ESKİ YUNAN KARANLIK ÇAĞINDA (M.Ö. XI-VII. Yüzyıllar) SOSYAL GRUPLAR VE SİYASAL YAPI

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 3, 225 - 244, 30.09.2018

Ahmet Gözlü

Öz

Bu çalışmada: Eski Yunan
Karanlık Çağı’nda toplumun dokusunu oluşturan sosyal gruplar ve buna bağlı
olarak siyasal yapı irdelenmektedir. Antik Yunan’da polis öncesi sosyal yaşam,
kan bağı ve akrabalık bağları ile bağlı küçük gruplar şeklinde olup, toplum
olgusu oluşana dek sosyo-politik faaliyetler bu gruplar arasında farklı
biçimlerde hayat bulmuştur. Mikenlerin düşüşü ile başladığı kabul edilen
Karanlık Çağ (M.Ö. XI-VII. Yüzyıllar) Antik Yunan uygarlığının uzun süre
karışıklıklar içinde geçirdiği yılları kapsamaktadır. Karanlık Çağda Antik
Yunan toplumu, tüm eskiçağ toplulukları gibi, aynı soydan gelen, aynı dini ya
da atayı paylaşan bir düzen üzerine temellendirilmiş ve bu topluluklar başlıca
oikos-genos-phratri-phyle grupları biçiminde sınıflandırılmıştır. Genellikle
dini bağlar, kan bağı, askeri ya da politik bir birlikteliğin ürünü olan bu
birimler, Antik Yunan toplumunun ve ileride polis denilen şehir-devletlerinin
şekillenmesinde örnek alınacak oluşumlar olarak varlığını ve önemini uzun süre
korumuştur. 

Anahtar Kelimeler

Antik Yunan, Genos, Phratri, Phyle, Polis

Kaynakça

• AESCHYLUS, Eumenides (2014), (Translated: Robin Bond), University of Canterbury, Christchurch, New Zealand. ARİSTOTELES, (1998), Atinalıların Devleti, (Çev: Suat Yakup Baydur), Cumhuriyet Yayınları, İstanbul. HERODOTOS, (2017), Tarih, (Çev: Müntekim Ökmen), Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul. HOMEROS, (2004), İlyada, (Çev: Fulya Koçak), Arkadaş Yayınevi, Ankara. Araştırma-Tetkik Eserler AĞAOĞULLARI Mehmet Ali (1989), Eski Yunan’da Siyaset Felsefesi, V Yayınları, Ankara. AMEMİYA Takeshi (2007), Economy and Economics of Ancient Greece, Routledge Taylor & Francis Group, London & New York. COULANGES Fustel De (2011), Antik Site: Yunan’dan Roma’ya Kadar Tapınma, Hukuk ve Kurumlar Üzerine İnceleme, (Çev: İsmail Kılınç), Epos Yayınları, Ankara. DİAKOV V. - KOVALEV S., (2017), İlkçağ Tarihi 1 : Ortadoğu, Uzakdoğu, Eski Yunan, (Çev: Özdemir İnce), Yordam Kitap, İstanbul. FINLEY Moses (2014), Odysseus’un Dünyası, (Çev: Gül E. Durna), Alfa Yayınları, İstanbul. GROTE George (1852), History Of Greece, Vol II, John P. Jewett And Company, Boston. HALLİDAY William Reginald -LİTT B.A, B.L, (2001), The Growth Of The City State: Lectures On Greek And Roman History, University Of Liverpool, Botoch Books, Canada. MARTİN Thomas, R., (2013), Ancient Greece: From Prehistoric to Hellenistic Times, Yale University Press, New Haven & London. MORGAN Lewis Henry, (1944), Ancient Society: or Researches in the Lines of Human Progress from Savagery Through Barbarism to Civilization, Bharti Library Puplished, Calcutta. PERRY Marvin (2013), “Western Civilization A Brief History”, Volume I: Seventh Edition, Baruch College City University of New York. POMEROY Sarah B., (2004), A Brief History Of Ancient Greece: Politics, Society, and Culture, Oxford University Press, New York. SPİELVOGEL Jackson J., (2016) “Western Civilization: A Brief History”, The Penssyvania State University, Thomsen-Warstworth Press, USA. STAR Chester G., (1991), The Origin Of Greek Civilization: 1100- 650 B.C., WW. Norton & Company, New York/London. TEKİN Oğuz (2001), Eski Yunan Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul. THOMSEN George (1990), Aiskhlos ve Atina, (Çev: Mehmet H. Doğan), Payel Yayınları, İstanbul. THOMSEN George (1995), Eski Yunan Toplumu Üzerine İncelemeler: Tarih Öncesi, Ege I, (Çev: Celal Üster), Payel Yayınları, İstanbul. Makaleler İçin İlgili Web Siteleri ANDERSON Grek, (2003), “Tribes, Heroes And The Reunification Of Attica”, The University of Michigan Press, pp. 123 146,https://www.press.umich.edu/pdf/0472113208-ch5.pdf(Erişim Tarihi: 10.03.18.). BAKAOUKAS Michael Ptychion (2005), “Tribalism & Racism among the Ancient Greeks A Weberian Perspective”, The University of Piraeus, Greece, Anistoriton Journal, Vol. 9, March section E0501, pp. 2-15, http://www.anistor.gr/ english/enback/AGRacism.pdf (Erişim Tarihi: 10.03.18.). BLOK Josine H., (2010), “Citizenship in Action:Reading“ Sacrifice in Classical Athens, Sozial Versus Politisch” Divergierende Rollenbilder, pp. 90-111, https://dspace.library.uu.nl/han dle/1874/ 179192 (Erişim Tarihi: 05.03.18.). JAYOUNG Che, (2017), “Citizenship and the Social Position of Athenian Women in the Classical Age. A Prospect for Overcoming the Antithesis of Male and Female”, Athens Journal of History, Vol. 3, No. 2, pp. 97-118, http://www.athensjournals.gr/history/2016-1-X-YChe.p df DİETRİCH B. C., (1968), “Prolegomena To The Study Of Greek Cult Continuity, Vol 11, Rhodes University, Grahamstown”, pp. 153-169, https://search.proquest. com/openview/ dc8c692f48 347 067fdb831f4f5623616/1?pqorigsite=gscholar&cbl=1817900 (Erişim Tarihi: 09.03.18.). DONLAN Walter, (1985), “The Socıal Groups Of Dark Age Greece”, The University Of Chicago, pp. 293-308, https://tr.scribd.com /document /55819266/The-Social- Groups-of Dark-Age-Greece (Erişim Tarihi: 09.03.18.). EDWARDS Ronald A., (2012), “Political Institutions and Property Rights: Ancient China, Greece and Rome”, Tamkang University, August 15, pp. 1-25, http://tkuir.lib.tku. edu. tw: 8080/ds pace/bitstream/987654321/78170/2/PIPRcgr+%283%29.pdf (Eri şim Tarihi: 09.03.18.). GÜR Barış (2012), “Hititler, Mikenler ve Batı Anadolu’daki Kültür Etkileşimleri”, Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C. I, S. 2, s. 12-22, http://dergipark.gov.tr/ down load/article-file/416718 (Erişim Tarihi: 04.03.18.). HEDRİCK Charles W., (1991), “Phratry Shrines Of Attica and Athens”, Hesperia: The Journal of the American School of Classical Studies at Athens, The American School of Classical Studies at Athens, pp. 242-268, http://www. jstor.org/ stable/ 148089? seq=2# page_scan_tab_conten ts (Erişim Tarihi: 09.03.18.). JOHANSEN Mariela Wibert (2003), “Belief, Fear And Manipulation: The İntersection Of Religion And The Athenian Legal System İn The Second Half Of The 5th Century BCE”, Simon Fraser University, Master Of Arts, Canada, pp. 2-186, http://summit.sfu.ca/ite m/9825 (Erişim Tarihi: 10.03.18.). KAPPARİS Konstantinos (2003), “Women and Family in Athenian Law”, Republished with Permission in C. Blackwell, pp. 1-21, http://www.stoa.org/projects/demos/womenandfa mil y.pdf (Erişim Tarihi: 10.03.18.). KİERSTEAD James Charles (2013), “A Community Of Communities: Associations and Democracy İn Classical Athens”, Doctor Of Philosophy, Stanford University, pp. 2-316, https://stacks.st anford.edu/file/druid:vs820tt0644/Kierstead%20Dissertation-augm ented.pdf (Erişim Tarihi: 12.03.18.). KOİV Mait (2016), “Basileus, Tyrannos and Polis. The Dynamics of Monarchy in Early Greece”, 98(1), pp. 1-89, https://www.academia. Edu/26398211/Basileus_tyrannos_and_polis_the_dynamics_of_monarchy_in_Early_Greece_in_Klio_98,1_1-89 (Erişim Tarihi: 05.03.18.). KONSTAN David (1997), “Defining Ancient Greek Ethnicity”, Diaspora: A Journal of Transnational Studies, Volume 6, Number 1, University of Toronto Press, pp. 97-110, http ://commonweb.nifr.ch/ artsdean/pub/gestens/f/as/files/3610/33969_110704.pdf (Erişim Tarihi: 09.03.18.).
• KÜÇÜKER Sultan Deniz (2017), “Arkhaik Öncesi Grek Devlet Yapısını Şekillendiren Politik Gruplar”, Ankara Üniversitesi, SBF, Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 36, S. 61, ss. 108-114, http://dergiler.Ankara. edu.tr/dergiler/18/1842/19398.pdf (Erişim Tarihi: 12.03.18.). MORRİS Ian (1989), “The Gortyn Code and Greek Kinship”, University of Chicago, pp. 233-254, http://grbs.library.duke.edu/arti cle/download/4021/6073 (Erişim Tarihi: 05.03.18.). SAĞIR Meral Öztoprak – AKILLI H. Serkan (2004), “Etnisite Kuramları ve Eleştirisi”, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, C. 28, No:1, ss. 1-22, http://eskidergi.cum huriyet.edu.tr/maka le/929.pdf (Erişim Tarihi: 05.03.18.). SHELLEY Nathanael Paul (2016), “The Concept of Etnicity in Early Antiquity: Ethno-Symbolic İdentities in Ancient Greek, Biblical Hebrew, and Middle Babylonian Texts”, Doctor of Philosophy, Columbia University, pp. 1-299, https://academiccommons.columbi a.edu/ catalog/ac:208533 (Erişim Tarihi: 05.03.18.). USTİNOVA Yulia (1996), “Orgeones in Phratries: A Mechanism of Social Integration in Attica”, Ben-Gurion Unibersity of the Negev, Kernos 6, İsrael, pp. 227-242, http://journals.open edition. org/kernos/1171?lang=en#text (Erişim Tarihi: 06.03.18.). VASİLLOPOPULOS Christopher (2008), “The Degradation of Athenian Women in the Phallicratic Polis”, Eastern Connecticut State University International Journal of Social Inquiry, Volume 1, Number 1, pp. 5-28, http://dergipark.gov.tr/ijsi/issue/17826/186933 (Eri şim Tarihi: 07.03.18.). İnternet Kaynakları http://dergipark.gov.tr/ijsi/issue/17826/186933 (Erişim Ta rihi: 07.03.18.). https://www.britannica.com/topic/phyle (Erişim Tarihi: 10. 03.18.).