Terra Sigillata Pottery Related to the Funeral Meal from the Urn-Tomb at Olba

Yıl 2018, , 197 - 219, 29.06.2018

Tuna Akçay Müslime Tokuştepe

https://doi.org/10.13113/CEDRUS.201809

Öz

Several types of tombs, some previously unknown in Eastern Rough Cilicia have been recorded after the excavations carried out in the necropoli at Olba. The recent discoveries not only enriched the tomb-typology of the region but also provided many small finds and ritual objects. Especially, the coins and pottery found in the burial grounds of Olba are important as they provide data for dating. During the excavations of the Urn-Tomb unearthed at the section called Niched Area I, within the burial pit and ritual section various types of kitchenware were discovered, generally belonging to the Eastern Sigillata A (ESA) group. A precise date can be given for these sherds by means of coins and other archaeological objects found in the same context. The pottery belongs to the AD early first century and reveals that the ritual meals were eaten and commemorative ceremonies were held within the burial area.

Anahtar Kelimeler

Olba, Eastern Rough Cilicia, Funeral Meal, Eastern Sigillata A, Isis, Cremation

Olba’daki Urne Mezar’da Bulunan Ölü Yemeğine Ait Terra Sigillata Seramikleri

Öz

Olba’da mezarlık alanlarında yapılan kazılar sonu¬cunda Doğu Dağlık Cilicia’da daha önce görülmeyen farklı tipte mezarlar ortaya çıkartılmış, bölgenin mezar tipolojisi zenginleştirilmiştir. Aynı zamanda bu alanlarda küçük buluntu bakımından çok sayıda değerlendirilmesi gereken ritüel nesnesi tespit edilmiş, kesin tarih vermesi bakımından sikkeler ve seramikler önemli arkeolojik veriler haline gelmiştir. Nişli Alan I’de (Urne Mezar) yapılan kazılarda mezar oyuğu ve ritüel alanında çeşitli mutfak kapları ele geçmiş olup, genellikle bu kaplar Doğu Sigillata A (DSA) olarak kayıt altına alınmıştır. Bu mezarda bulunan söz konusu kaplar sikkeler ve diğer arkeolojik buluntular sayesinde daha dar bir tarih aralığına yer-leştirilmiştir. Seramikler genel olarak MÖ I. yüzyılın başına tarihlendirilmiş, mezar alanı içinde ölü yemeğinin yendiği ve belirli aralıklarla mezar başında yemek eşliğinde anma ritüelleri yapıldığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Olba, Doğu Dağlık Cilicia, Ölü Yemeği, Doğu Sigillata A, Isis, Kremasyon

Kaynakça

• Akçay 2008 T. Akçay, “Olba‘daki Taş Ustası Mezarları Işığında Yerel Taş İşçiliği”. Olba XVI (2008) 291-317.
• Akçay 2012 T. Akçay, “Olba Mezarlık Alanları”. Seleucia ad Calycadnum II (2012) 77-104.
• Akçay 2013 T. Akçay, “Olba‘da Şeytanderesi Vadisi‘ndeki Kaya Kült Alanında Bulunan Unguentariae”. Seleucia ad Calycadnum III (2013) 9-29.
• Akçay 2016 T. Akçay, Olba’da Ölü Kültü. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi. Ankara 2016.
• Alkaç – Kaplan 2017 E. Alkaç – D. Kaplan, Bir Başkentin Tarihi ve Anıtları TARSUS. İstanbul 2017.
• Arslan 2007 M. Arslan, Mithradates VI Eupator: Roma’nın Büyük Düşmanı. İstanbul 2007.
• Badian 1964 E. Badian, Studies in Greek and Roman History. Blackwell 1964.
• Christensen – Johansen 1971 A. P. Christensen – C. F. Johansen, Hama: Fouilles et Recherches De La Fondation Carlsberg 1931-1938, III. 2: Les Poteries Hellénistiques et les Terres Sigillées Orientales. Copenhagen 1971
• Christensen et al. 1986 A. P. Christensen, R. Thomsen – G. Ploug, Hama: Fouilles et 10 Recherches de la Fondation Carlsberg1931-1938, III. 2:The Greco-Roman Objects of Clay, the Coins and the Necropolis. Copenhagen 1986.
• Cornell 1980 L. A. Jr-Cornell, Late Hellenistic and Early Roman Red Slipped Pottery From Tell Anafa. Columbia 1980.
• Crowfoot 1957 G. M. Crowfoot, “Terra Sigillata General List”. Eds. J. W. Crowfoot, G. M. Crowfoot – K. M. Kenyon, The Objects from Samaria. Samaria-Sebaste, Reports of the Work III. London 1957.
• Enşan 2008 A. Enşan, Çukurova Bölgesindeki Kilce Zengin Topraklar İle Terra Sigillata Astarlarının Araştırılarak Güncel Seramik Tasarımlarında Uygulanmaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi. Adana 2008.
• Erten 1999 E. Erten, “Cilicia‘da Cam”. Olba 1/II (1999), 169-185.
• Erten 2003 E. Erten, “Olba (Uğuralanı) 2001 Yüzey Araştırması”. Araştırma Sonuçları Toplantısı XX/1 (2003) 185-196.
• Gençler 2009 Ç. Gençler, Eleiussa Sebaste Antik Yerleşimi Cam Buluntuları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara 2009.
• Hayes 1971 J. W. Hayes, “Four Early Roman Groups from Knossos”. BSA 66 (1971) 249-275.
• Hayes 1972 J. W. Hayes, Late Roman Pottery. London 1972.
• Hayes 1973 J. W. Hayes, “Roman Pottery from the South Stoa at Corinth”. Hesperia 42 (1973) 416-470.
• Hayes 1985 J. W. Hayes “Sigillate Orientali”. Ed. Anon. Atlante de le Forme Ceramiche II. Ceramics Fine Romana Nelbecino Mediterraneo. Roma (1985) 1-96.
• Hayes 1997 J. W. Hayes, Handbook of Mediterranean Roman Pottery. London 1997.
• Hayes 2008 J. W. Hayes, Roman Pottery. Fine Ware Imports, The Athenian Agora XXXII. New Jersey 2008.
• Johansen 1971 C. F. Johansen, “Les terres sigilées”. Eds. A. P. Christensen – C. F. Johansen, Hama III. 2. Les poteries hellénistiques et les terres sigillées orientales Fouilles et Recherches de la Fondation Carlsberg 1931-1938. Copenhague (1971) 55-204.
• Jones 1950 F. F. Jones, “The Hellenistic and Roman Periods. The Pottery”. Ed. H. Goldman, Excavations at Gözlükule, Tarsus, vol. I. Princeton 1950.
• Kaplan 2016 T. Kaplan, “Doğu Dağlık Kilikia’da Augustus Dönemi’nde Batılı Etkiler ve Rotalar”. Anatolia 42 (2016) 125-136.
• Kaya 2007 İ. Kaya, 2007 Demre Aziz Nikolaos Kilisesi Kazılarından Ele Geçen Sigillata ve Red Slip (Kırmızı Astarlı) Seramikler (1998-2004). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi. Ankara 2007.
• Kenrick 1985 P. M. Kenrick, “The Fine Pottery”. Ed. Anon. Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice). Tripoli 1985.
• Körsulu 2011 H. Körsulu, Kappadokia- Komanası Hellenistik ve Roma Dönemi Seramikleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Mersin Üniversitesi. Mersin 2011.
• Lapp 1961 P. Lapp, Palestinian Ceramic Chronology 200 B.C.-A.D. 70. Haven 1961.
• Meriç 2002 R. Meriç, Spathellenistisch- römische Keramik und Kleinfunde aus einem Schachtbrunnen am Staatsmarkt in Ephesos. Wien 2002.
• Özdilek 2017 B. Özdilek, “Andriake Sinagogu’ndan Ele Geçen DSA Grubu Seramikler”. Cedrus V (2017) 337-395.
• Özyıldırım – Alkaç 2015 M. Özyıldırım – E. Alkaç, “Olba Kazılarında Ele Geçen Rhodos Amphora Mühürleri”. Seleucia ad Calycadnum V (2015) 141-153.
• Slane 1997 K. W. Slane, “The Hellenistic and Roman Pottery: The Fine Wares”. Ed. C. Sharon, Tell Anafa, II. Ann Arbor (1997) 247-406.
• Strabon Strabon, Antik Anadolu Coğrafyası XII-XIII-XIV. Çev. A. Pekman, İstanbul 1987.
• Şenyurt – Akçay 2006 Y. Şenyurt – A. Akçay, “Yüceören” Doğu Kilikya’da Bir Hellenistik-Roma Nekropolü. Ankara 2006.
• Tekocak 2006 M. Tekocak, Kelenderis Roma Çağı Seramiği. Yayımlanmış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi. Konya 2006.
• Uygun 2011 Ç. Uygun, Tepecik Kırmızı Astarlı Seramikleri (İ.Ö. 2. yy-İ.S. 4. yy), Patara IV/2. İstanbul (2011) 34-56.
• Vanderhoeven 1989 M. Vanderhoeven, “Les Teres Sigillees”. Ed. Anon. 1966-1972 Fouilles d’Apamée de Syrie IX/1. Bruxelles (1989) 67-89.
• Waage 1948 F. O. Waage, Antioch On-The-Orontes IV/1. Ceramics And Islamic Coins. Princeton 1948.
• Williams 1989 C. Williams, Anemurium. The Roman and Early Byzantine Pottery. Toronto 1989.
• Yıldız 2006 V. Yıldız, Tarsus Cumhuriyet Alanı Kazısında Bulunan Doğu Sigillataları A Grubu Seramikleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi. Konya 2006.
• Zelle 1997 M. Zelle, Die Terra Sigillata aus der Westtor-Nekropole in Assos. Bonn 1997.
• Zoroğlu 1986 L. Zoroğlu, “Samsat’da Bulunan Doğu Sigillataları ilk Rapor”. Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi 3 (1986) 61-100.
• Zoroğlu 2003 L. Zoroğlu, “Doğu Sigillataların İmalat Yerleri ve Dağılımı Sorunu”. Les Ceramiques en Anatolie Aux Epoques Hellenistique et Romaine, Varia Ana-tolica XV (2003) 121-123.