Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Re-Waving The Carpet of The “Great Mother” (Magna Mater): Analysis of The Mythical Discourse in the Deer Carpet

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 3, 429 - 448, 30.09.2025

Öz

Deer have a very important place in Turkish culture and mythology. Deer tapestry is a type of tapestry widely used in Anatolia. Deer is considered a semi-divine being, a sacred guide, a symbol of abundance and fertility, a totem, and the embodiment of the Mother Goddess in the mythology of many ancient cultures. With this text, a multiple reading practice was carried out in order to reveal the meanings of Deer Tapestry in the collective psyche of Turkish Society. While the analysis of the symbols in the tapestry was carried out with the conceptual set of Jung and his school, a sociological analysis was used on the other hand. In line with Jung's theories, it was concluded that Deer Tapestry is a hybrid text located between conscious-unconscious, concrete space-abstract space, flowing time-stopped time, anima-animus, multiple religious and belief systems. In this form, the text acts as the glue that simultaneously contains the family, which is the cornerstone of a nation, and the elements that form it in terms of our collective psyche, and holds them together. This time, the existence of the Mother Goddess manifests itself in the Deer Tapestry in a timeless, spaceless and unconscious way.

Kaynakça

  • Steinkeller, P. (2019). Texts, Art and Archaeology an Archaic Plaque From Mari and The Sumerian Birth-Goddess Ninhursag. G.Chambon, M. Guichard & A.-I. Langlois (ed), De l’argile au numérique. Mélanges assyriologiques en l’honneur de Dominique Charpin. Peeters: Leuven-Paris-Bristol.
  • Straizys, V., Klimka, L. (1997). The Cosmology of The Ancien Balts. Archaeoastronomy. No:22.
  • Stuart, A. (2023). Çakralar ve Hayvanlar. (A.G. Korkmaz, çev.). İstanbul: Mona Kitap.

Büyükanne”nin (Magna Mater) Halısını Yeniden Dokumak: Geyikli Duvar Halısı’ndaki Mitik Söylemin Analizi

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 3, 429 - 448, 30.09.2025

Öz

Geyik Türk kültüründe ve mitolojisinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Geyikli duvar halısı Anadolu coğrafyasında yaygın olarak kullanılan bir halı türüdür. Geyik, pek çok kadim kültürün mitolojisinde yarı-ilahi bir varlık, kutsal bir rehber, bolluk, bereket sembolü bir totem, Ana Tanrıça’nın bedenlenmiş hali olarak kabul edilir. Bu metinle Geyikli Duvar Halısı’nın Türk Toplumu’nun kolektif psişesindeki anlamlarını ortaya koymak amacıyla çoklu bir okuma pratiği gerçekleştirilmiştir. Bir yandan Jung ve ekolünün kavram setiyle halıdaki sembollerin analizi gerçekleştirilirken diğer yandan da toplumbilimsel bir çözümleme kullanılmıştır. Jung’un teorileri eşliğinde, geyikli duvar halısının bilinç-bilinçdışı, somut mekân-soyut mekân, akan zaman-durmuş zaman, anima-animus, çoklu dini ve inanç sistemleri arasında yer alan melez bir metin olduğu sonucuna varılmıştır. Metin bu haliyle kolektif psişemiz açısından bir ulusun temel taşı olan aileyi, onu oluşturan unsurları aynı anda barındıran ve onları bir arada tutan tutkal görevi görmektedir. Ana-Tanrıçanın varlığı bu kez de zamansız, mekânsız, bilinçdışı bir şekilde Geyikli Duvar Halısı’nda tezahür etmektedir.

Kaynakça

  • Steinkeller, P. (2019). Texts, Art and Archaeology an Archaic Plaque From Mari and The Sumerian Birth-Goddess Ninhursag. G.Chambon, M. Guichard & A.-I. Langlois (ed), De l’argile au numérique. Mélanges assyriologiques en l’honneur de Dominique Charpin. Peeters: Leuven-Paris-Bristol.
  • Straizys, V., Klimka, L. (1997). The Cosmology of The Ancien Balts. Archaeoastronomy. No:22.
  • Stuart, A. (2023). Çakralar ve Hayvanlar. (A.G. Korkmaz, çev.). İstanbul: Mona Kitap.
Toplam 3 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Türk Kültür Tarihi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Sema Becerikli 0000-0002-3253-2365

Yayımlanma Tarihi 30 Eylül 2025
Gönderilme Tarihi 3 Temmuz 2025
Kabul Tarihi 25 Temmuz 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 23 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Becerikli, S. (2025). Büyükanne”nin (Magna Mater) Halısını Yeniden Dokumak: Geyikli Duvar Halısı’ndaki Mitik Söylemin Analizi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(3), 429-448. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1733804