Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin Konfor Düzeyleri ile İş Yaşamı Kalitesi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 205 - 214, 28.06.2024

Leyla Baran , Derya Demir

https://doi.org/10.34087/cbusbed.1359035

Öz

Bu araştırmanın amacı yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin konfor düzeyleri ile iş yaşamı kalitesi (İYK) düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikte planlanan bu çalışmanın evrenini bir ilin Eğitim ve Araştırma Hastanesi yoğun bakım ünitelerinde çalışan 118 hemşire, örneklemi ise, araştırmanın içleme kriterlerine uyan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 109 hemşire oluşturmuştur. Araştırmada veri toplamak için; Birey Tanıtıcı Bilgi Formu, Hemşirelerde Konfor Ölçeği (HKÖ) ve Hemşirelik İş Yaşamı Kalitesi Ölçeği (HİYKÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerden, parametrik olan ve parametrik olmayan verilerde kullanıma uygun t testleri ve korelasyon tekniklerinden yararlanılmıştır.
Araştırmaya katılan hemşirelerin yaş ortalamaları 27.55±4.26 (min-max=20-48) olup; %83.5’i 30 ve altında yaşta, %59.6’sı kadın, %72.5’i bekar, %89’u lisans ve üzeri mezudur. Hemşirelerin; konfor düzeylerinin 97.83±13.21 (min-max=64-132) olup orta düzeyde olduğu ve cinsiyet, çalışılan birimden ve çalışma şeklinden memnuniyet durumu, aynı birimde çalışma isteği ve işten ayrılma düşüncesine göre farklılık gösterdiği (p<0.05); hemşirelerin İYK düzeylerinin 5.56±23.289 (Min-Max=64-132) olup orta düzeyde olduğu ve herhangi bir sağlık sorununun varlığı durumuna göre farklılık gösterdiği (p<0.05) saptanmıştır. Hemşirelerde konfor düzeyi ile İYK düzeyi arasında pozitif yönde orta düzeyde bir ilişki olduğu belirlenmiştir.
Çalışmamızda hemşirelerde hem konfor hem de İYK düzeyi orta düzeyde bulunmuştur. Hemşireler bakımın merkezinde yer aldıkları için kendilerinin konfor ve İYK düzeyi bakımı da doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle hemşirelerin konfor ve İYK’lerini artırmak için mümkünse iş yüklerinin azaltılması, çalışan sayısının artırılması, çalışma saatlerinin ayarlanması, memnun olacakları birimlerde çalıştırılması gibi yaklaşımlar sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, Konfor, İş yaşamı kalitesi

Etik Beyan

Araştırma Etiği Araştırmacılar tarafından araştırmanın yürütülebilmesi için; • MAÜ Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan 12.01.2023 tarihli ve 2023/15-20 sayılı etik kurul izni yazılı olarak, • Araştırmanın yürütüleceği Mardin Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden 28.02.2023 tarihli ve E-68051626-949-210195238 sayılı kurum izni yazılı olarak ve • Araştırmaya katılan hemşirelerden sözel olarak izin alınmıştır.

Examining the Relationship Between Comfort Levels and Quality of Work Life of Nurses Working in Intensive Care Units

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between the comfort levels of nurses working in intensive care units and their quality of work life (QWL). The population of this descriptive and cross-sectional study consisted of 118 nurses working in the intensive care units of the Training and Research Hospital of a province, and the sample consisted of 109 nurses who met the inclusion criteria of the study and agreed to participate in the study. To collect data in the research; Individual Descriptive Information Form, Nurses' Comfort Scale (NCS), and Quality of Nursing Work Life Scale” (QNWL) were used. In the analysis of the data, descriptive statistics, t-tests suitable for use in parametric and non-parametric data, and correlation techniques were used.
The average age of the nurses participating in the study is 27.55±4.26 (min-max=20-48); 83.5% are aged 30 and under, 59.6% are women, 72.5% are single, 89% have a bachelor's degree or above. The comfort level of the nurses was 97.83±13.21 (min-max=64-132), which was moderate and varied according to gender, satisfaction with the unit and way of working, desire to work in the same unit and thoughts of leaving the job (p<0.05); It was determined that the QWL levels of the nurses were 5.56±23.289 (Min-Max=64-132) at a moderate level and differed according to the presence of any health problem (p<0.05). It was determined that there was a moderate positive relationship between the comfort level and the QWL level in nurses.
In our study, both comfort and QWL levels were found to be moderate in nurses. Since nurses are at the center of care, their comfort and QWL levels also directly affect care. Therefore, in order to increase the comfort and QWL of nurses, approaches such as reducing their workload, increasing the number of employees, adjusting working hours, and having them work in units where they will be satisfied can be provided, if possible.

Anahtar Kelimeler

Nursing, Comfort, Quality of work life.

Kaynakça

• 1. Bozkurt, G, Türkmen, E, Yoğun bakım hemşireliğinde sertifika programları, Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 2019, 23(2), 107-113.
• 2. Başak, T, Uzun, Ş, Arslan, F, Yoğun bakım hemşirelerinin etik duyarlılıklarının incelenmesi, Gülhane Tıp Dergisi, 2010, 52(2), 76-81.
• 3. Zengin, N, Konfor kuramı ve yoğun bakım ünitesinin hasta konforuna etkisi, Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 2010, 14(2), 61-66.
• 4. Erdemir, F, Çırlak, A, Rahatlık kavramı ve hemşirelikte kullanımı, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 2013, 6(4), 224-230.
• 5. Bakhtiari, S, Mehrabi, T, Hasanzadeh, A, An investigation on occupational stress of the operating room staffs in hospitals affiliated to Isfahan university of medical sciences and its association with some factors, Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 2013, 18(2), 101.
• 6. Gaurav, K, Quality of Work Life (QWL) & Employee Satisfaction, GRIN Verlag, 2012.
• 7. Yücetürk, E.E, Türkiye’de iş yaşam kalitesini ve verimliliği azaltan gizli bir sendrom: Yıldırma (Mobbing), İktisat Isletme ve Finans, 2005, 20(231), 97-108.
• 8. Kandasamy, I, Sreekumar, A, WRKLFQUAL: A tool for measuring quality of work life, Research & Practice in Human Resource Management, 2009, 17(1). 9. Nayak, T, Sahoo, C.K, Quality of work life and organizational performance the mediating role of employee commitment, Journal of Health Management, 2015, 17/3, 263- 273.
• 10. Lee, Y, Dai, Y, Park, C, Linda, L, McCreary, L.L, Predicting quality of work life on nurses intention to leave, Journal of Nursing Scholarship, 2013, 45(2), 160–168.
• 11. Melgarejo De La Cruz, E.S, Crisanto Renteria, O.O, Estrés laboral y estrategias de afrontamiento por profesionales de enfermería del área de emergencia COVID-19 en un hospital estatal de Lima, 2021, 2022.
• 12. Erenoğlu, R, Tambağ, H, Can, R, Kabakoğlu, H, Hemşirelerin iş yaşam kalitesi ve etkileyen faktörler, Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2019, 9(3), 181-188.
• 13. Cole, D.C, Robson, L.S, Lemieux-Charles, L, McGuire, W, Sicotte, C, Champagne, F, Quality of working life indicators in canadian health care organizations: A tool for healthy, health care workplaces? Occupational Medicine, 2005, 55(1), 54-59.
• 14. Ferrandiz, E.F, Martín-Baena, D, Translation and validation of a Spanish version of the Kolcaba’s general comfort questionnaire in hospital nurses, International Journal of Nursing, 2015, 2(1), 113-9.
• 15. Çınar Yücel, Ş, Göke Arslan, G, Ergin, E, Kuguoglu, S, Psychometric characteristics of the Turkish version of the nurse comfort questionnaire, Journal of Religion and Health, 2019, 58, 1803-1816.
• 16. Yıldırım ÖD, Sıvacı R, Taşdemir BB, Baki ED, Yoğun bakımda çalışan sağlık personelinde tükenmişlik düzeyinin sosyodemografik değişkenlerle ilişkisi, Kocatepe Tıp Dergisi, 2023, 24(2), 154-160.
• 17. Besey Ö, Dağcı S, Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin karşılaştıkları sorunlar, Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 2021, 24(3), 170-183.
• 18. Şirin, M, Hemşirelik iş yaşamı kalitesi ölçeği’nin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması, Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi), 2011, Erzurum.
• 19. Amaç, H.Y, Çam, R, günübirlik cerrahide hasta konforu ve hasta konforunu etkileyen etmenler, Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2019, 5(1), 1222-1237.
• 20. Gülay, T, Eler, Ç.Ö, Ökdem, Ş, Çıtak, E.A, Hemodiyaliz hastalarında konfor düzeyinin incelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2020, 7(2), 122-129.
• 21. Kahya, E, Gülbandılar, S, Gürleyen, E, Nöroloji yoğun bakım ünitesinde çalışan hemşirelerin maruz kaldığı fiziksel zorlanmaların analizi, Ergonomi, 2018, 1(1), 39-48.
• 22. Özdemir, E.A, Örsal, Ö, Yoğun bakım hemşirelerinin kas iskelet ağrılarını etkileyen değişkenler ve ergonomik risk ilişkisinin incelenmesi, Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2021, 11(3), 345-352.
• 23. Yassi, A, Lockhart, K, Work-relatedness of low back pain in nursing personnel: A systematic review. International Journal of Occupational and Environmental Health, 2013, 19(3), 223-244.
• 24. Morán, M.D.C.G, Gil-Lacruz, M, El Estrés en el ámbito de los profesionales de la salud, Persona: Revista de la Facultad de Psicología, 2016, (19), 11-30.
• 25. Kakemam, E, Raeissi, P, Raoofi, S, Soltani, A, Sokhanvar, M, Visentin, D, Cleary, M, Occupational stress and associated risk factors among nurses: A cross-sectional study, Contemporary Nurse, 2019, 55(2-3), 237–249.
• 26. Piotrowski, A, Nikkhah-Farkhani, Z, Makarowski, R, Stress among nurses from countries variously affected by the COVID-19 pandemic–results collected in Poland and Iran, Medycyna Pracy, 2021, 72(5), 457-465.
• 27. Huamaní Villena, M.I, Olivas Inocente, E.P, Nivel de estrés en los enfermeros que laboran en los servicios Covid-19 de un Hospital de Huacho, 2021. Universidad César Vallejo. 2021.
• 28. ILO: International Labour Organization, Workplace Stress: A Collective Challenge 2016, Erişim: 5 Mayıs 2023, https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---edprotect/---protrav/---safework/documents/publication/wcms466547.pdf
• 29. Bhatia, N, Kishore, J, Anand, T, Jiloha, R.C, Occupational stress amongst nurses from two tertiary care hospitals in Delhi, Australasian Medical Journal (Online), 2010, 3(11), 731.
• 30. Al-Makhaita, H.M, Sabra, A.A, Hafez, A.S, Predictors of work-related stress among nurses working in primary and secondary health care levels in Dammam, Eastern Saudi Arabia, Journal of Family & Community Medicine, 2014, 21(2), 79–84.
• 31. Luo, M, Guo, L, Yu, M, Jiang, W, Wang, H, The psychological and mental impact of coronavirus disease 2019 (COVID-19) on medical staff and general public–A systematic review and meta-analysis, Psychiatry Research, 2020, 291, 113190.
• 32. Chatzigianni, D, Tsounis, A, Markopoulos, N, Sarafis, P, Occupational stress experienced by nurses working in a Greek regional hospital: A cross-sectional study, Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 2018, 23(6), 450–457.
• 33. Luan, X, Wang, P, Hou, W, Chen, L, Lou, F, Job stress and burnout: A comparative study of senior and head nurses in China, Nursing & Health Sciences, 2017, 19(2), 163-169.
• 34. Şen, M.A, Saka, G, Evreüz, Y, Dicle üniversitesi hastanesinde çalışan hemşirelerde iş yaşamı kalitesi ve etkileyen etmenlerin değerlendirilmesi, Journal of Human Sciences, 2017, 14(1), 131-144.
• 35. Soysal, A, Kurtoğlu, Z, İş yaşamı kalitesinin sosyal kaytarma davranışı üzerindeki etkisi: Hemşireler üzerinde bir araştırma, International Journal of Social Sciences and Education Research, 2022, 8(3), 243-258.
• 36. Eren, H, Hisar, F, Quality of work life perceived by nurses and their organizational commitment level, International Journal of Human Sciences, 2016, 13(1), 1123-1132.
• 37. Sirin, M, Sokmen, S.M, Quality of nursing work life scale: The psychometric evaluation of the Turkish version, International Journal of Caring Sciences, 2015, 8(3), 543.
• 38. Güçlü, A, Kurşun, Ş, Cerrahi kliniklerinde çalışan hemşirelerin iş yaşam kalitesi ve ilişkili faktörler, FNJN Florence Nightingale Journal of Nursing, 2018, 26(3), 187-197.
• 39. Viselita, F, Handiyani, H, Pujasari, H, Quality level of nursing work life and improvement interventions: Systematic review, Enferm Clinica, 2019, 29(S2), 223-228.
• 40. Günday, F, Ayşe, T.A.Ş, Abacıgil, F, Arslantaş, H, Hemşirelerde iş doyumu ve iş yaşamı kalitesini etkileyen faktörler: Kesitsel bir çalışma, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2022, 6(2), 216-232.
• 41. Pekeren, M, Başdaş, Ö, Professional commitment and work life quality levels of nurses, Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 2022, 5(1), 32-40.
• 42. Tamer, E, Öztürk, H, Hemşirelerin iş yaşam kalitesi ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2021, 37(2), 107-119.
• 43. Saygılı, M, Avcı, K, Sönmez, S, Sağlık çalışanlarının çalışma yaşam kalitesine ilişkin bir değerlendirme: bir kamu hastanesi örneği, The Journal of Academic Social Science Studies, 2016, 52, 437-451.
• 44. Torlak, K, Göktepe, N, Effects of individual, institutional and nursing work environment variables on nurses’ quality of work life. International Journal of Healthcare Management, 2023, 1-9.
• 45. Almalki, M.J, Fitz Gerald, G, Clark, M, Quality of work life among primary health care nurses in the Jazan Region, Saudi Arabia: A cross-sectional study, Human Resources for Health, 2012, 10(30),1-13.
• 46. Sabarirajan, A., & Geethanjali, N. (2011). A Study on Quality of Work Life and Organizational Performance among The Employees of Public and Private Banks in Dindigul. International Journal of Economics and research, 2(6), 38-45.
• 47. Raeissi, P, Rajabi, M.R, Ahmadizadeh, E, Rajabkhah, K, Kakemam, E, Quality of work life and factors associated with it among nurses in public hospitals Iran, Journal of the Egyptian Public Health Association, 2019, 94(25),1-8.
• 48. Aharon, A.A, Madjar, B, Kagan, I, Organizational commitment and quality of life at work among public health nurses in Israel. Public Health Nursing, 2019, 36(4), 534-540.
• 49. Günday, F, Ayşe, T.A.Ş, Abacıgil, F, Arslantaş, H, Hemşirelerde iş doyumu ve iş yaşamı kalitesini etkileyen faktörler: Kesitsel bir çalışma. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2022, 6(2), 216-232.