5-6 Yaş Çocukların Problem Çözme Becerilerinde Anne-Baba Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 3, 24 - 33, 25.06.2019

S. Seda Bapoğlu Dümenci , Emin Demir

https://doi.org/10.36731/cg.542514

Öz

Okul öncesi eğitim, üst düzey düşünme
becerilerinin yoğun olarak geliştiği bir dönemdir. Sosyal gelişim ile bilişsel
becerilerin karşılıklı etkileşim halinde olduğu bu dönemde, çocukların
karşılaştıkları sorunları çözebilme becerileri,

problemli bir durumla uğraşırken alternatif cevap
ararken bilinçli ve uğraş verici bir aktivitedir. Böylesine önemli kazanımların
olduğu bir dönemde, problem çözme becerilerinin kazandırılması sadece eğitim
programının sorumluluğunda olmayıp aile üzerinde de büyük bir sorumluluk yaratmaktadır.
Araştırmada problem çözme becerileri yüksek olan çocukların problem çözme
sürecine ilişkin anne-baba görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada
nicel ve nitel verilerin bir arada kullanıldığı karma yöntem seçilmiştir. Nicel
verilerin toplanmasında Oğuz ve Köksal Akyol (2015) tarafından geliştirilen “Problem
Çözme Becerileri Ölçeği’’ (PÇBÖ) kullanılırken, nitel verilerin toplanmasında
ise araştırmacılar tarafından geliştirilen anne-baba görüşme formları
kullanılmıştır. Araştırmada, kamu kurum kreşinde 2017-2018 eğitim ve öğretim
yılında, eğitim almakta olan 5-6 yaş grubuna sahip 26 çocuğa “Problem Çözme
Becerileri Ölçeği’’ (PÇBÖ)  uygulanmış ve
18 puanın üstünde alan 14 çocuktan çalışmaya dahil olmayı kabul eden 11 çocuğun
annesi/babasıyla görüşme yapılmıştır. Nitel verilerin analizi için MAXQDA12
nitel veri analiz paket programından destek alınmıştır. Araştırma sonucunda
elde edilen veriler uygun istatistik yöntemleri ile analiz edilmiştir. Problem
çözme becerileri yüksek olan çocukların anne-babalarıyla yapılan görüşmeler
sonucunda, günlük hayatta karşılaşabilecekleri problem durumlarının
çözümlenmesinde çocukların anne-babaları tarafından yönlendirildiği, takdir
edildiği, cesaretlendirildiği ve çocuklara pekiştireç sağladıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Problem çözme, anne-baba, görüş

Kaynakça

• Arı, R. & Şahin Seçer Z. (2003). “Farklı Ana Baba Tutumlarının Çocukların Psikososyal Temelli Problem Çözme Becerilerine Etkisinin incelenmesi.” Selçuk üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 451– 464.
• Azmitia, M. (1988). Peer Interaction and problem solving: When are two heads better than one? Child Development, 59 (1), 87-96.
• Berk, L. E. (2009). Child development (3rd Canadian ed.). Boston, MA: Pearson.
• Bierman, K. L., Domitrovich C. E., Nix, R. L., Gest S. D., Welsh, J, A., Greenberg, M. T., Blair, C., Nelson, K. E. & Gill, S. (2008). Promoting academic and social-emotional school readiness:the head start redı program. Child Development, 79(6), 1802 – 1817.
• Costa, A. (1987). Teaching the language of thinking. Educational Leadership 45 (2), 29–33.
• Creswell, J. W., Plano Clark, V. L., Gutmann, M. & Hanson, W. (2003). Advanced mixed methods research designs.
• Creswell, J. W., Shope, R., Plano Clark, V. L. & Green, D. O. (2006). How interpretive qualitative research extends mixed methods research. Research in the Schools, 13(1), 1-11.
• D’Zurilla TJ & Nezu M. (1990). Development and Preliminary Evaluation of The Social Problem Solving. A Journal of Consulting and Clinical Psychology; 2(2), 156-163.
• D’Zurilla, TJ. & Chang, E.C. (1995). The relations between social problem solving and coping. Cognitive Therapy and Research, 19, 547-562.
• D’Zurilla, T. J., Nezu, A. M. & Maydeu-Olivares, A. (2004). Social problem solving: Theory and assessment,, E. C. Chang, T. J. D’Zurilla ve L. J. Sanna (ed.) Social Problem Solving: Theory, Research and Training, NE: Washington, American Psychology Association.
• Gagne, R. (1985). The Conditions of Learning (4th ed.). New York: Holt, Rinehart & Winston.
• Heppner, P. P. & Krauskopf C. J. 1987.“An ınfromation processing apporach to personal problem solving”. The Counseling Psychologist ,15 (3) 34–37.Kelleci, M., & Gölbaşı, Z. (2004). Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin problem çözme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8(2), 1-8.
• Lundy, B. L. & Fyfe G. (2016). Preschoolers' mind‐related comments during collaborative problem‐solving: parental contributions and developmental outcomes. Social Development 25 (4), 722–741. Doi: 10.1111/sode.12176.
• Mayer, R. E. (1977). Thinking and problem solving: An introduction to human cognition and learning. Glenview, Ill: Scott-Foresman.
• McCabe, P. C. & Altamura, M. (2011). Empirically valid strategies to improve social and emotional competence of preschool children. Psychology in the Schools, 48, 513–540. https://doi.org/10.1002/pits.20570.
• MEB. (2013). https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf 20.10.2018 tarihinde ulaşılmıştır.
• Moss, E. & Gosselin C. (1997).Attachment and joint problem‐solving experiences during the preschool period. Social Development. Volume6, Issue1. https://doi.org/10.1111/j.1467-9507.1997.tb00091.x
• Nicki, R. C. & Dodge, K. A. (1994). A review and reformulation of social ınformation-processing mechanisms in children's social adjustment. Psychological Bulletin 115(1), 74-101. DOI: 10.1037/0033-2909.115.1.74.
• Oğuz, V. & Akyol, A. K. (2015). Problem Çözme Becerisi Ölçeği (PÇBÖ) Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cukurova University Faculty of Education Journal, 44(1).
• Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation (No. 4). Sage.
• Polya, G. (1945). How to solve it: A new aspect of mathematical method. Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Rueter, M. A. & Conger, R. D. (1995), Interaction Style, Problem‐solving Behavior, and Family Problem‐solving Effectiveness. Child Development, 66, 98-115. Doi:10.1111/j.1467-8624.1995.tb00858.x
• Salmon, A. K.(2010). Tools to enhance young childrens thinking. Young Children 65(5), 26-31. https://www.researchgate.net/profile/Angela_Salmon/publication/276270024_Tools_to_Enhance_Young_children's_Thinking/links/5553c60e08ae6fd2d81f234f/Tools-to-Enhance-Young-childrens-Thinking.pdf. 15.10.2018 tarihinde ulaşılmıştır.
• Shure, M. B. & Spivack, G. (1982). Interpersonal problem-solving in young children: A cognitive approach to prevention. American Journal of Community Psychology, 10 (3), 341–356.
• Smith, J. A. & Eatough, V. (2007). Interpretative Phenomenological Analysis. E. Lyons ve A. Coyle (Eds.). Analysing Qualitative Data In Psychology. Los Angeles: SAGE Publications.
• Siegler, R. S. (1996). Emerging minds: The process of change in children’s thinking. New York: Oxford University Press.
• Sungur, N. (1992). Yaratıcı Düşünce. İstanbul: Özgür Yayın Dağıtım.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 6(4), 543-559.
• Üstün, A. & Bozkurt E. (2003) “İkögretim okulu müdürlerinin kendilerini algılayıslarına göre problem çözme becerilerini etkileyen bazı mesleki faktörler”. Kastamonu Egitim Dergisi. 11(1), 13–20.
• Youngstrom E., Wolpaw J. M., Kogos, J. L., Schoff, K., Ackerman, B. & Izard, C. (2000). Interpersonal problem solving in preschool and first grade: developmental change and ecological validity. Journal of Clinical Child Psychology. 29 (4).