Analysis of Postgraduate Theses on Quality of School Life Between 2015-2021

Yıl 2023, Cilt: 21 Sayı: 1, 295 - 314, 28.03.2023

Canan Çoban , Ahmet Murat Ellez

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1228323

Öz

In the research, it is aimed to reveal the general tendency as a result of examining the postgraduate theses made in Turkey on the Quality of School Life between the years 2015-2021 under certain themes. In data collection, the "document analysis" technique of the qualitative method was used. The sample of the research consists of 20 postgraduate theses published on the Quality of School Life in 2015-2021. The analysis of data was made according to the content analysis. As a result, in "master" type, in "2019", in "Sense of Belonging to School", in "Ankara", in "Gazi, Çukurova and Çanakkale Onsekiz Mart Universities", under the supervision of "Dr. It has been observed that more studies have been carried out in the Department. "Relational screening design", "stratified sampling method", "independent groups t-test" and "one-way analysis of variance" were mostly used in theses. It was observed that the sample consisted mostly of "secondary school" students and the "Quality of School Life (Sarı, 2007)" scale was preferred the most. The results were interpreted and discussed in the light of the findings, and suggestions were made for future studies. It is thought that the research has an important place in terms of showing the less studied subjects to the researchers.

Anahtar Kelimeler

School Life Quality

2015-2021 Yılları Arasında Yapılan Okul Yaşam Kalitesine Yönelik Lisansüstü Tezlerin Analizi

Öz

Araştırmada, 2015-2021 yılları arasında Okul Yaşam Kalitesine yönelik Türkiye’de yapılmış lisansüstü tezlerin belirli temalar altında incelenmesi sonucunda genel eğiliminin ortaya konulması amaçlanmıştır. Verilerin toplanmasında nitel yöntemin “doküman analizi” tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, 2015-2021 yıllarında Okul Yaşam Kalitesi ile ilgili yayımlanmış 20 yüksek lisans tezi oluşturmaktadır. Verilerin analizi içerik analizine göre yapılmıştır. Sonuç olarak “yüksek lisans” türünde, “2019” yılında, “Okula Aidiyet Duygusu” konusunda, “Ankara” ilinde, “Gazi, Çukurova ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversite”lerinde, “Dr. Öğr. Üyesi” danışmanlığında ve “Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı”nda daha fazla çalışma yapıldığı görülmüştür. Tezlerde en çok “ilişkisel tarama deseni” ve “bağımsız gruplar t-testi” ile “tek yönlü varyans analizi” kullanılmıştır. Örneklemin daha çok “ortaokul” öğrencilerinden oluştuğu ve en fazla “Okul Yaşam Kalitesi (Sarı, 2007)” ölçeğinin tercih edildiği görülmüştür. Sonuçlar, bulgular ışığında yorumlanarak tartışılmış ileride yapılacak olan çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okul Yaşam Kalitesi, Eğitim-Öğretim, Meta-Sentez, Analiz

Kaynakça

• Akkurt, Z. (2019). Liselerde Öğretmen Liderliği, Öğrencilerin Okul Yaşam Kalitesi Algıları İle Akademik Başarı Arasındaki İlişkiler (Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Alaca, F. (2011). İki Dilli Olan Ve Olmayan Öğrencilerde Okul Yaşam Kalitesi Algısı Ve Okula Aidiyet Duygusu İlişkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana).
• Alsaç, D. (2019). İlkokul Öğrencilerinde Okulda Pozitif Yaşantıların Ve Okul Yaşam Kalitesinin Okul Doyumu Üzerindeki Etkisinin Araştırılması (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Altındağ, M. (2015). İlköğretim Okullarında Okul Yaşamının Niteliği (Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara).
• Ayık, A., & Akdemir, Ö. A. (2015). “Öğretmen Adaylarının Okul Yaşam Kalitesi Ve Okula Yabancılaşma Algıları Arasındaki İlişki”. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 21(4), 429-452.
• Baş, N. (2019). Ortaokul Öğrencilerindeki Gelecek Beklentilerinin Açıklanmasında Okula Bağlılık Ve Okul Yaşam Kalitesinin Rolü (Yüksek Lisans Tezi, Trabzon Üniversitesi, Trabzon). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Bayram, G. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Okul Yaşam Kalitesi Algısı İle Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Baysal, E. A., & Kırat, K. (2022). Eğitim Programları Ve Öğretim Alanında Yapılan Yüksek Lisans Tezlerinin İçerik Analizi (2019-2021). Uluslararası Bilim Ve Eğitim Dergisi, 5(2), 113-132.
• Bilgiç, S. (2009). İlköğretim Öğrencilerinde Okul Yaşam Kalitesi Algısının Arkadaşlara Bağlılık Ve Empatik Sınıf Atmosferi Değişkenleriyle İlişkisinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana).
• Bilgiç, S. & Sarı, M. (2010). “İlköğretim Öğrencilerinin Okul Yaşam Kalitesi Ve Empatik Sınıf Atmosferi Algıları”. Eğitim Bilimleri Ve Uygulama, 9 (17), 1- 19.
• Bolat Güdücü, E. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Okula Bağlanma Düzeylerinin Okul Yaşam Kalitesi, Algılanan Sosyal Destek Ve Akademik Öz Yeterlik Açısından Yordanması (Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Creswell, J. W. (2012). Educational Research: Planning, Conducting And Evaluating Quantitative And Qualitative Research. New Jersey: Pearson Education, Inc.
• Çoban, C., & Ellez, A. M. (2022). Covid-19 Pandemi Sürecinde Uzaktan Eğitimde ve Sonrasında Öğretmen Olmak: Ortaokul Matematik Öğretmenlerinin Görüşleri. H.Şahin (Ed.), Eğitim Bilimleri Çalışmaları içinde (s. 25-58). Lyon France: Livre de Lyon
• Demir, Ö., Kaya, H. İ., & Metin, M. (2012). Lise Öğrencilerinde Okul Kültürünün Bir Öğesi Olarak Okul Yaşam Kalitesi Algısının İncelenmesi. Pegem Eğitim Ve Öğretim Dergisi / 2012 Cilt: 2, Sayı: 4.
• Demirtaş, Z. (2010). Okul Kültürü İle Öğrenci Başarısı Arasındaki İlişki. Eğitim ve Bilim, 2010, Cilt 35, Sayı, 158.
• Demirtaş, Z., & Ekmekyapar, M. (2012). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Değerlere Dayalı Yönetim Uygulamalarının Okul Kültürüne Etkisi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Cilt 18, Sayı 4, Ss. 523-544.
• Doğan, A. (2021). İlköğretim Kurumu Öğretmenlerinin Okul Yaşam Kalitesi İle İş Doyumu Arasındaki İlişki (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Doğru, M., Gençosman, T., Ataalkın, A. N., & Şeker, F. (2012). Fen Bilimleri Eğitiminde Çalışılan Yüksek Lisans Ve Doktora Tezlerinin Analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(1),49-64.
• Dönmez, Ş. (2016). Ortaokul Öğrencilerinde Okul İklimi, Okula Bağlılık Ve Okul Yaşam Kalitesi Algısının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Duman, G. (2019). Azerbaycan’daki Türk Okullarında Bulunan Öğretmen Ve Öğrencilerin Okul Yaşam Kalitesi Algıları (Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Duraklı, H. (2019). Öğrencilerin Lise Yaşam Kalitesi Algıları İle Okula Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki (Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Durmaz, A. (2008). “Liselerde Okul Yaşam Kalitesi (Kırklareli İli Örneği)” (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması Ve Ekonomisi Bilim Dalı, Edirne).
• Eskici, M., & Çayak, S. (2017). Eğitim Bilimleri Anabilim Dalında Yapılan Yüksek Lisans Tezlerine Genel Bir Bakış. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 211-226.
• Fidan (2012). Okulda Öğrenme Ve Öğretme (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Gedik, A. (2014). Ortaöğretim Öğrencilerinde Okul Yaşam Kalitesi Bağlamında Okula Yabancılaşma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya).
• Gören, S. Ç. (2019). Sosyal Adalet Liderliği, Okul Yaşam Kalitesi Ve Okula Aidiyet Duygusu İlişkisi (Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Gücüş, C. (2020). Ortaokul Öğrencilerinin Okul Yaşam Kalitesinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Karaman İli Örneği) (Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi, Düzce).
• Günalan, N. (2018). Ortaokul Öğrencilerinin Okul Yaşam Kalitesini, Okula Aidiyet Duygusunu Ve Okul İklimini Neler Etkilemektedir?(Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Programları Ve Öğretimi Anabilim Dalı, Aydın). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Gürler, İ. (2019). Ortaokullarda Okul Yaşam Kalitesinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars).
• Ilgan, A., Cengiz, Ö., Ata, A., & Akram, M. (2015). “The Relationship Between Teachers‟ Psychological Well-Being And Their Quality Of School Work Life”, The Journal Of Happiness & Well-Being, 3(2), 159-181.
• İlmen, E. (2010). Okul Grubunun Okul Yaşam Kalitesi Ve Akademik Başarı Üzerindeki Etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van).
• İnal, U., & Sadık, F. (2011). “Adana İli İçerisindeki Yatılı İlköğretim Bölge Okullarında Bulunan Öğrenci Ve Öğretmenlerin Okul Yaşam Kalitesi Algılarının İncelenmesi”, Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 243-258.
• Karabey, M. (2017). Sivas İl Merkezinde Lise Öğrencilerinin Okul Yaşam Kalitesi Ve İlişkili Faktörler (Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, Sivas).
• Karakaya Çiçek, H. (2015). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Okul Yaşam Kaliteleri İle İş Doyumları Arasındaki İlişki (Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Karalar, M. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Okul Yaşam Kalitesi Algısı İle Meslek Kararı Verme Yetkinliği Arasındaki İlişki (Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Rehberlik Ve Psikolojik Danışma Bilim Dalı, Samsun). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Kaya, F., Erdoğan, R., & Çağlayan, Y. (2014). “Üstün Zekâlı Ve Yetenekli Öğrencilerin Okul Yaşam Kaliteleri Ve Arkadaşlık İlişkilerinin Karşılaştırılması”, Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi, 4(2), 107-125.
• Kesici, A. E., & Türkoğlu, A. (2012). Ortaöğretim Kurumlarının Okul Yaşam Kalitesi Düzeyi Ve Ortaöğretim Öğretmenlerinin Sınıf İçi İletişimde Kullandıkları Örtük Davranışlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 31 (Ocak 2012/I), Ss. 149-162.
• Kozikoğlu, İ., & Senemoğlu, N. (2016). Eğitim Programları Ve Öğretim Alanında Yapılan Doktora Tezlerinin İçerik Analizi (2009-2014). Eğitim ve Bilim, 40(182).
• Kösterelioğlu, M. A., & Kösterelioğlu, İ. (2015). “Effects Of High School Students‟ Perceptions Of School Life Quality On Their Academic Motivation Levels”, Educational Research And Reviews, 10(3), 274-281.
• Linnakylä, P., & Brunell, V. (1996). Quality Of School Life İn The Finnish And Swedish Speaking Schools İn Finland,
• M. Binkley, K. Rust, T. Williams (Ed.) Reading Literacy İn An İnternational Perspective, S. 203 – 217. U.S. Department Of Education Office Of Educational Research And Improvementnces 97-875.
• Oğuztekin, E., Bektaş, O., Karaca, M. & Kızılay, E. (2022). Türkiye’de Fen Eğitiminde Girişimcilik İle İlgili Yapılan Çalışmaların Analizi: Bir Meta-Sentez Çalışması. TEBD, 20(1), 86-106.
• Ozan, C., & Köse, E. (2014). Eğitim Programları Ve Öğretim Alanındaki Araştırma Eğilimleri. Sakarya University Journal Of Education, 4(1), 116-136.
• Önal, İ., & Ekici, S. (2012). Okul Kütüphanecilerinin Görüşlerine Göre Okul Kültürü Değerlendirmesi, Bilgi Dünyası, 2012, 13 (1) 138-164.
• Önder, F. C., & Sarı, M. (2012). “Bullying And Quality Of School Life Among Elementary School Students”, Elementary Education Online, 11(4), 897- 914.
• Özdemir, A. (2006). Okul Kültürünün Oluşturulması Ve Çevreye Tanıtılmasında Okul Müdürlerinden Beklenen Ve Onlarda Gözlenen Davranışlar, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Güz 2006, 4(4), 411-433.
• Özdemir, M., & Kalaycı, H. (2013). Okul Bağlılığı Ve Metaforik Okul Algısı Üzerine Bir İnceleme: Çankırı İli Örneği. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 2125-2137.
• Özdemir, S., Kılınç, A. Ç., Öğdem, Z. & Er, E. (2013). “Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Fakülte Yaşamının Niteliğine İlişkin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Yükseköğretim Ve Bilim Dergisi, 3(3), 228-235.
• Öztürk, A., & Taşpınar, M. (2021). Türkiye’de Örtük Program Üzerine Yapılmış Çalışmaların Analizi: Bir Meta Sentez Araştırması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(1), 251-305.
• Pelendecioğlu, B. (2011). Lise Öğrencilerinde Zorbalık Olgusunun Okul Yasam Kalitesi Ve Empati Değişkenleri Bakımından İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu).
• Puka, E. (2021). Liselerde Okul Yaşam Kalitesi Ve Bazı Dindarlık Özelliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (İşkodra Haxhi Sheh Shamia İmam Hatip Liseleri Örneği) (Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Sarı, M. (2007). Demokratik Değerlerin Kazananımı Sürecinde Örtük Program: Düşük Ve Yüksek “Okul Yaşam Kalitesine” Sahip İki İlköğretim Okulunda Nitel Bir Çalışma (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana).
• Sarı, M., Ötünç, E. & Erceylan, H. (2007). “Liselerde Okul Yaşam Kalitesi: Adana İli Örneği”, Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 50, 297-320.
• Sarı, M., & Cenkseven, F. (2008). İlköğretim Öğrencilerinde Okul Yaşam Kalitesi Ve Benlik Kavramı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-16.
• Schreglmann, S. (2016). 220; Türkiye'de Program Geliştirme Konusu İle İlgili Yapılan Yüksek Lisans Ve Doktora Tezlerinin İçerik Analizi. Journal Of International Social Research, 9(43).
• Şahin Fırat, N. (2010). “Okul Müdürü Ve Öğretmenlerin Okul Kültürü İle Değer Sistemlerine İlişkin Algıları”, Eğitim ve Bilim, 2010, Cilt 35, Sayı 156.
• Şahin, D., Calp, Ş., Bulut, P. & Kuşdemir, Y. (2013). Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Bilim Dalında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Çeşitli Kriterlere Göre İncelenmesi. Zeitschrift Für Die Welt Der Türken/Journal Of World Of Turks, 5(3), 187-205.
• Tanboğa, F. (2020). Ortaokul Öğrencilerinde Okul Yaşam Kalitesi İle İyimserlik Ve Umut Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Tangen, R. (2009). Conceptualizing Quality Of School Life From Pupils' Perspectives: A Four Dimensional Model. International Journal Of Inclusive Education, 13(8), 829-844.
• Türkoğlu, G. (2012). İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Okul Yaşam Kalitesine İlişkin Algıları (Bursa İli Yıldırım İlçesi Örneği) (Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Yönetimi Ve Denetimi Programı, Antalya).
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, E. (2019). Okul Yaşam Kalitesi Algısı, Okula Aidiyet Duygusu Ve Direnç Davranışları: Ortaokul Öğrencileri Üzerinde Bir İnceleme (Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Zenciroğlu, S. (2017). Öğretmenlerin Okul Yaşam Kalitesi Algıları İle Sınıf Yönetimine Yönelik Tutum Ve İnançlarının İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/