KAMU VE ÖZEL SEKTÖR SAĞLIK HARCAMALARININ GSYH İÇİNDE PAYININ DEĞERLENDİRİLMESİ: TÜRKİYE VE OECD KARŞILAŞTIRMASI

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 4, 269 - 290, 30.12.2018

Filiz Giray Servet Taşdelen

Öz

Günümüz ekonomilerinde üretimde verimlilik ve
toplumsal alanda sosyal refahı artırmak üzere beşeri sermaye yatırımı olarak
sağlık harcamalarına daha fazla önem verildiği görülmektedir. Kamu ekonomisinde
yarı kamusal mal ve hizmet olarak adlandırılan sağlık hizmetleri genellikle
kamu ve özel sektörle birlikte sunulmasını gerektirmektedir. Topluma sağlık
hizmetlerinin yeterli nitelik ve nicelikte verilmesi arayışı içinde ülkelerin
sağlık harcamalarının Gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki payı ile kamu ve
özel sektör olarak sektörel sağlık harcama dağılımı arasında ilişki araştırma
konusu olmuştur. Bu çalışmanın amacı, ülkelerin sağlık harcamalarının GSYH
içindeki payı ile sağlık harcamalarının sektörel dağılımı (kamu ve özel olarak)
arasında bir ilişkinin olup olmadığını Türkiye ve OECD üyesi diğer ülke
karşılaştırmaları ile belirlemektir. Elde edilecek bulgulara dayalı olarak
ülkelerin ekonomik büyüme ve kalkınmalarına katkı sağlayacak sağlık
harcamalarını artıracak sektörel seçim önerisi yapılabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Harcamaları, Yarı kamusal mal ve hizmet, Kamu-Özel Sektör Sağlık Harcamaları

Kaynakça

• Akça, H., (2015), “Beşeri Sermaye Harcamaları: Türkiye’de Yaşanan Gelişmeler ve Sonuçlar Üzerine Bir İnceleme”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 7(2), 33-57. Baltagi, B. and Moscone, F., (2010), “Health Care Expenditure, Income and Welfare in The OECD Reconsidered: Evidence From Panel Data”, OECD Discussion Paper Series No: 4851, 804-811. Barro, R. J., (1998), “Human Capital and Growth in Cross-Country Regressions”, Harvard University Press, Manuscript, October, 1-46. Bartolo, A.D., (1999), “Human Capital Estimation Through Structural Equation Models with Some Categorical Variables”, International Workshop on Correlated Data: Estimating Function Approach, Trieste, Italy, 22-23 October. Brempong, K.G., and Wilson, M., (2003), “Health Human Capital and Economic Growth in Sub-Saharan African and OECD Countries”, The Quarterly Review of Economics and Finance, 1-25. Çetin, M., Ecevit, E., (2010), “Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 166-182. Kamacı, A., Uğurlu Yazıcı, H., (2017), “OECD Ülkelerinde Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi”, Sakarya İktisat Dergisi, 6(2), 52-69. Karagül, M., (2003), “Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyümeyle İlişkisi ve Etkin Kullanımı”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (5), 79-90. Koç, A., (Temmuz-Aralık, 2013), “Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yatay Kesit Analizi İle AB Ülkeleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Maliye Dergisi, (165), 241-258. Lago-Peñas, S., Cantarero, D., Fernández, C., (2013), “On the Relationship Between GDP and Health Care Expenditure: A New Look”, Economic Modelling 32, 124–129. Mazgit, İ., (1998), “Ekonomik Kalkınma Sürecinde Türkiye’de Sağlık Sektörünün Yeniden Yapılanması”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. OECD (2017), Health at a Glance 2017: OECD Indicators, OECD Publishing, Paris: http://dx.doi.org/10.1787/health_glance-2017-en, (Erişim Tarihi: 15.05.2018). OECD, (1998), Human Capital Investment; An Internatioanl Comparison, OECD, Paris:. OECD, (2018), Health Spending, https://data.oecd.org/healthres/health-spending.htm, (Erişim Tarihi: 10.05.2018). OECD, (2018), Health Expenditure and Financing: Health Expenditure Indicators, (Erişim Tarihi: 28.10.2018).
• Öz, B., Taban, S., ve Kar, M., (2009), “Kümeleme Analizi İle Türkiye ve AB Ülkelerinin Beşeri Sermaye Göstergeleri Açısından Karşılaştırılması”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 1-30. Özsağır, A. ve Çütcü, İ., (2013), “Bölgesel Kalkınma Açısından Özel Sağlık Sektörünün Yeri ve Önemi”, Fırat Kalkınma Ajansı, http://ikt.hku.edu.tr/Dosyalar/28092016110115.pdf. Özyakışır, D., (2011), “Beşeri Sermayenin Ekonomik Kalkınma Sürecindeki Rolü: Teorik Bir Değerlendirme”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 6(1) 46-71. Sach, J.D., (2001). Macroeconomics and Health: Investing in Health for Economic Development, Report of the Commission on Macroeconomics And Health, World Health Organization, Switzerland. Saxton, J., (2000), “Investment in Education: Private and Public Returns”, Joint Economic Committee United States Congress, 1. Schultz, T.W., (1961), “Investment in Human Capital”, The American Economic Review, Vol:51, pp.1-18. Sen, A., (1999), “Development as Freedom”, Oxford: Oxford University Press. Introduction. Sghari, M.B.A., and Hammami, S., (2013), “Relationship Between Health Expenditure and GDP in Developed Countries”, IOSR Journal Of Pharmacy, 3(4) 41-45. T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2016, Ankara: 2017, https://dosyasb.saglik.gov.tr (Erişim Tarihi: 12.04.2018). Tıraşoğlu, M., Yıldırım, B., (2012), “Yapısal Kırılma Durumunda Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, Electronic Journal Of Vocational Colleges, Aralık, 111-117. TÜİK (2018), “Sağlık Harcamaları İstatistikleri” tuik.gov.tr, (Erişim Tarihi: 04.06.2018). World Bank, (2018), https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL (Erişim Tarihi:12.07.2018). Yalçın, A.Z., Çakmak, F., (2016), “Türkiye’de Kamu Sağlık Harcamalarının İnsani Gelişim Üzerindeki Etkisi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(4), 705-723. Yaylalı, M., Lebe, F., (2011), “Beşeri Sermaye İle İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Yıl 2011, xxx(ı), 23-51. Yumuşak, İ.G., Yıldırım, D.Ç., (2009), “Sağlık Harcamaları İktisadi Büyüme İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir İnceleme”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, ıv(ı), 57-70.