Sporcularda Kaslı Olma Dürtüsü ve Yeme Tutumu ile İlişkisinin Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 1, 204 - 214, 30.06.2023

Hakan Yarar Murat Fidan Sevil Karahan Yılmaz Osman Emir Saraç Günay Eskici

https://doi.org/10.33459/cbubesbd.1242689

Öz

Yapılan bu çalışmanın amacı; kaslı olma dürtüsü (KOD) ve yeme tutumu ilişkisinin incelenmesidir. Çalışmaya çeşitli spor branşlarında aktif olarak spor yapan gönüllü 397 erkek sporcu katılmıştır. Çalışmada kapsamında verileri elde etmek amacıyla “Kaslı Olma Dürtüsü Ölçeği ve “Yeme Tutumu Testi (YTT-40)” kullanılmıştır. Sporcuların KOD toplam ve alt boyutlarından (Kaslı Olmaya Yönelik Tutumlar (KOYT), Kaslı Olmaya Yönelik Antrenman Davranışları (KOYAD), Kaslı Olmaya Yönelik Yeme ve Takviye Kullanımı, KOYYTK) elde edilen puanların ortalaması sırasıyla 41,9±12,6, 22,1±7,7, 11,3±4,3, 8,5±3,9 ve YTT-40 puan ortalaması ise 16,5±10,4 bulunmuştur. KOD toplam puanının KOYAD (0.382) ve KOYYTK (0.336) ile orta düzeyde; YTT-40 (0.162) ile zayıf düzeyde ve spor yapılan süre (0.347) ile negatif zayıf yönde ilişkiye sahip olduğu, YTT-40 puanının KOYAD (0.356) ile orta düzeyde; KOYT (0.267), KOD (0.162) ve KOYYTK (0.148) ile zayıf düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Sporcuların eğitim düzeyi ile KOYT, KOD toplam ve YTT-40 toplam puan ortalamaları arasında anlamlı ilişki olduğu (p<0.05) ve farklılığı lise ve öncesi eğitim düzeyine sahip sporcuların oluşturduğu tespit edilmiştir. İlgilenilen spor branşı açısından KOYAD, KOYYTK ve YTT-40 toplam puan ortalamaları arasında anlamlı ilişki olduğu ve farklılığı kuvvet-güç sporcularının oluşturduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, sporcularda kaslı olma dürtüsünün orta düzeyde olduğu, bu farklılığın en çok kuvvet-güç sporcuları ile lise ve öncesi eğitim düzeyine sahip sporcularda olduğu belirlenmiştir. Kaslı olma dürtüsünün artması yeme bozukluğunu artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sporcu, Kaslı olma dürtüsü, Yeme tutumu

Teşekkür

Araştırma sürecinde desteklerinden dolayı araştırmaya dahil olan tüm katılımcılara teşekkür ederiz.

Evaluation of the Derive to be Muscular and Its Relationship with Eating Attitude in Athletes

Öz

The aim of this study; is to examine the relationship between the drive to be muscular (DM) and the eating attitude. 397 male athletes, actively engaged in sports in various branches, participated in the study. In order to obtain data within the scope of the study, the “Drive to Be Muscular Scale” and the “Eating Attitude Test (EAT-40)” were used. The average of the scores obtained from the athletes' total and sub-dimensions of DM (Attitudes Towards Being Muscular (ATBM), Training Behaviors Towards Being Muscular (TBTBM), Eating and Supplement Use To Be Muscular, ESUTBM) are respectively 41.9±12.6, 22.1, ±7.7, 11.3±4.3, 8.5±3.9, and the mean EAT-40 score was 16.5±10.4. The DM total score was moderate, with TBTBM (0.382) and ESUTBM (0.336); It was weakly correlated with EAT-40 (0.162) and negatively weakly correlated with the duration of sports (0.347). ATBM (0.267), DM (0.162), and ESUTBM (0.148) were found to have a weak statistically significant relationship. It was determined that there was a significant relationship (p<0.05) between the education level of the athletes and their ATBM, DM total and EAT-40 total score averages, and the difference was formed by the athletes with high school and preschool education levels. It was determined that there was a significant relationship between the total score averages of TBTBM, ESUTBM, and EAT-40 in terms of the sports branch of interest, and the difference was created by strength-strength athletes. As a result, it was determined that the urge to be muscular in the athletes was at a moderate level, and this difference was mostly in the strength-strength athletes and the athletes with high school and pre-school education levels. The increase in the derive to be muscular increases the eating disorder.

Anahtar Kelimeler

Athletes, Derive to be muscular, Eating attitude

Kaynakça

• Aktaş, A., Atabek-Aştı, T., Bakanoğlu, E., & Çelebioğlu, M. (2010). Bir hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin beden imgesi algısının belirlenmesi. Florence Nightingale Journal of Nursing, 18(2), 63–71. https://dergipark.org.tr/en/pub/fnjn/issue/9001/112157
• Bayköse, N., ve Esin, I. (2019). Sporda beden imajı ve sosyal medya etkisi: sosyal karşılaştırma kuramı çerçevesinde Facebook kullanımının beden imajına etkileri üzerine bir derleme. Mediterranean Journal of Sports Science, 2(1), 67–80. https://dergipark.org.tr/tr/pub/asbid/issue/48686/612116
• Bratland-Sanda, S., & Sundgot-Borgen, J. (2012). Symptoms of eating disorders, drive for muscularity and physical activity among Norwegian adolescents. European Eating Disorders Review: The Journal of the Eating Disorders Association , 20(4), 287–293. https://doi.org/10.1002/erv.1156
• Cash, T. F. (2004). Body image: Past, present and future. Body Image 1, 1(1), 1–5. https://doi.org/10.1016/S1740-1445(03)00011-1
• Chaba, L., d’Arripe-Longueville, F., Lentillon-Kaestner, V., & Scoffier-Mériaux, S. (2019). Drive for muscularity behaviors in male bodybuilders: a trans-contextual model of motivation. Journal of Eating Disorders, 7(44), 1-11. https://doi.org/10.1186/s40337-019-0274-y
• Çağlayan, D., ve Koz, M. (2020). Vücut geliştirme sporu ile ilgilenen kişilerde kas yoksunluğu belirtilerinin incelenmesi: Samsun ili örneği. SPORMETRE. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(4), 180-192. https://doi.org/10.33689/spormetre.734424
• Çakaroğlu, D., Ömür, E. H., & Arslan, C. (2020). Üniversite öğrencilerinin yeme tutumu, yeme farkındalığı ve sosyal görünüş kaygısının değerlendirilmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(1), 1-12. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bsd/issue/53161/681266
• Çalışkan, G. (2020). Üniversite öğrencilerinde kaslılık odaklı yeme testi (MOET) ile beslenme durumları ve antropometrik ölçümleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Devrim, A., Bilgic, P., & Hongu, N. (2018). Is there any relationship between body image perception, eating disorders, and muscle dysmorphic disorders in male bodybuilders? American Journal of Men's Health, 12(5), 1746–1758. https://doi.org/10.1177/1557988318786868
• Durmaz, M., ve Özcan, A. K. (2021). Sosyolojik bağlamda fitness sporunun beden algısı üzerine etkisi: Bursa örneği. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 56–79. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tusbd/issue/67547/936451
• Erdoğan, Ö., ve Tütüncü, İ. (2015). Üniversite öğrencilerinin beden algısı, yeme tutumu ve yakın ilişki kurma düzeyleri arasındaki ilişki. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi, 17(1), 89–115. https://doi.org/10.17363/SSTB.20151714052
• Garner, D. M., & Garfinkel, P. E. (1979). The eating attitudes test: An index of the symptoms of anorexia nervosa. Psychological Medicine, 9(2), 273-279. https://doi.org/10.1017/s0033291700030762
• Hale, B. D., Roth, A. D., DeLong, R. E., & Briggs, M. S. (2010). Exercise dependence and the drive for muscularity in male bodybuilders, powerlifters, and fitness lifters. Body Image, 7(3), 234-239. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2010.02.001
• Haspolat, N. K., ve Kağan, M. (2017). Sosyal fobinin yordayıcıları olarak beden imajı ve benlik saygısı. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 139–152. https://doi.org/10.17556/erziefd.322327
• Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi. (16. Basım). Nobel Yayıncılık.
• Katra, H., Günar, B. B., Korkmaz, N., ve Özçelik, O. (2022). Vücut geliştirme egzersizi yapan erkeklerin ergojenik yardımcı kullanma durumlarına göre kaslı olma dürtüsü düzeylerinin incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 27(1), 57–68. https://doi.org/10.53434/gbesbd.1008883
• Longobardi, C., Prino, L. E., Fabris, M. A., & Settanni, M. (2017). Muscle dysmorphia and psychopathology: findings from an Italian sample of male bodybuilders. Psychiatry Research, 256(March), 231–236. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2017.06.065
• Maier, M. J., Haeussinger, F. B., Hautzinger, M., Fallgatter, A. J., Ehlis, A., Julian, M., Haeussinger, F. B., & Hautzinger, M. (2019). Excessive bodybuilding as pathology? a first neurophysiological classification. The World Journal of Biological Psychiatry, 20(8), 626–636. https://doi.org/10.1080/15622975.2017.1395070
• Murray, S. B., Nagata, J. M., Gri, S., Calzo, J. P., Mitchison, D., Blashill, A. J., Mond, J. M., & Brown, A. (2017). The Enigma of male eating disorders : A Critical review and synthesis. Clinical Psychology Review 57(August), 1–11. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2017.08.001
• Oğur, S., Aksoy, A., & Selen, H. (2016). Üniversite öğrencilerinin yeme davranışı bozukluğuna yatkınlıkları: Bitlis Eren Üniversitesi örneği. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(1), 14-26. https://doi.org/10.17798/beufen.60370
• Öngören, B. (2015). Sosyolojik açıdan sağlıklı beden imgesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 16(34), 25–45. https://dergipark.org.tr/en/pub/sobbiad/issue/36373/412313
• Parent, M. C., & Moradi, B. (2011). His biceps become him: A Test of objectification theory’s application to drive for muscularity and propensity for steroid use in college men. Journal of Counseling Psychology, 58(2), 246–256. https://doi.org/10.1037/a0021398
• Pope, H. G., Gruber, A. J., Mangweth, B., Bureau, B., Jouvent, R., & Hudson, J. I. (2000). Body image perception among men in three countries. The American Journal of Psychiatric, 157(8), 1297–1301. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.157.8.1297
• Ross, S. R., & Shinew, K. J. (2008). Perspectives of women college athletes on sport and gender. Sex Roles, 58(1), 40-57. https://doi.org/10.1007/s11199-007-9275-4
• Savaşır, I., ve Erol, N. (1989). Yeme tutum testi: Anoreksiya nervoza belirtileri indeksi. Psikoloji Dergisi, 7(23), 19-25. Erişim adresi: https://toad.halileksi.net/wp-content/uploads/2022/07/yeme-tutum-testi-anoreksiya-nervoza-belirtileri-indeksi-toad.pdf
• Selvi, K., ve Bozo, O. (2019). Turkish adaptation of the drive for muscularity scale: A Validity and reliability study. Nesne Psikoloji Dergisi, 7(14), 68–82. https://doi.org/10.7816/nesne-07-14-05
• Söyler, D. Y., Karahüseyinoğlu, F., & Nacar, E. (2022). Fitness merkezlerine giden bireylerin zayıflama haplarına yönelik tutumlarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(2), 25–39. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/inubesyo/issue/71327/1141278
• Steinfeldt, J. A., Carter, H., Benton, E., & Steinfeldt, M. C. (2011). Muscularity beliefs of female college student athletes. Sex Roles, 64(7), 543-554. https://doi.org/10.1007/s11199-011-993
• Şenyürek, E. (2018). Erinlik ve beden imajı. International Journal of Social Inquiry, 11(1), 97–137. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ijsi/issue/37938/438338
• Talu, E. (2020). Ergenlerde beden imajı algısının kimlik gelişimi sürecine etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2020), 1116–1135. https://doi.org/10.17679/inuefd.766776
• Yarar, H., Fidan, M., Karahan Yılmaz, S., Eskici, G., & Saraç, O. E. (2022). Sporcularda kaslı olma dürtüsü ve besinsel ergojenik destek ürünleri kullanımının değerlendirilmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(1), 162-173. https://doi.org/10.25307/jssr.1097200
• Yildiz, M., & Yildiz, O. (2019). Comparison of the opinions of bodybuilding sportsmen regarding the use of doping and values education of sportsmen in Turkey. European Journal of Educational Research, 8(2), 527–534. https://doi.org/10.12973/eu-jer.8.2.527