Asylum-Seeker and Refugee Movements Toward Turkey

Yıl 2014, Cilt: 12 Sayı: 2, 275 - 299, 03.08.2014

Prof. Dr. Bilhan Kartal Araş. Gör. Emre Başçı

https://doi.org/10.18026/cbusos.42910

Cited By: 15

Öz

Changes in political systems and national frontiers, conflicts between tribes, civil war, human rights violations, country invasions, ecological and natural disasters and similar factors cause people to migrate from their homes to regions with different sociocultural dynamics. Actual data captured from numerous sources point out that human migration is getting widespread and varied all around the world. The dramatic transformation happening since 1980s in global migration dynamics has transformed Turkey into a busy intersection for irregular migration flows. Turkey is deemed not only a country of emigration and immigration but also a transit Centre for asylum-seekers and refugees who aim to settle in a third country. Latest European Union immigration policies indicate that the EU aims to restrain irregular immigrants out of its borders and that Turkey is appointed with a mission of becoming a buffer-country between the EU and the rest of the world. The accelerated migration movement is highly expected to have serious economic, legal, social and political effects on Turkey. Research studies conducted on this subject unveil multi-dimensional problems causing from insufficient asylum legislation and ineffective application of rules.

Anahtar Kelimeler

Asylum legislation, Refugee movement, Asylum-seeker movement, Irregular immigration, European Union, Turkey.

Türkiye'ye Yönelik Mülteci ve Sığınmacı Hareketleri

Öz

Siyasal sistemlerin değişimi, kabileler arası çatışma, iç savaş, insan hakları ihlali, ülke işgali, mevcut ulus devlet sınırlarının yeniden belirlenmesi, ekolojik dengesizlik ve benzeri dinamikler, yaşam riski taşıyanların doğdukları ve büyüdükleri yerleşkelerden farklı sosyokültürel yapılara sahip coğrafyalara zorunlu olarak göç etmelerine yol açmaktadır. Güncel veriler, zorunlu insan hareketliliğinin giderek yaygınlaştığını, çeşitlendiğini ve ivme kazandığını işaret etmektedir. Küresel göç dinamiklerinin ve kaynaklarının, göçmen profilinin ve göç yollarının köklü değişime uğradığı 1980’lerden itibaren Avrupa kıtası ile yoğun iltica hareketlerinin kaynaklandığı bölgeler arasında, düzensiz göç akımlarının kavşağında yer alan ülkelerden biri haline gelen Türkiye, artık sadece 1960’lı yıllardan bu yana ulusötesi emek göçü veren ve son dönemde göç alan bir ülke değildir; ayrıca üçüncü bir ülkeye gitmeyi hedefleyen mülteci adaylarının ve sığınmacıların tercih ettikleri bir geçiş ülkesi konumuna evrilmiştir. Avrupa Birliği’nin göç akımlarını kendi sınırları dışında tutmayı hedefleyen göç ve iltica politikaları, Türkiye’nin düzensiz göç konusunda tampon ülke konumuna gelmesine yol açmıştır. Küresel dinamiklere bağlı olarak sürekli artma eğilimi gösteren zorunlu insan hareketliliğinin Türkiye’ye ekonomik, hukuki, toplumsal ve siyasal etkileri kaçınılmazdır. Konuya ilişkin araştırmalar, iltica mevzuatının ve uygulamaların yetersizliğinden kaynaklanan çok boyutlu sorunları işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

İltica mevzuatı, Mülteci hareketi, Sığınmacı hareketi, Düzensiz göç, Avrupa Birliği, Türkiye.

Kaynakça

• AKPINAR, A. (2001). Uluslararası Göç Bağlamında Kimlik Krizleri ve Kimlik Kurgulamaları. Toplumbilim. Sayı 14. Cilt Kültürel Çalışmalar Özel Sayısı, 91-104. AMNESTY INTERNATIONAL. (2009). Stranded refugees in Turkey denied protection. Amnesty International Publications. Index: EUR 44/001/2009. ARASIL, G. (2012). The European Union’s Effect on Turkish Civil Society Organizations Working in the Asylum System. (Yayımlanmamış yükseklisans tezi). The Øresund Master Programme of European Studies, Roskilde Universitet, Malmö Högskola. BIEHL, K. (2009). Migration, Securization and its Everyday Implications: An Examination of Turkish Asylum Policy and Practice. European University Institute, Robert Shuman Centre for Advanced Studies. BROWN, A. (2008). Migration and Climate Change. Geneva: International Organization for Migration. BUZ, S. (2002), Türkiye’deki Sığınmacıların Üçüncü Bir Ülkeye Gidiş İçin Bekleme Sürecinde Karşılaştıkları Sorunlar. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Ankara. BUZ, S. (2004). Zorunlu Çıkış Zorlu Kabul Mültecilik. Ankara: Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği, 5. BUZ, S. (2006). Kadın ve Göç İlişkisi: Sığınan ve Sığınmacı Kadınlar Örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Ankara. BUZ, S. (2008). Türkiye‟deki Sığınmacıların Sosyal Profili, Polis Bilimleri Dergisi, Cilt: 10 (4), 1-14. CASTLES, S. & MILLER, M.J. (2008). Göçler Çağı. Modern Dünyada Uluslararası Göç Hareketleri, İstanbul: Bilgi Üniversitesi. CELLAT, E. (2013). Eskişehir Yabancılar Şube Müdürlüğü Yetkilisinin Konuşması. Mülteciler ve Mülteciler Hukuku Paneli, 27 Mart 2013, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Eskişehir. DANIġ, A.D. (2004). Yeni Göç Hareketleri ve Türkiye. Birikim, Ağustos-Eylül 2004, 216-224. DYER, G. (2011). Italy deals with its refugee crisis: Tens of thousands of North African migrants are causing a major EU rift. Hamilton Spectator.
• ERDER, S. & KAġKA, S. (2012). A Troublesome Concept: “Irregularity” and “Irregular” Migration, içinde: Elitok, S. ve Straubhaar, T. (Ed.), Turkey, Migration and the EU: Potentials, Challenges and Opportunities, Hamburg University Press, 113-132. FRAMBACH, N. (2011). Refugees in Istanbul: Lost between Policy and Practice. (Yayımlanmış yükseklisans tezi). Faculty of Geosciences: MA International Development Studies. GEDİK, M. (2009). Somalili Mültecilerin Sosyo-kültürel ve Dini Hayatları üzerine Sosyolojik Bir Araştırma, Konya Örneği. (Yayımlanmamış yükseklisans tezi). Selçuk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. GENERAL DIRECTORATE OF SECURITY. (2005). Comparison of European Union Acquis and Turkish Legislation on Migration. International Organization of Migration and British Embassy Co-report. GÖRENDAĞ, V. (2013). Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Yetkilisinin Konuşması. Mülteciler ve Mülteciler Hukuku Paneli, 27 Mart 2013, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Eskişehir. GÜNER, C. (2007). İltica Konusunda Türkiye‟nin Yol Haritası: Ulusal Eylem Planı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2007 (4), 81-109. HELSINKI CITIZENS‟ ASSEMBLY. (2009). Unsafe haven: The security challenges facing lesbian, gay, bisexual and transgender asylum seekers and refugees in Turkey. A Joint publication of Helsinki Citizens‟ Assembly – Turkey Refugee Advocacy and Support Program & ORAM Organization for Refuge, Asylum & Migration. HOLLIFIELD, J. F. (1999). Ideas, Institutions and Civil Society: On the Limits of Immigration Control in Liberal Democracies. IMIS (Institut für Migrationsforschung und Interkulturelle Studien Beiträge), 10/1999. İÇDUYGU, A. & SİRKECİ, İ. (1999). Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde Göç Hareketleri, 75 Yılda Köylerden Şehirlere, İstanbul: Tarih Vakfı, 249-268. İÇDUYGU, A. (2000). The politics of international migratory regimes: transit migration flows in Turkey. International Social Science Journal. 165/2000, 357-367. İÇDUYGU, A. & TOKTAġ, S. (2002). How do smuggling and trafficking operate via regular border crossings in the Middle East? Evidence from fieldwork in Turkey. International Migration. Vol. 40, 6, 27-54. İÇDUYGU, A. (2004). Demographic Mobility and Turkey: Migration Experiences and Government Responses. Mediterranean Quarterly, Fall 2004, 88- İÇDUYGU, A. & TOKTAġ, S. (2005). Yurtdışından Gelenlerin Nicelik ve Niteliklerinin Tespitinde Sorunlar. Ankara: TUBA Raporları, Sayı 12. İÇDUYGU, A. (2006). The Labour Dimensions of Irregular Migration in Turkey. Research Reports 2006/05, European University Institute RSCAS.
• İÇDUYGU, A. (2007). The Politics of Irregular Migratory Flows in the Mediterranean Basin: Economy, Mobility and „Illegality‟. Mediterranean Politics, Vol. 12, No. 2, 141–161. İÇDUYGU, A. (2009). Turkey and International Migration. SOPEMI Report for Turkey. İÇDUYGU, A., SERT, D. & KARAÇAY, A.B. (2009). Türkiye’ye Yönelen Göç ve Sığınma Hareketleri ve Politikaları Konulu Brifing, Koç Üniversitesi Göç Araştırmaları Programı (MireKoc), No. 1/2009. İÇİġLERİ BAKANLIĞI. (2005). Türkiye İltica ve Göç Mevzuatı. Ankara. KİRİġÇİ, K. (2000). Disaggregating Turkish citizenship and immigration practices, Middle Eastern Studies, Vol. 36, No. 3, 1-22. KİRİġÇİ, K. (2001). UNHCR and Turkey: Nudging Turkey towards a better implementation of the 1951 Convention on the status of refugees, International Journal of Refugee Law. KOġER AKÇAPAR, S. (2010). Re-thinking migrants‟ networks and social capital: A case study of Iranians in Turkey. International Migration. Vol 48 (2). 161-196. doi:10.1111/j.1468-2435.2009.00557.x. MANNAERT, C. (2003). New Issues in Refugee Research: Irregular Migration and Asylum in Turkey. The UN Refugee Agency (UNHCR) Evaluation and Policy Analysis Unit, Working Paper No. 89. MARTIN, P., NIDGLEY, E. & TEITELBAUM, M. (2002). Best practice options: Turkey, International Migration Quarterly Review, January, Vol. 40, No. 3, 119-131. MAURER, A. & PARKES, R. (2007). A Diagnosis of PolicyPrescription in EU Asylum Policy: Judging Policy-Change under the European Council‟s Tampere and Hague Programmes, IMIS - Institut für Migrationsforschung und Interkulturelle Studien Beiträge. MIGRATION UND BEVOLKERUNG. (2013) Netzwerk Migration in Europa, Newsletter, Ausgabe 6 Juli/August 2013. MIGRATION UND BEVOLKERUNG. (2014) Netzwerk Migration in Europa, Newsletter, Ausgabe 4 Mai 2014. MIUM-TIE. (2009). Managing International Urban Migration TürkiyeItalia-Espana Closing Conference. Country Report on Turkey. Koç Üniversitesi Research Center for Anatolian Civilizations, 16 November 2009. NESSEL, L.A. (2009). Externalized borders and the invisible refugee. Columbia Human Rights Law Review, 40, 625-699. OZLATIMOGHADDAM, M. (2012). “We Live Like Sea Foam”: Experiences of Liminality Among Afghan Migrants in Ceza-City Turkey. (Yayımlanmamış yükseklisans tezi). ODTÜ/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Antropoloji Bölümü, Ankara. PAÇACI ELİTOK, S. & STRAUBHAAR, T. (2010). Turkey: Change from an Emigration to an Immigration and Now to a Transit Migration Country. Hamburg Institute of International Economics (HWWI) and Transatlantic Academy, HWWI Policy, 3-16. PAÇACI ELİTOK, S. & STRAUBHAAR, T. (2011). Turkey as a Migration Hub in the Middle East. Insight Turkey, Vol. 13, No. 2, 107-128. RIBAS-MATEOS, N. (2005). Migration, Welfare, and Borders, The Mediterranean in the Age of Globalization. New Brunswick, NJ and London: Transaction Publishers. SUNDERLAND, J. (2012). Hidden Emergency: Migrant deaths in the Mediterranean. Human Rights Watch, Human Rights in Europe, August 2012. SUTER, B. (2012). Tales of Transit: Sub-Saharan African Migrants’ Experiences in Istanbul. (Yayımlanmış doktora tezi). REMESO, Department of Social and Welfare Studies Linköping University, Norrköping. İnternet Kaynakları ATALAY, O. (2013). Türkiye'nin Mülteci ve Sığınmacı Politikası ve AB‟nin Talepleri.Erişim Adresi: www.ufukotesi.com (Erişim Tarihi: Nisan 2013). BAIRD, T. & SUTER, B. (2013). If you want to climb a tree, you have to start from the bottom: Social mobility of Sub-Saharan African migrants in Istanbul, Turkey. Erişim Adresi: http://cream.conference-services.net/ resources/952/3365/pdf/MGDNF2013_0167.pdf (Erişim Tarihi: 4 Mayıs 2013). BAMF. (2013). Bundesamt für Migration und Flüchtlinge, Erişim Adresi: www.bamf.de (Erişim Tarihi: 1 Haziran 2013). BMI. (2013). Bundesministerium des Innern, Migration und Integration, Erişim Adresi: http://www.bmi.bund.de/ DE/Home/startseite_node.html (Erişim Tarihi: 01 Haziran 2013). EUROPEAN COMMISSION. (2013). Erişim Adresi: http://ec.europa.eu (Erişim Tarihi: 11 ġubat 2013). EUROPEAN PARLIAMENT NEWS. (2012). Erişim Adresi: europarl.europa.eu/ news/en/pressroom/ content/20121126IPR56410/html/ EUROSUR-border-surveillance-must-help-save-migrants'-lives-say-MEPs
• (Erişim Tarihi: 11 ġubat 2013). GİGM. (2013). İçişleri Bakanlığı Göç İşleri Genel Müdürlüğü. Erişim Adresi: http://www.goc.gov.tr (Erişim Tarihi: 29 Temmuz 2013). GLOBAL MIGRATION GROUP. (2011), Statement of the Global Migration Group on the Impact of Climate Change on Migration, Erişim Adresi: http://globalmigration group.org/en/gmg-documents, 15 November 2011, (Erişim Tarihi: 1 ġubat 2013). GÖÇ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ. (2009). Uluslararası Göç Hukuku. No. Erişim Adresi: http://www.turkey.iom.int/documents/goc_ terimleri_sozlugu.pdf (Erişim Tarihi: 31 Temmuz 2013). HANEWINKEL, V. (2013). Migration und Bevölkerung, Das OnlinePortal zur Migrationsgesellschaft, Erişim Adresi: http://www.migrationinfo.de/artikel/2013-06-14/kurzmeldungen-europa, 14. Juni 2013 (Erişim Tarihi: 19 Haziran 2013). IOM. (2011). International Organization for Migration, Cenevre. Erişim Adresi: http://www.iom.int (Erişim Tarihi: 11 Mart 2013). İÇİġLERİ BAKANLIĞI. (2013). Erişim Adresi: http://www.gib.icisleri.gov.tr/de (Erişim Tarihi: 11 Temmuz 2013). İHAD. (2011). İnsan Hakları Araştırma Derneği 2010 Türkiye İltica ve Sığınma Hakkı Raporu. Erişim Adresi: http://www.ihad.org.tr (Erişim Tarihi: 3 Temmuz 2013). İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ. (1948). Erişim Adresi: http://www.ihb.gov.tr (Erişim Tarihi: 11 Temmuz 2013). MULTECİ.NET. (2012). Mülteci ve Sığınmacıların Sağlık Hizmetlerine Ulaşımı.Erişim Adresi: http://www.multeci.org.tr , 24 ġubat 2012, (Erişim Tarihi: 11 Nisan 2013). MULTECİ.NET. (2013). Mülteci Kadınlar . Erişim Adresi: http://www.multeci .net/index.php?option=com_content&view=article&id= 65:multeci-kadinlar &catid=38: multeci-kadinlar&Itemid=55 (Erişim Tarihi: 4 Temmuz 2013). OECD. (2010). International Migration Database: Inflows of Asylum Seekers by Nationality. Erişim Adresi: http://stats.oecd.org/Index.aspx?DatasetCode=MIG (Erişim Tarihi: 14 ġubat 2013). RESMȊ GAZETE. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu. Erişim Adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/04/20130411-2.htm (Erişim Tarihi: 14 Mayıs 2014). TBMM-İHİK. (2012). İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Raporu. Erişim Adresi: http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/ pdf01/1791pdf (Erişim Tarihi: 11 ġubat 2013). THE NEW YORK TIMES. (2011). Fleeing North Africa and Landing in an Italian Limbo. Erişim Adresi: http://nytimes.com/2011/03/31/world/ europe/31italy.html?_r=0, 30, Mart 2011, (Erişim Tarihi: 1 ġubat 2013). ULUSAL EYLEM PLANI. (2005). 25.3.2005 tarihli İltica ve Göç Alanındaki AB Müktesebatının Üstlenmesine İlişkin Türkiye Ulusal Eylem Planı. Erişim Adresi: http://www.gib.icisleri.gov.tr/default_B0.aspx?content=1017 (Erişim Tarihi: 13 Mayıs 2013). UNHCR. (2011). Brifing Notu. Erişim Adresi: unhcr.org/cgibin/texis/vtx/search?page=search&docid=4f27e01f9& query=, 31 Ocak 2012, (Erişim Tarihi: 5 February 2013). UNHCR. (2012). Erişim Adresi: http://www.unhcr.org, Global Reports of 2011, 1 Juni 2012 (Erişim tarihi: 1 ġubat 2013).
• UNHCR. (2013a). Erişim Adresi: http://www.data.unhcr.org/syrianrefugees /regional.php, Number of Syrian refugees in Turkey, 8 April 2013 (Erişim Tarihi: 11 Nisan 2013). UNHCR. (2013b). Erişim Adresi: http://www.unhcr.org.tr/uploads/root/ istatistik_haziran_tr.pdf (Erişim Tarihi: 11 Temmuz 2013). UNHCR. (2014). Erişim Adresi: http://www.unhcr.org.tr/?lang=en&content= 43&page=29 (Erişim Tarihi: 14 Mayıs 2014).