Havacılıkta Ekip Kaynak Yönetimi ve Emniyet Kontrol Odağı İlişkisi: Öz Yeterlilik ve İş Akış Deneyiminin Rolü

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 3, 56 - 72, 30.09.2024

Nusret Erceylan , Gaye Atilla , İnan Eryılmaz

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1466603

Öz

Bu araştırma, havayolu pilotlarının emniyet kontrol odaklarının ekip kaynak yönetimine ilişkin tutumları üzerindeki etkisinin belirlenmesi ile bu ilişkide pilotların öz yeterlilik ve iş akış deneyimlerinin ayrı ayrı ve seri aracılık rollerinin sorgulanması amacıyla yürütülmüş, elde edilen sonuçlar ile uygulayıcılara EKY etkinliklerini geliştirici tavsiyelerde bulunulması amaçlanmıştır. Araştırma verileri Türkiye’de çalışmakta olan 410 havayolu pilotundan anket yöntemiyle toplanmıştır. Araştırma hipotezleri, oluşturulan yapısal eşitlik modellemeleri ve aracılık analizleri ile test edilmiştir. Elde edilen bulgular, havayolu pilotlarının emniyet kontrol odaklarının bu pilotların ekip kaynak yönetimi tutumları üzerinde yordayıcı etkisi olduğunu göstermiş olup, öz yeterlilik ve iş akış deneyiminin bu ilişkide ayrı ayrı ve seri çoklu aracılık rolüne sahip olduğunu, ayrı bağımsız değişkenler olarak da ekip kaynak yönetimini yordadıklarını ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Ekip Kaynak Yönetimi, Emniyet Kontrol Odağı, Öz Yeterlilik, İş Akış Deneyimi, Havacılık, Havayolu Pilotları

Crew Resource Management and Safety Locus of Control Relationship in Aviation: The Roles of Self-Efficacy and Flow Experience at Work

Öz

This research was conducted to determine the effects of air transport pilots’ safety locus of control on their crew resource management (CRM) attitudes and to investigate the seperate and serial mediation roles of self-efficacy and flow experience in safety locus of control and CRM relationship. It is aimed to make recommendations to operators to improve their CRM effectiveness. Research data were collected from 410 air transport pilots working in Turkey by survey method. Research hypotheses were tested on the structural equation models and mediation analyses. The findings revealed that; air transport pilots’ safety locus of control predicts their CRM attitudes. In this context, both independent and serial mediating roles of self-efficacy, and flow experience at work were determined. Also, self-efficacy and flow at work as independent variables predicted CRM.

Anahtar Kelimeler

Crew Resources Management, Safety Locus of Control, Self-efficacy, Flow Experience at Work, Aviation, Air Transport Pilots

Kaynakça

• Aktaş, H. (2011). Sivil havacılık işletmelerinde beşerî faktörler perspektifinden uçuş ekibi kaynak yönetimi: sivil havacılık işletmeleri pilotlarının kişilik yapıları ile uçuş ekibi kaynak yönetimi tutumları arasındaki ilişki (Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/
• Aubé, C., Brunelle, É. & Rousseau, V. (2014). Flow experience and team performance: The role of team goal commitment and information exchange. Motivation and Emotion, 38(1), 120-130.
• Bakker, A. B. (2005). Flow among music teachers and their students: The crossover of peak experiences. Journal of Vocational Behavior, 66(1), 26-44.