Harvard Business Review, 68(3), ss.79-91. Russo, M. V. & Fouts, P.A. (1997). A Resource-Based Perspective on Corporate Environmental Performance and Profitability. Academy of Management Journal, 40(3), 534–559. Sanchez, R., & Heene, A. (1997). Reinventing Strategic Management: New Theory and Practice for Competence-Based Competition. European Management Journal, 15 (3), ss.303-317. Selznick, P. (1957). Leadership in Administration. New York: Harper & Row. Şengül, M. (1998). Çevre Yönetimi ve Verimlilik, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, SBE, Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi, 204s. Trott, S. (2013). The Impact of Green Core Competencies on Green Image and Green Innovation-an Indian Perspective. Sage Journals, Volume: 17 issue: 1-2, page(s): 81-87. Tuncay, N. & Üstün, Ö. (2012). Elektrikli Araçlarda Geçmişten Geleceğe Bakış. MÜSİAD Otomotiv Sektör Kurulu Raporu, İstanbul, Haziran 2012. Türk, M. & Bekiş, T. (2011). İşletmelerde Rekabetçi Üstünlük Elde Etmede Önleyici (Proaktif) Çevre Yönetimi Yaklaşımı. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:15, Sayı:1, Haziran, 65-84. Ülgen, H. & Mirze, S.K. (2013). İşletmelerde Stratejik Yönetim. İstanbul: Beta Basım Yayın. Yang, C. C. (2015). The Integrated Model of Core Competence and Core Capability. Total Quality Management & Business Excellence, 26 (1), 173-189. Zhai, E., Shi, Y. & Gregory, M. (2007). The growth and capability development of electronics manufacturing service (EMS) companies. International Journal of Production Economics - Elsevier, 107(1), 1-19.