Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Öğrencilerinin Gelecek, İstihdam ve Mesleğe İlişkin Metaforik Algıları

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 1, 100 - 117, 01.03.2017

Seda Topgül

Öz

Bir kavramın bireyde oluşturduğu anlamı ifade eden metafor kavramı son dönemlerde sosyal bilimlerde sıklıkla kullanılmaktadır. Bir kavramın başka bir kavram ile açıklanması temeline dayanan metafor, bir zihinsel üretim sürecidir. Bu araştırmanın amacı çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri bölümü öğrencilerinin “gelecek”, “meslek” ve “istihdam kavramlarına ilişkin sahip oldukları algılarını metaforlar aracılığı ile ortaya koymaktır. Araştırmanın sonuçlarına göre, çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri bölümü öğrencileri geleceğe tereddütle bakmaktadır, gelecek kavramını sürpriz yumurta, labirent, yol gibi kavramlarla eşleştirmektedir. Buna karşın geleceği umut, ışık, güneş gibi metaforlar ile açıklayan, ümit ile geleceğe bakan öğrenciler de bulunmaktadır. Bazı öğrenciler ise geleceği bir bilinmezlik olarak değerlendirmektedir. Bu öğrencilerinde “yol”, “gemi”, “kumar”, “kum saati” gibi metaforlar kullanmaktadır. Gelecek için toplamda 58 adet geçerli metafor üretilmiştir. İstihdam kavramı için 41, meslek kavramı için ise 43 adet geçerli metafor üretilmiştir. İstihdam kavramı için üretilen metaforlar yaşamdaki bir eksiğin tamamlanması üzerinde durmaktadır. Yara bandı, tuğla, puzzle, lego gibi metaforlar ile açıklanmıştır. Meslek kavramında ise güveni çağrıştıran anne, baba, sevgili, dağ, ağaç gibi metaforlara yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Metafor Analizi, Kelime İlişkilendirme, Gelecek, İstihdam, Meslek, Metaforik Düşünme

Metaphoric Perceptions of Labor Economics and Industrial Relation Students on the Future, Employment and Occupation

Öz

The concept of metaphor which means the meaning built up in an individual has been often used in the social sciences recently. Expressing a concept with another concept, metaphor is a mental production process. The purpose of this study is to reveal the perceptions of labor economics and industrial relations students on the concepts of “future”, “occupation”, and “employment” with the help of metaphors. Based on the obtained results of the research, the students of labor economics and industrial relations see the future doubtfully and match the concept of future with concepts like surprise egg, maze, and road. However, there also exists students expressing the future with hope, light, sun concepts and see it with prospect. Some students consider the future as an uncertainty. These students also prefer metaphors such as “road”, “ship”, “gambling”, “sandglass”. A total of 58 valid metaphors were created for the future. 41 metaphors were created for employment, while 43 were provided for occupation. The metaphors regarding employment concept were on the basis of completing a deficit in the life. It was expressed with band-aid, brick, puzzle, Lego, etc. concepts. Concept of occupation included metaphors like mother, father, lover, mountain, tree which evoke trust.

Anahtar Kelimeler

Metaphor Analysis, Word Association, Future, Employment, Occupation, Metaphoric Thinking

Kaynakça

• Adıgüzel, H. Ömer (2009) Determination and Comparison of German and Turkish Participants’ Perceptions of Creative Drama Through the Metaphor (Simile) Method,Education and Science, 34: 153, 25-37.
• Akbaba Altun, Sadegül ve Çiğdem Apaydın (2013) Kız ve Erkek Öğretmen Adaylarının "Eğitim" Kavramına İlişkin Metaforik Algıları,Educational Administration: TheoryandPractice, 19: 3, 329-354.
• Akşehirli, Soner (2005) Çağdaş Metafor Teorisi, [www.ege-edebiyat.org]. 10.08.2016.
• Alpaslan Danışman, Sümeyra (2015) Metaforların Örgüt Ve Yönetim Araştırmalarındaki Yeri: Ontolojik, Epistemolojik Ve Metodolojik Kabuller Işığında Bir Değerlendirme,KAÜ İİBF Dergisi, 6: 9, 45-64.
• Arslan, M. Metin ve Mustafa Bayrakçı (2006) Metaforik Düşünme ve Öğrenme Yaklaşımının Eğitim- Öğretim Açısından İncelenmesi, Milli Eğitim, 171, 100-108.
• Ateş, Murat ve Akif Karatepe (2013) The Analysis of UniversityStudents' Perceptionstowards “environment” Conceptwiththe Help of Metaphors,International Journal of SocialScience, 6: 2, 1327-1348.
• Aydın, Ensar ve Süleyman Erkam Sulak (2015) Sınıf Öğretmeni Adaylarının "Değer" Kavramına Yönelik Metafor Algıları,Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4:2, 482-500.
• Balcı, Ayşe (1999) Metaphorical Images of School: School Perceptions of Students, Teachers and Parents from Four Selected Schools, Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Bölümü.
• Çelikten, Mustafa (2006) Kültür ve Öğretmen Metaforları, Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 21:2,269-283.
• Çoban Keneş, Hatice (2016) Metaforun Ayrımcı Hegemonyanın İnşasındaki Rolü: Suriyelilerin Haberleştirilmesinde Metafor Kullanımı,Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15: 2, 253-280.
• Derman, Ayşegül (2014) Lise Öğrencilerinin Kimya Kavramına Yönelik Metaforik Algıları, TurkishStudies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9: 5, 749-776.
• Demirtaş, Hasan ve Duygu Çoban (2014) Üniversite Öğrencilerinin Öğretim Elemanlarına İlişkin Metaforları, Kastamonu Eğitim Dergisi, 22: 3, 1279-1300.
• Dönmez, Özlem (2008) Türk Eğitim Sisteminde Kullanılan Yönetici Metaforları (Kayseri İli Örneği), Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kayseri Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Programları ve Öğretim Programları Bilim Dalı.
• Dönmez Usta, Necla ve Neslihan Ültay (2015) Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının “Kimya” Metaforlarının Karşılaştırılması Üzerine Bir Çalışma,Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi Hüseyin Hüsnü Tekışık Özel Sayısı, 7: 1, 163-177.
• Eraslan, Levent (2011) Sosyolojik Metaforlar,Akademik Bakış Dergisi, 27: 1-22.
• Güler, Gürsel; Levent Akgün; Mehmet Fatih Öçal ve Muhammet Doruk (2012) Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematik Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Metaforlar,Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1: 2, 25-29.
• Güven, Meral, Yıldırım, Esma ve Çelen, Gülnaz (2015) Yaşamboyu Öğrenme Kavramına İlişkin Kullanılan Metaforlar,Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 5: 9, 35-47.
• Hacıfazlıoğlu, Özge; Şirin Karadeniz ve Gülay Dalgıç (2011) Okul yöneticilerinin teknoloji liderliğine ilişkin algıları: Metafor analizi, Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1: 1, 97–121.
• Hanson, Luett (1993) Affective Response to Learning via Visual Metaphor, Annual Conference of the International Visual Literacy Association, October 13-17, New York, 3-11.
• Kahyaoğlu, Mustafa ve Halit Kırıktaş (2016) Ortaöğretim ve Üniversite Öğrencilerinin Doğa Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Analizi Yolu İle İncelenmesi,Marmara Coğrafya Dergisi, 33: 58-76.
• Kalyoncu, Raif (2012) Görsel Sanatlar Öğretmeni Adaylarının "Öğretmenlik" Kavramına İlişkin Metaforları,Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9:20, 471-484.
• Keskin, Emrah ve Emrah Örgün (2015) Kelime İlişkilendirme Testi Aracılığıyla Sürdürülebilir Turizm Olgusunun Kavramsal Analizi: Ürgüp Örneği,Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3: 1, 30-40.
• Knowles, Murray ve RosamundMoon (2006) Introducing metaphor, New York: Taylor & Francis Group.
• Kövecses, Zoltan (2002) Metaphor -A Practical Introduction,New York: Oxford University Press.
• Lakoff, George ve Mark Johnson (1980)Themetaphoricalstructure of thehumanconceptualsystem,CognitiveScience, 4: 195-208.
• Lakoff, George ve MarkJohnson (2005) Metaforlar hayat, anlam ve dil, (Çev: Gökhan Yavuz Demir), İstanbul: Paradigma.
• Luborsky, Mark (1998) Creative ChallengesandTheConstruction of Meaningful Life Narratives,Creativity and Successful Aging, (Ed: Caroly E. Adams- Price), New York: SpringerVerlag, 311-337.
• Minas, Recep ve Kerim Gündoğdu (2013) Ortaokul Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersine Ait Bazı Kavramlara Yönelik Metaforik Algılarının İncelenmesi,Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 4: 2, 67-77.
• Morgan, Gareth (1998) Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor,(Çeviren: Gündüz Bulut). İstanbul: Mess.
• Nartgün, Şenay Sezgin ve İlknur Gökçer (2014) Pedagojik Formasyon Eğitimi Alan Öğretmen Adaylarının Mesleklerine, Geleceklerine, İstihdamlarına ve Eğitim Politikalarına İlişkin Metaforik Algıları,International Journal of Educational Research, 5: 4, 57-69.
• Özçınar, Zehra ve Nazime Tuncay (2009) Distance Education Students’ “Metaphors”,Procedia Social and Behavioral Sciences, 1: 2883-2888.
• Pesen, Ata, ; İdris Kara ve Mehmet Gedik (2015) Çocuk Gelişimi Bölümü 2. Sınıf Öğrencilerinin "Müdür" Kavramına İlişkin Metafor Algıları,Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4: 39-61.
• Saban, Ahmet (2009) Öğretmen Adaylarının Öğrenci Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Zihinsel İmgeler,Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7: 2, 281-326.
• Semerci, Çetin (2007) Program Geliştirme Kavramına İlişkin Metaforlarla Yeni İlköğretim Programlarına Farklı Bir Bakış,Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31: 1, 139-154.
• Sontag, Susan (2015) Metafor Olarak Hastalık AIDS ve Metaforları, (Çeviren: Osman Akınhay) İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Şahin, Şemsettin ve Meltem Huri Baturay (2013) Ortaöğretim Öğrencilerinin İnternet Kavramına İlişkin Algılarının Değerlendirilmesi: Bir Metafor Analizi Çalışması,Kastamonu Eğitim Dergisi, 21: 1, 177-192.
• Tompkins, Pennyve James Lawley (2002)The Magic of Metaphor,[www.cleanlanguage.co.uk], (10.07.2016).
• Torlak, Ömer (2008) Tüketici Davranışını Anlamada Metafor Kullanımı: Post Modern Tüketiciyi "Sivil İtaatsizlik" Metaforu İle Açıklamak,Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 2: 63-76.
• Tulunay Ateş, Öznur (2016) Öğrencilerin Öğretmen ve Okul Metaforları,International Journal of Contemporary Educational Studies, 2: 1, 78-93.
• Yalçın, Mikail ve Aysun Erginer (2012) İlköğretim Okullarında Okul Müdürüne İlişkin Metaforik Algılar,Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi, 1: 2, 229-256.
• Yalçın Wells, Şehnaz (2015)Görsel Sanatlar Öğretmeni Adaylarının Öğretmen ve Sanatçı Algısına İlişkin Metafor Analizi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30: 3, 160-175.