Doğu Trakya’daki Bir Grup Tümülüsün Tarihlendirmesine Dair Farklı Bir Bakış: Topkoru Tümülüsleri

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 1, 110 - 126, 26.03.2025

Umut Murat Doğan

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1560823

Öz

Tümülüs mezar uygulaması açısından Trakya Bölgesi oldukça zengindir. Bölgede Erken Demir Çağı’nda da tümülüs tipi gömüler olduğu bilinmektedir. Kırklareli merkez ilçeye bağlı Asilbeyli köyünde kazısı yapılan Taşlıcabayır Tümülüsü buluntuları itibariyle uzun yıllar Doğu Trakya Erken Demir Çağı araştırmaları için bir anahtar merkez olarak kabul edilmiştir. Yakın zaman önce Istranca Dağlarının eteklerinde tespit edilen ve kurtarma kazısı yapılan Topkoru A, B ve C tümülüsleri de Taşlıcabayır için önerilen kronolojik çerçeve içinde değerlendirilmiştir. Oysa Balkan coğrafyasında son yıllarda artan araştırmalar, Trakya Bölgesi’nin Erken Demir Çağı kültürel yapısı hakkında bilinen birçok veriyi değiştirmiştir. Bu çalışmada Topkoru Tümülüsleri için sunulan tarihlendirme önerileri ele alınacak ve Trakya’nın diğer bölümlerinde artan arkeolojik veriler ışığında hem tümülüs buluntusu seramiklerin hem de bölge genelindeki taş mimarili kent tipinin gelişimi bağlamında bu tümülüslerden birinde kullanılan taş işçiliğinin analojik karşılaştırmaya dayalı yeni tarihlendirme önerisi sunulacaktır. Ayrıca Topkoru Tümülüsleri için kullanılan “Geç Tunç Çağı” terminolojisinin de kronolojik çerçevede eleştirisi yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Topkoru Tümülüsleri, Taşlıcabayır Tümülüsü, Doğu Trakya, Erken Demir Çağı

A Different Perspective on The Dating of a Group of Tumuli in Thrace: Topkoru Tumuli

Öz

The Thrace Region is very rich in terms of tumulus grave practice. The region is also known to have tumulus type burials in the Early Iron Age. The Taşlıcabayır Tumulus excavated in the village of Asilbeyli in the central district of Kırklareli has long been regarded as a key centre for Early Iron Age research in Eastern Thrace. The recently discovered and rescued tumuli of Topkoru A, B and C on the foothills of Strandja Mountains were also evaluated within the chronological framework proposed for Taşlıcabayır. However, the recent researches in the Balkan region have changed many known data about the Early Iron Age cultural structure of the Thracian Region. In this study, the dating proposals for the Topkoru Tumuli will be discussed and in the light of the increasing archaeological data in other parts of Thrace, a new dating proposal will be presented based on the analogical comparison of the stonework used in one of these tumuli in the context of the development of both the ceramics found in the tumuli and the stone-architected city type throughout the region. In addition, the ‘Late Bronze Age’ terminology used for the Topkoru Tumuli will be criticised in a chronological framework.

Anahtar Kelimeler

Topkoru Tumuli, Taşlıcabayır Tumulus, Eastern Thrace, Early Iron Age

Kaynakça

• Vassileva, M. (2021). The Southeastern Balkans and the Late Bronze Age Aegean-Anatolian Network. In I. Hajnal & E. Zangger & J. Kelder (eds).The Political Geography of western Anatolia in the Late Bronze Age (Innsbrucker Beitrage zur Sprachwissenschaft). (pp. 29-47). Budapest: Archaeolingua. Series Minor No. 45.
• Yıldırım, Ş. (2008). Doğu Trakya’da Mezar Tepelerinin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi. Ankara.
• Yıldırım, Ş. (2023). Topkoru Tümülüsleri: Doğu Trakya’da Yeni Bir Geç Tunç Çağı Nekropolü, Arkeoloji ve Sanat Dergisi, 173, 57-68.
• Zotoviç, M. (1989-1990), Investigations of Prehistoric Burial Mounds in the Poblacnica Valley and the Genesis of the Early Bronze Age in Western Serbia. Starinar, XL-XLI, 78-81.