Görsellerin Deneyimlenmesi Üzerine Fenomenolojik Bir Yaklaşım

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 1, 241 - 260, 26.03.2025

Çetin Güven , Songül Mollaoğlu

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1563693

Öz

Bu makale, Fenomenolojinin anlamı, gelişimi ve Maurice Merleau-Ponty'nin fenomenolojisinin görsel sanat eserlerinin analizine olan etkisini ve bu iki alan arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Araştırma, veri toplama tekniklerinden, literatür taraması ile yapılmış, ilgili makaleler referans alınarak, toplanan bilgiler bir araya getirilmiştir. Merleau-Ponty, fenomenolojisinde bedensel algının ve deneyimin önemini vurgulayarak, dünyayı nasıl algıladığımızı ve anlamlandırdığımızı derinlemesine araştırır. Bu yaklaşım, görsel sanat eserlerinin analizinde de güçlü bir araç sunar. Makale, Merleau-Ponty'nin bedenlenmiş algı kavramını ve sanatın duyusal deneyimleri nasıl yansıttığını ele alarak, sanat eserlerinin izleyici üzerindeki etkisini ve izleyicinin eseri algılama sürecini açıklar. Van Gogh'un "Yıldızlı Gece", Edvard Munch'ın "Çığlık" ve Pablo Picasso'nun "Guernica" eserleri örnekleminde, sanat eserlerinin renk, form ve kompozisyon gibi unsurlarının nasıl bedensel, duygusal tepkiler uyandırdığını ve bu tepkilerin izleyicinin öznel deneyimlerini nasıl şekillendirdiğini analiz eder. Sonuç olarak, Merleau-Ponty'nin fenomenolojisinin, görsel sanat eserlerinin çok katmanlı anlamlarını ve izleyici ile eser arasındaki dinamik ilişkiyi anlamada benzersiz bir perspektif ve derinlik sunduğu gösterilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fenomenoloji, Sanat, Merleau-Ponty

A Phenomenological Approach to the Experience of Visuals

Öz

This article examines the meaningand development of phenomenology, as well as theimpact of Maurice Merleau-Ponty'sphenomenology on the analysis of visual art and therelationship between these twofields. The research was conducted using literature review, one of the data collection techniques, and the collected information was brought together by referencing relevant articles. Merleau-Ponty emphasizes the importance of embodied perceptionand experience in his phenomenology, deeply exploring how we perceive andinterpretthe world. This philosophical approachal so serves as a powerfultool in the analysis of visual art. The article discusses Merleau-Ponty's concept of embodied perception and how art reflects sensory experiences, explaining the impact of art on the view erandt he viewer's process of perceiving the art work. Through examples such as Van Gogh's "Starry Night," Edvard Munch's "The Scream," and Pablo Picasso's "Guernica," the article analyzes how elements of art such as color, form, and compositionevokebodilyan demotional responsesand how these responsess hapet he viewer's subjective experiences. Ultimately, it demonstrates that Merleau-Ponty's phenomenology offers a unique perspective and depth in understanding the multilayered meanings of visual art and the dynamic relationship between the viewer and the art work.

Anahtar Kelimeler

Phenomenology, Art, Merleau-Ponty

Kaynakça

• Bal, H. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. Isparta: Fakülte Kitabevi.
• Balcı, Y. B. (2016). Kuramsal Estetik. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Berger, J. (1989). Picasso’nun başarısı ve başarısızlığı. Metis.
• Dorfman, E. (2017). Bir başkası olarak vücudum. Cogito, 88, 266-275.
• Erden, A. (2016). Sanat ve Ruhsal Denge: Van Gogh’un İç Dünyası. Sanat Kitabı Yayınları.