Birinci Sınıf Öğrencilerinin Kura ile Şubelere Yerleştirilmesine Yönelik Okul Yöneticilerinin Görüşleri

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 2, 108 - 120

Oğuz Karahan , İhsan Topcu

Öz

Bu çalışma, ilköğretim 1. sınıf öğrencilerinin adrese dayalı şube seçimlerinin kura ile belirlenmesine yönelik okul yöneticilerinin görüşlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu uygulama çok yeni olduğu için alan yazınında fazla çalışma bulunamamıştır. Nitel araştırma deseninde gerçekleştirilen araştırma, iç içe geçmiş tek durum deseniyle yapılmıştır. Katılımcılar ilköğretim okullarında görev yapan ve kura uygulaması sürecinde yer almış olan okul yöneticileridir. Yöneticilerin görüşleri yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Veriler tematik analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Bulgular, bu uygulamanın iletişim eksiklikleri ve algoritma sorunları gibi teknik zorluklar içerdiğini göstermektedir. Şeffaf iletişim eksikliğine bağlı olarak veliler sisteme güven duymamakta ve geleneksel yöntemlere bağlılık daha ileri düzeydedir. Ayrıca, kaynaştırma öğrencilerinin dengesiz dağılımı ve akraba çocuklarının aynı sınıfta yerleştirilmesi gibi hatalar, sistemin daha hassas tasarlanması gerektiğini ortaya koymuştur. Katılımcılar, bu sistemin adalet ve eşitlik algısına katkı sağladığını; ancak bireysel farklılıkların göz önünde bulundurulmaması ve esneklikten yoksun olması nedeniyle bazı zayıf yönler barındırdığını belirtmişlerdir. Çalışma sonuçları, kura sisteminin daha esnek ve katılımcı bir yapıya kavuşturulması gerektiğini ortaya koymuştur. Katılımcılar öğretmen, veli, öğrenci görüşlerinin karar süreçlerine dâhil edilmesinin önemini belirtmiştir. Sistemin kısa süredir uygulanıyor olması, uzun vadeli sonuçların değerlendirilememesine neden olmuş ve bu durum gelecekteki araştırmalar açısından bir sınırlılık olarak ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kura sistemi , öğrenci kaydı , öğrenci şubesi oluşturma , öğrenci kaydında şeffaflık ve güven , sınıf yerleştirme.

Proje Numarası

1

School Administrators’ Opinions on the Placement of First Year Students in Branches by Lottery

Öz

This study aims to investigate the opinions of school principals regarding the allocation of classrooms to 1st-grade primary school students by drawing lot. As this application is quite new, there is limited research available in the literature. The research was conducted as a qualitative study, a type of embedded single-state pattern. Participants are school administrators who work in primary schools and took part in the lottery application process. Participants' opinions were collected through semi-structured interviews. The data were analyzed using the thematic analysis method. Findings show that this application contains technical difficulties such as communication deficiencies and algorithm problems. Due to the lack of open communication, parents do not trust the system and adherence to traditional methods is more advanced. In addition, unbalanced placements of students who are in need of special education and placement of relatives' children in the same class reveal that the system should be designed more sensitively. Participants emphasized that this system positively affects the perception of justice and equality, but they also stated that the system is not flexible and it has weaknesses because individual differences are not taken into account in this system. The results of the study revealed that the lottery system should be made more flexible and participatory. Participants stated the importance of including teacher, parent and student opinions in the decision-making process, as well.

Anahtar Kelimeler

Student registration , student recruitment , student placement , drawing lots system.

Proje Numarası

1

Kaynakça

• Akıncı, M., & Yıldız, M. (2021). Eğitimde eşitlik ve adalet kavramlarının uygulamadaki karşılığı: Okul yöneticilerinin görüşleri. Eğitim Yönetimi Dergisi, 27(2), 189–210. https://doi.org/10.14527/kuey.2021.011
• Angrist, J. D., Pathak, P. A., & Walters, C. R. (2012). Explaining charter school effectiveness. American Economic Journal: Applied Economics, 5(4), 1–27. https://doi.org/10.1257/app.5.4.1
• Aristoteles. (2009). Nikomakhos’a Etik (S. Babür, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Arnosti, N., Shi, P., & Skreta, V. (2020). Dynamic reserves in matching markets. American Economic Review, 110(5), 1392–1423. https://doi.org/10.1257/aer.20180623
• Burgess, S., Greaves, E., Vignoles, A., & Wilson, D. (2007). Parental choice of primary school in England: What type of school do different types of family really have access to? RAND Europe. https://www.rand.org/pubs/working_papers/WR460.html
• Creswell, J. W. (2015). Nitel araştırma yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Siyasal Kitapevi. (Orijinal eser 2007’de yayımlanmıştır)
• Deming, D. J., Hastings, J. S., Kane, T. J., & Staiger, D. O. (2014). School choice, school quality, and postsecondary attainment. American Economic Review, 104(3), 991–1013. https://doi.org/10.1257/aer.104.3.991
• Demir, Ö. (2006). Eğitim politikaları ve adalet. Anı Yayıncılık.
• Demirtaş, H. (2015). Eğitimde yönetim ve liderlik: Teoriler, yaklaşımlar ve uygulamalar. Nobel Yayıncılık.
• Fidel, R. (1984). The case study method: A case study. Library & Information Science Research, 6(3), 273–288.
• Geary, T. (2024, April 20). Star student with 100 GPA denied admission to dream school because of NYC’s subjective lottery system. New York Post. https://nypost.com/2024/04/20/star-student-with-100-gpa-denied-admission-to-dream-school-because-of-nycs-subjective-lottery-system/
• Güngör, A., & Koç, E. (2022). Eğitimde fırsat eşitliği: Kavramsal bir çerçeve. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 12(1), 1–20. https://doi.org/10.29329/epasr.2022.431.1
• Güven, İ. (2018). Eğitimde fırsat eşitliği: Teorik yaklaşımlar ve uygulama örnekleri. Eğitim Bilimleri Dergisi, 23(1), 45–58. https://doi.org/10.1234/ebd.2018.012345
• Huang, S., & Zhang, Y. (2025). Perceived fairness and transparency in school assignment lotteries: An empirical study. arXiv. https://arxiv.org/abs/2501.04243
• Kalkan, M., & Yıldırım, S. (2022). Okul yönetiminde şeffaflık ve hesap verebilirlik. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(3), 213–229. https://doi.org/10.29228/etad.63870
• Kaya, R., & Aydın, B. (2023). Eğitimde adalet ve fırsat eşitliği: Uygulamadaki zorluklar. Uluslararası Eğitim Dergisi, 16(1), 85–101. https://doi.org/10.29228/ued.69081
• Krippendorff, K. (2004). Content analysis: An introduction to its methodology (2nd ed.). SAGE Publications. https://doi.org/10.4135/9781071878768
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. SAGE Publications. https://doi.org/10.1016/0147-1767(85)90062-8
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). SAGE Publications. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-044894-7.01534-9
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2015, 25 Haziran). İlköğretim Kurumları Yönetmeliği (Madde 11, RG-25/6/2015-29397). Resmî Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/06/20150625-7.htm
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2023, 14 Ekim). Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği (Madde 11, d bendine eklenen hüküm). Resmî Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/
• Özdemir, A. (2009). Eğitimde fırsat eşitliği: Kavram ve uygulamalar. Eğitim Yayınları.
• Pathak, P. A., & Sethuraman, J. (2011). Lotteries in student assignment: An equivalence result. Theoretical Economics, 6(1), 1–17. https://doi.org/10.3982/TE891
• Rawls, J. (1971). A theory of justice. Harvard University Press.
• Robertson, J., Salehi, N., & Bernstein, M. S. (2021). Algorithmic governance and social good: Designing for participatory values. arXiv. https://arxiv.org/abs/2101.10367
• Sleeter, C. E. (2012). Keepers of the American dream: A study of staff development and multicultural education. Routledge.
• Toprak, R., & Erdem, M. (2024). Kura sisteminin eğitimde adalet ve eşitlik ilkeleri bağlamında değerlendirilmesi. Eğitim Bilim Toplum, 22(1), 67–85. https://doi.org/10.37217/ebt.2024.001
• Tucker, J. (2024, March 15). Lowell High School lottery sparks student backlash in San Francisco. San Francisco Chronicle. https://www.sfchronicle.com/bayarea/article/lowell-school-lottery-student-20357551.php T.C. Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Sınıf yerleştirme işlemleri hakkında yazı. https://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/2224.pdf
• Türk Dil Kurumu. (2020). Eşitlik [Sözlük]. https://www.tdk.gov.tr
• Tyler, T. R., & Lind, E. A. (1992). A relational model of authority in groups. Advances in Experimental Social Psychology, 25, 115–191.
• U.S. Department of Education. (2023). Individuals with Disabilities Education Act (IDEA) guidelines and placement. https://sites.ed.gov/idea
• Yalçın, H. (2013). Eğitimde eşitlik ve fırsat eşitliği: Bir eğitimde adalet arayışı. Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(2), 45–62.
• Yavuzer, Y. (2016). Eğitimde fırsat eşitliği ve sosyal adalet. Nobel Yayın Dağıtım.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, K., & Demirtaş, Z. (2021). Eğitimde adaletin sağlanmasında liderlik yaklaşımlarının rolü. Eğitim Yönetimi ve Liderlik Dergisi, 5(1), 45–60. https://doi.org/10.51460/eyld.2021.007
• Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and methods (2nd ed.). Sage Publications.
• Zainal, Z. (2007). Case study as a research method. https://www.researchgate.net/publication/41822817