THOUGHTS ON A GRAVE STELE WITH MOIRA RELIEF FROM SIDE

Yıl 2014, Cilt: 2, 189 - 201, 01.06.2014

Süleyman Atalay

https://doi.org/10.13113/CEDRUS.201406459

Öz

In this article the grave stele with the inventory number 138 in Side Museum is studied. On the stele facing and looking at each other are two busts of women in profile. From the typological and stylistic evidence the relief caving of this stele can be related to those carved in the second half of the II. century B.C. From the figures carved on this piece of grave stele, which is thought to have been produced in a local workshop, it has been interpreted by a master who well knows the stele produced in Pamphylia, as depicting Moira. In the pediment area of the Pam­phylian grave steles from the 2nd half of the II century B.C., a bust shaped figure is carved in the upper part of the stele, which established a tripartite group, when the life expected is to be considered determined in association with the spindle, distaff, thread-related objects, the form of a bust of the female figure is Moria and a woman or a single man or a single woman in a male bust should be kept seperate from the sample are seen. Inventory number 138 a stele and a piece of work that reflects the distinctive local style of Pamphylia in terms of the quality and composition and a date in the second half of the IInd century B.C., carved around 140-130 B.C.

Anahtar Kelimeler

Pamphylia • Side Museum • Funerary Stele • Moira

SİDE’DEN MOIRA KABARTMALI BİR MEZAR STELİ PARÇASI ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

Öz

Bu çalışmadaSide Müzesi’nde korunan 138 en­vanter numaralı mezar steli konu edilmiştir. Stel üze­rinde birbirlerine bakar vaziyette, profilden büst şek­lin­de tasvir edilmiş iki kadın figürünün tipolojik ve stilistik değerlendirmeleri sonucunda M.Ö. II. yüzyı­lın 2. yarısında karşımıza çıkan büst şeklindeki örnek­lerden olduğu ortaya konulmuştur. Pamphylia stelle­rini çok iyi bilen bir usta tarafından yerel bir atölyede üretilmiş oldukları düşünülen mezar steli parçası üzerindeki figürler Moira’lar olarak yorum­lanmıştır. Pamphylia mezar stellerinin alınlık kısımla­rında M.Ö. II. yüzyılın 2. yarısında karşımıza çıkan büst şeklindeki figürlerin stelin üst bölümünde olma­ları ve üçlü bir grup oluşturmaları, yaşam süresini belirle­meyle bağ­lantılı iğ, öreke, gibi iplikle ilgili nes­neler taşımaları göz önüne alındığında söz konusu büst şeklindeki kadın figürlerinin Moira olduğu ve tek başına bir kadın veya bir kadın bir erkek ya da tek bir erkek büstü bulunan örneklerden ayrı tutulması ge­rektiği tespit edilmiştir. 138 envanter numaralı stel parçası işçiliği, kalitesi ve kompozisyonu bakımından Pam­phy­lia’nın kendine özgü yerel stilini yan­sıtmak­tadır ve M.Ö. II. yüzyılın 2. yarısında, M.Ö. 140/130 civarında yapılmış olmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Pamphylia • Side Müzesi • Mezar Steli• Moira

Kaynakça

• Atalay 2012 S. Atalay, Side Müzesi’nden Bir Grup Figürlü Mezar Steli. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya 2012.
• Cremer 1991 M. Cremer, Hellenistisch-Römische Grabstelen im nordwestlichen Kleinasien. 1. Mysien. AMS 4. Bonn 1991.
• Cremer 1992 M. Cremer, Hellenistisch-Römische Grabstelen im nordwestlichen Kleinasien. 2. Bithynien. AMS 4. Bonn 1992.
• Erhat 1999 A. Erhat, Mitoloji Sözlüğü. İstanbul 1999.
• Fink 2004 G. Fink, Antik Mitolojide Kim Kimdir. Çev.: S. Erfındık Yalçın, İzmir 2004.
• Gkikaki 2011 M. Gkikaki, Die weiblichen Frisuren auf den Münzen und in der Großplastik zur Zeit der Klassik und des Hellenismus. Typen und Ikonologie. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Würzburg 2011.
• Grimal 1997 P. Grimal, Mitoloji Sözlüğü Yunan ve Roma. Çev.: S. Tamgüç, İstanbul 1997.
• Işık 1989 F. Işık, “Ein Späthellenistisches Grabrelief Aus Aphrodisias”. Ed. N. Başgelen, Jale İnan Armağanı. İstanbul (1989) 429-438.
• İnan 1975 J. İnan, Side’nin Roma Devri Heykeltraşlığı. Ankara 1975.
• Känel 1990 R. Känel, Antike Kunstwerke aus der Sammlung Ludwig III. Skulpturen. Mainz / Rhein 1990.
• Korkut 1999-2000 T. Korkut, “Überlegungen zum Aufkommen der Halbfiguren auf kleinasiatischen Grabstelen vom Hellenismus bis zur römischen Kaiserzeit”. Adalya IV (1999-2000) 181-194.
• Angeli 1992 S. De Angeli, “MOIRAI”. LIMC VI (1992) 636-648.
• Möbius 1971 H. Möbius, “Zu den Stelen von Daskyleion”. AA 86 (1971/72) 442-455.
• Pfuhl –Möbius 1977 E. Pfuhl – H. Möbius, Die Ostgriechischen Grabreliefs I. Mainz am Rhein 1977.
• Pfuhl – Möbius 1979 E. Pfuhl – H. Möbius. Die Ostgriechischen Grabreliefs II. Mainz am Rhein 1979.
• Saraçoğlu 1997 A. Saraçoğlu, Antakya Yöresi Mezar Stelleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erzurum 1997.
• Schmidt 1991 S. Schmidt, Hellenistische Grabreliefs. Typologische und Chronologische Beobachtungen. Köln-Wien 1991.
• Schmaltz 1983 B. Schmaltz, Griechische Grabreliefs. Darmstadt 1983.
• Şahin 2000 M. Şahin, Miletopolis Kökenli Figürülü Mezar Stelleri ve Adak Levhaları. Ankara 2000.
• Yaylalı 1979 A. Yaylalı, Hellenistik Devir İzmir Kökenli Figürlü Mezar Stelleri. Yayınlanmamış Doçentlik Tezi. Erzurum 1979.
• Zanker 1975 P. Zanker, “Grabreliefs Römischer Freigelassener”. JdI 90 (1975) 267- 315.