Ameliyat Sonrası Hastanede Yatan 6-12 Yaş Arası Çocukların Psikososyal Semptomlarının Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 19 - 29, 27.03.2024

Duygu Karaarslan , Dilek Ergin

https://doi.org/10.34087/cbusbed.1252739

Öz

Giriş ve Amaç: Bu araştırma, ameliyat sonrası hastanede yatan 6-12 yaş arası çocukların psikososyal semptomlarını belirlemek amacıyla yapıldı.
Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikteki bu araştırma, Eylül 2022-Şubat 2023 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin çocuk cerrahi servisinde uygulandı. Araştırmanın örneklemini, ameliyat sonrası hastanede en az üç gün yatan 6-12 yaş grubundaki 124 çocuk oluşturdu. Veriler; “Çocuk ve Ebeveyn Tanıtıcı Formu” ve “Hastanede Yatan Çocuklarda Psikososyal Semptomları Tanılama Ölçeği” ile elde edilen tanımlayıcı istatistikler, “Mann Whitney U” ve “Kruskal Wallis H” testleri ile değerlendirildi.
Bulgular: Araştırmada yaş ortalaması 8.28 ± 2.15 olarak tespit edilen çocukların %63,7’ si “erkek”, %82,3’ü “5 gün ve üzeri” günden daha uzun süredir hastanede yattığı ve %75’i “ilk kez” hastanede yatma deneyimi yaşadığı bulundu. Çocukların %79’unun “ilk kez” ameliyat olma deneyimi yaşadığı, %96,8’ inin ameliyat sonrası hastanede kalma sürecinde psikolojik olarak etkilendiği ve %61’ inin ameliyat sonrası tedavi sürecine uyumunun “kötü” olduğu tespit edildi. Ameliyat sonrası 6-12 yaş çocukların ölçek toplam puanı ve alt boyut puan ortalamaları incelendiğinde, ameliyat sonrası çocukların “anksiyete”, “umutsuzluk”, “iletişim güçlüğü” ve tüm semptomlarını “orta” düzeyde”, “regresyon” ölçek alt boyutunu ise “yüksek” düzeyde yaşadıkları belirlendi.
Sonuç: Ameliyat sonrası hastanede yatan çocuklarda psikososyal semptomlar görülmekte olup, çocuğun cinsiyeti, yaşı, hastanede yatış süresi, daha önce hastanede yatma ve ameliyat olma deneyimi önemli belirleyicilerdir. Pediatri hemşiresi, çocukların yaşadıkları bu süreçte deneyimlerinin ve duygularının farkında olmalı, psikososyal semptomlarını tanımlayabilmeli ve müdahaleler planlamalıdır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, ameliyat sonrası, psikososyal semptom, pediatri hemşireliği, postoperative, psychosocial symptom, pediatric nursing

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Sayın Editör, Şimdiden değerli katkılarınız için teşekkür ederiz. Saygılarımızla.

Determination of Psychosocial Symptoms of Children aged 6-12 years Hospitalized after Surgery

Öz

Objective: This research was conducted to examine the psychosocial symptoms of children aged 6-12 years who were hospitalized after surgery.
Materials and Methods: This descriptive and cross-sectional study was conducted in the pediatric surgery service of a university hospital between September 2022 and February 2023. The sample of the study consisted of 124 children aged 6-12 years who were hospitalized for at least three days after surgery. Data; Descriptive statistics obtained with the “Child and Parent Descriptive Form” and “Psychosocial Symptoms Identification in the Hospitalized Children” were evaluated with the “Mann Whitney U” and “Kruskal Wallis H” tests.
Results: In the research was found, the mean age of the children was 8.28 ± 2.15, 63.7% of them were “male”, 82.3% of them were hospitalized for more than “5 days or more”, and 75% of them were hospitalized for the “first time” experience. It was determined that 79% of the children had the experience of having an operation for the "first time", 96.8% of them were psychologically affected during the postoperative hospital stay, and 61% of them had "bad" compliance with the postoperative treatment process.
Conclusion: Psychosocial symptoms are observed in children hospitalized after surgery, and the child's gender, age, length of hospital stay, previous hospitalization and surgery experience are important determinants. The pediatric nurse should be aware of the experiences and emotions of the children in this process, should be able to define their psychosocial symptoms and plan interventions.

Anahtar Kelimeler

Child, postoperative, psychosocial symptom, pediatric nursing

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. Seval, M, Kurt, A. Duygusal zekâ düzeyinin çocuklarda hastanede yatmaya bağlı psikososyal semptomlar üzerindeki etkisi. Opus International Journal of Society Researches, 2019, 14(20), 743-762.
• 2. Ünver, S, Yıldırım, M. Cerrahi girişim sürecinde çocuk hastaya yaklaşım. Güncel Pediatri, 2013, 11(3), 128-133.
• 3. Lerwick, J.L. Psychosocial implications of pediatric surgical hospitalization. In Seminars in Pediatric Surgery, 2013, 22(3),129-133.
• 4. Top, F.Ü, Çam, HH, İlyas, N. Hastanede yatan çocuklarda görülen psikososyal semptomlar, ebeveynlerin sağlık hizmet sunumu memnuniyet durumları ve ilişkili faktörler. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2022, 11(1), 34-41.
• 5. Üstün, G, Akan B, Küçük, L. Hastanede yatan çocuklarda psikososyal semptomlar ile annelerinin endişe düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 2021, 14(3), 207-216.
• 6. Gönener, D. Okul yaş grubu çocukların hastane ve hastalığı ile ilgili bilgilendirme durumlarının endişe kaynakları ile etkileşimi. Gaziantep Medical Journal, 2009, 15(1), 41-48.
• 7. Başbakkal, Z, Sönmez, S, Celasin, N.Ş, Esenay, F. 3-6 yaş grubu çocuğun akut bir hastalık nedeniyle hastaneye yatışa karşı davranışsal tepkilerinin belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2020, 7(1), 456-468.
• 8. Selbes, M, Manav, G, Muslu, G.K. Hastanede yatan çocuğun psikososyal belirtilerinin çocuğa ait bazı değişkenler açısından incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2021, 24(4), 420-428.
• 9. Gerçeker, G.Ö, Ayar, Dijle, Özdemir, Z, Bektaş, M. Çocuk anksiyete skalası-durumluluk ve çocuk korku ölçeğinin Türk diline kazandırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 2018, 11(1), 9-13.
• 10. Başay, B.K, Başay, Ö, Ürüt, A, Hasmercan, B, Uysal, M, Usul, B.E. Hastanede yatarak tedavi gören çocuklar: Psikososyal uyumu etkileyen faktörler üzerine bir araştırma. Klinik Psikiyatri Dergisi, 2020, 23(4), 402-413.
• 11. Beytut, D, Bolışık, B, Solak, U, Seyfioğlu, U. Çocuklarda hastaneye yatma etkilerinin projektif yöntem olan resim çizme yoluyla incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009, 2(3); 35-44.
• 12. Hart, R, Walton, M. Magic as a therapeutic intervention to promote coping in hospitalized pediatric patients. Pediatric Nursing, 2010, 36(1); 11-16.
• 13. Su-Ming Yeo, M., & Sawyer, S. M. Psychosocial assessment for adolescents and young adults with cancer. In Cancer Forum, 2009, 33(1), 18-21.
• 14. Çiftçi EK, Aydın D, Karataş H. Cerrahi girişim uygulanacak çocukların ebeveynlerinin endişe nedenleri ve anksiyete durumlarının belirlenmesi. The Journal of Pediatric Research. 2016; 3(1): 23-29.
• 15. Batuman, A, Gulec, E, Turktan, M, Gunes, Y, Ozcengiz, D. Preoperative informational video reduces preoperative anxiety and postoperative negative behavioral changes in children. Minerva Anestesiologica, 2015, 82(5), 534-542.
• 16. Ryu, J.H, Oh, A.Y, Yoo, H.J, Kim, J.H, Park, J.W, Han, S.H. The effect of an immersive virtual reality tour of the operating theater on emergence delirium in children undergoing general anesthesia: A randomized controlled trial. Pediatric Anesthesia, 2019, 29(1), 98-105.
• 17. Üstün, G, Erşan, E, Kelleci, M, Turgut, H. Hastanede yatan çocuklarda psikososyal semptomların bazı değişkenler açısından incelenmesi. Cumhuriyet Medical Journal, 2014, 36(1), 25-33.
• 18. Koukourikos, K, Tzeha, L, Pantelidou, P, Tsaloglidou, A. The importance of play during hospitalization of children. Materia Socio-Medica, 2015, 27(6), 438-441.
• 19. Dehghan, F, Jalali, R, Bashiri, H. The effect of virtual reality technology on preoperative anxiety in children: a Solomon four-group randomized clinical trial. Perioperative Medicine, 2019, 8(1), 1-7.
• 20. Chow, C.H, Van Lieshout, R.J, Schmidt, L.A, Buckley, N. Tablet-based intervention for reducing children's preoperative anxiety: a pilot study. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 2017, 38(6), 409-416.
• 21. Karataş, N. Araştırmada örnekleme. İ. Erefe (Ed.), Hemşirelikte araştırma kitabı içinde (s. 136–137). 2004, Ankara: Odak Ofset.
• 22. Cimete G, Kuğuoğlu S, Dede Çınar N. Çocuk, hastalık ve hastane ortamı. İçinde: Conk Z, Başbakkal Z, Bal Yılmaz H, Bolışık B, (eds.). Pediatri Hemşireliği. 1 basım. Akademisyen Kitabevi: Ankara; 2018, 101–141.
• 23. Bülbül, F, Arıkan, B. Çocuklarda ameli̇yat öncesi psi̇koloji̇k hazırlık: güncel yaklaşımlar. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2018, 7(3), 101-107.
• 24. Öztürk Şahin, Ö, Topan, A. Investigation of the fear of 7–18-year-old hospitalized children for illness and hospital. Journal of Religion and Health, 2019, 58, 1011-1023.
• 25. Delvecchio, E, Salcuni, S, Lis, A, Germani, A, Di Riso, D. Hospitalized children: anxiety, coping strategies, and pretend play. Frontiers in Public Health, 2019, 7, 250.
• 26. Luo, R, Zuo, Y, Liu, H.B, Pan, Y. Postoperative behavioral changes in Chinese children undergoing hypospadias repair surgery: a prospective cohort study. Pediatric Anesthesia, 2019, 29(2), 144-152.
• 27. Small, L, Mazurek Melnyk, B, Sidora‐Arcoleo, K. The effects of gender on the coping outcomes of young children following an unanticipated critical care hospitalization. Journal for Specialists in Pediatric Nursing, 2009, 14(2), 112-122.
• 28. Adsız Maraşuna O, Eroğlu K. Ortaokul öğrencilerinin tıbbi işlem korkuları ve etkileyen faktörler. Güncel Pediatri, 2013, 11(1): 13-22.
• 29. Ünver, S, Yıldırım, M. Cerrahi girişim sürecinde çocuk hastaya yaklaşım. Güncel Pediatri, 2013, 11(3), 128-133.
• 30. Vaz, LE, Wagner, DV, Ramsey, K.L, Jenisch, C, Austin, J.P, Jungbauer, R.M, Zuckerman, K. E. Identification of caregiver-reported social risk factors in hospitalized children. Hospital Pediatrics, 2020, 10(1), 20-28.
• 31. Taşdemir Akkavak D, Sarıkaya Karabudak S. Hastanede yatan okul çağı çocukların hemşireyi ve hastaneyi algılama durumlarının incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 2019,12(1):46-56.
• 32. Desmond BH. Perioparatif bakım. In: Rudolph DC, Rudolph MA, Lister GE, First RW, Gershon AA, (eds.). Yurdakök M (çeviri ed.). Rudolph Pediatri. 1. basım, Güneş Tıp Kitabevleri, 22 th ed. Ankara; 2013, 422
• 33. Lee JH, Jung HK, Lee GG, Kim HY, Park SG, Woo SC. Effect of behavioral intervention using smartphone application for preoperative anxiety in pediatric patients. Korean Journal of Anesthesiology. 2013; 65(6): 508-518.
• 34. Chan E, Hovenden M, Ramage E, Ling N, Pham JH, Rahim A, Lam C, Liu L, Foster S, Sambell R, Jeyachanthiran K, Crock K, Stock A, Hopper SM, Cohen S, Davidson A, Plummer K, Mills E, Craig S, Deng P, Leong P. Virtual reality for pediatric needle procedural pain: two randomized clinical trials. The Journal of Pediatrics. 2019; 209: 160-167.
• 35. El-Moazen AAEM, Mohamed SAR, Kereem MA. Effect of selected play activities on preoperative anxiety level and fear among children undergoing abdominal surgeries. Egyptian Nursing Journal. 2018; 15(3): 205-216.
• 36. Wingler D, Liston D, Joseph A, Wang Y, Feng H, Martin L. Perioperative anxiety in pediatric surgery: Induction room vs. operating room. Pediatric Anesthesia. 2021; 31(4): 465-473.
• 37. Zavras, N, Tsamoudaki, S, Ntomi, V, Yiannopoulos, I, Christianakis, E, Pikoulis, E. Predictive factors of postoperative pain and postoperative anxiety in children undergoing elective circumcision: a prospective cohort study. The Korean Journal of Pain, 2015, 28(4), 244-253.
• 38. Ghabeli F, Moheb N, Nasab SDH. Effect of toys and preoperative visit on reducing children's anxiety and their parents before surgery and satisfaction with the treatment process. Journal of Caring Sciences, 2014, 3(1): 21-28.
• 39. Nilsson E, Svensson G, Frisman G.H. Picture book support for preparing children a head of and during day surgery. Nursing Children and Young People, 2016, 28(8): 30-35.
• 40. Ryu J.H, Park S.J, Park J.W, Kim J.W, Yoo H.J, Kim T.W, Hong J.S, Han S.J. Randomized clinical trial of immersive virtual reality tour of the operating theatre in children before anaesthesia. British Journal of Surgery, 2017, 104(12): 1628-1633.
• 41. El-Moazen AAEM, Mohamed SAR, Kereem M.A. Effect of selected play activities on preoperative anxiety level and fear among children undergoing abdominal surgeries. Egyptian Nursing Journal, 2018, 15(3): 205-216.
• 42. Kim J, Chiesa N, Raazi M, Wright K.D. A systematic review of technology-based preoperative preparation interventions for child and parent anxiety. Canadian Journal of Anesthesia, 2019, 66(8): 966-986.
• 43. Hatipoğlu Z, Kırdök O, Özcengiz D. Validity and reliability of the Turkish version of the modified Yale Preoperative Anxiety Scale. Turkish Journal of Medical Sciences, 2019, 49(3): 730-737.
• 44. Lin C.J, Liu H.P, Wang P.Y, Yu M.H, Lu M.C, Hsieh L.Y, Lin T.C. The effectiveness of preoperative preparation for improving perioperative outcomes in children and caregivers. Behavior Modification, 2019, 43(3): 311-329.
• 45. Park S.H, Park S, Lee S, Choi J.I, Bae HB, You Y, Jeong S. Effect of transportation method on preoperative anxiety in children: A randomized controlled trial. Korean Journal of Anesthesiology, 2020, 73(1): 51-57.
• 46. Lerwick, J.L. Psychosocial implications of pediatric surgical hospitalization. In Seminars in Pediatric Surgery, 2013, 22(3),129-133.
• 47. Durualp, E, Kara, F.N, Yılmaz, V, Alabeyoğlu, K. Kronik hastalığı olan ve olmayan çocukların ve ebeveynlerinin görüşlerine göre yaşam kalitelerinin karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 2010, 63(2), 55-63.
• 48. Leack KM. Çocuk ve ailenin ameliyat öncesi hazırlığı. Çeviren: Bolışık B, Gerçeker Özalp G. Pediatrik cerrahi hastasının hemşirelik bakımı. Nobel Akademik Yayıncılık, 1. Basım. Ankara; 2015: 3–16.