OICA Üyesi AB (14) Ülkelerinde İnovasyon Belirleyicilerinin Otomotiv Sektörü Rekabet Gücü Üzerindeki Etkisi

Yıl 2023, , 633 - 663, 30.06.2023

Ezgi Kopuk , Hüseyin Naci Bayraç

https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1199305

Öz

Çalışmada inovasyonun ekonomik büyüme sürecinde yüksek katma değere sahip olan otomotiv sektörünün rekabet gücü üzerindeki etkisinin belirlemesi amaçlanmaktadır. Bunun için çalışmada OICA (Uluslararası Motorlu Araç Üreticileri Örgütü-International Organization of Motor Vehicle Manufacturers) üyesi AB (14) ülkeleri ve 1995-2020 dönemi ele alınmıştır. Çalışmada panel veri analizinin yanı sıra yatay kesit bağımlılığını dikkate alan testler kullanılmıştır. Analiz sonucunda, panele ait inovasyon göstergelerinde sadece petrol tüketimi değişkenin otomotiv sektörü rekabetinde azaltıcı bir etkisinin olduğu gözlenmiştir. Ülkelere ait analiz sonuçları incelendiğinde ise her ülke için faklı inovasyon göstergelerinin rekabet gücünü etkilediği tespit edilmiştir. Genel olarak sanayi katma değeri ve eğitim harcamaları değişkenlerinin rekabet gücü üzerinde etkili olduğu ve bu etkinin incelenen ülkeler açısından farklı oldukları belirlenmiştir. Analiz sonuçlarına göre; özellikle beşeri sermaye göstergesi olarak kullanılan eğitim harcamalarının ve teknolojik gösterge olarak kullanılan sanayi katma değerinin rekabet üzerindeki etkisi dikkate alındığında, bu değişkenlere ait girdilerin iyileştirilmesi otomotiv sektörü rekabetini olumlu yönde etkileyeceği ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Rekabet Gücü, İnovasyon, Otomotiv, Panel Veir Analizi, Avrupa Birliği

Kaynakça

• Altıntaş, H., & Alancıoğlu, E. (2021). Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme: Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Panel Veri Analizi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 261-279. doi:10.25287/ohuiibf.765256
• Antonıadıs, I. (2017). Exploring the Linkage Between Oil and Gas Sector and Competitiveness: A Panel Data Analysis for the Countries of the Black Sea Region. Scientific Bulletin – Economic Sciences, 16(1), 34-44.
• Banerjee, A., Dolado, J. J., & Mestre, R. (1998). Error-Correction Mechanism Tests for Cointegration in a Single-Equation Framework. Journal of Time Series Analysis, 19, 267–283.
• BP. (2022, 07 10). Oil Consumptio. Statistical Review of World Energy: https://www.bp.com/en/global/corporate/energy-economics/statistical-review-of-world-energy.html adresinden alındı
• Braja, M., & Gemzik-Salwach, A. (2019). Competitiveness of High-Tech Sectors in the European Union: A Comparative Study. Journal of International Studies, 12(2), 213-227. doi:10.14254/2071-8330.2019/12-2/13
• Breusch, T. S., & Pagan, A. R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and its Applications to Model Specification in Econometrics. The Review of Economic Studies, 47(1), 239-253. http://www.jstor.org/stable/2297111?origin=JSTOR-pdf adresinden alındı
• Cornell University, I. a. (2019). The Global Innovation Index 2019: Creating Healthy Lives—The Future. Ithaca, Fontainebleau, and Geneva.: Cornell University, INSEAD, and WIPO.
• Çakmak, Ö. A. (2005). Açıklanmış Karşılaştırmaı Üstünlükler ve Rekabet Gücü: Türkiye Teskstil ve Hazır Giyim Endüstrisi Üzerine Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış Dergisi, 5(1), 65-76. https://dergipark.org.tr/tr/pub/eab/issue/39836/472330 adresinden alındı
• Çelik, H. (2020). Uluslararası Rekabet Gücünü Belirleyen Faktörler: OECD Ülkeleri İçin Panel Veri Analizi (Cilt Doktora Tezi). Gaziantep: T.C. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demir, Y., & Görür, Ç. (2020). OECD Ülkelerine Ait Çeşitli Enerji Tüketimleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Panel Eşbütünleşme Analizi ile İncelenmesi. Ekoist: Journal of Econometrics and Statistics, 32, 15-33. doi:10.26650/ekoist.2020.32.0005
• Eberhardt, M. (2012). Estimating Panel Time-Series Models with Heterogeneous Slopes. The Stata Journal, 12(1), 61–71.
• Eberhardt, M., & Teal, F. (2010). Productivity Analysis in Global Manufacturing Production. Oxford: Manor Road Building.
• Fan, Q., Dong, Y., & Zeng, D. Z. (2009). Innovation, Competitiveness, and Economic Development. Innovation for Development and the Role of Goverment: A Perspective from the East Asia and Pacific Region (s. 17-50). içinde Washington: The World Bank.
• Gamariel, G., & Hove, S. (2019). Foreign Direct Investment and Export Competitiveness in Africa: Investigating the Channels. Journal of African Trade, 6(1-2), 30-46. https://doi.org/10.2991/jat.k.191115.001 adresinden alındı
• Gülmez, A. (2012). Gümrük Birliği Sonrası Türkiye Avrupa Birliği Otomotiv Sektörlerinin Rekabet Gücünün Balassa Endeksi ile Analizi. Mevzuat Dergisi, 15(173). https://www.mevzuatdergisi.com/2012/05a/01.htm adresinden alındı
• Kuzmenko, E., Rumankova, L., Benesova, I., & Smutka, L. (2022). Czech Comparative Advantage in Agricultural Trade with Regard to EU-27: Main Developmental Trends and Peculiarities. Agriculture, 12(217), 2-22. https://doi.org/10.3390/agriculture12020217 adresinden alındı
• Lee, J. (2010). Export Specialization And Economic Growth Around The World. Economic Systems, 1-19. doi:10.1016/j.ecosys.2010.11.002
• Liu, J., & Xie, J. (2020). Environmental Regulation, Technological Innovation,and Export Competitiveness: An Empirical Study Based on China’s Manufacturing Industry. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(1427), 1-19. http://dx.doi.org/10.3390/ijerph17041427 adresinden alındı
• World Economic Forum (2019). The Global Competitiveness Report. Switzerland: World Economic Forum.
• Gençoğlu, P., Kuşkaya, S., & Büyüknalbant, T. (2020). Seçilmiş OECD Ülkelerinde Sağlık Harcamalarının Sürdürülebilirliğinin Panel Birim Kök Testleri ile Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 1-15. doi:10.33630/ausbf.498440
• Göçer, İ., Mercan, M., & Hotunoğlu, H. (2012). Seçilmiş OECD Ülkelerinde Cari İşlemler Açığının Sürdürülebilirliği: Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Çoklu Yapısal Kırılmalı Panel Veri Analizi. Maliye Dergisi(163), 449-467. https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2019/09/163-24.pdf adresinden alındı
• Kang, H. (2021). How Does Price Competition Affect Innovation? Evidence from US Antitrust Cases. USC Marshall School of Bussiness Research Paper, 1-34. doi:https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3516974
• Koçbulut, Ö., & Altıntaş, H. (2016). İkiz Açıklar ve Feldstein-Horioka Hipotezi:OECD Ülkeleri Üzerine Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Yapısal Kırılmalı Panel Eşbütünleşme Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(48), 145-174. http://iibf.erciyes.edu.tr/dergi/sayi48/ERUJFEAS_Jul2016_145to174.pdf adresinden alındı
• Márquez-Ramos, L., & Martínez-Zarzoso, I. (2009). The Effect of Technological Innovation on International Trade.A Nonlinear Approach. Economics, 1-32.
• Melnyk, O., & Yaskal, I. (2013). Theoretical Approaches to Concepts of “Competition” and “Competitiveness”. Ecoforum, 2(2), 8-12. https://www.researchgate.net/publication/260081725_Theoretical_approaches_to_concepts_of_competition_and_competitiveness adresinden alındı
• Neffati, M. (2015). The Implications of ICT-Development and Innovation on Competitiveness: Case of Euro-Mediterranean Countries. International Journal of Development Research, 5(2), 3482-3488.
• Nipo, D. T., Bujang, I., & Hassan, H. (2018). Global Digital Divide: Reassessing the Evidence behind ICT and Its Contribution to Trade among the ICT Haves and Have-Nots In Developing Economies. Journal of Business and Retail Management Research (JBRMR), 12(3), 47-58.
• OICA. (2022). International Organization of Motor Vehicle Manufacturers. 04 09, 2021 tarihinde https://www.oica.net/ adresinden alındı
• Özçelik, E., & Taymaz, E. (2004). Does Innovativeness Matter for International Competitiveness in Developing Countries? The Case of Turkish Manufacturing Industries. Research Policy(33), 409–424. doi:10.1016/j.respol.2003.09.011
• President's Commission on Industrial Competitiveness (1985). Global Competition: The New Reality. United States: The Report of the President's Commission on Industrial Competitiveness.
• Pesaran, M. H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels. Bonn: The Institute for the Study of Labor.
• Pesaran, M. H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross-Section Dependence. Journal of Applied Econometrics(22), 265–312. doi:10.1002/jae.951
• Pesaran, M. H., & Yamagata, T. (2008). Testing Slope Homogeneity in Large Panels. Journal of Econometrics(142), 50–93. doi:doi:10.1016/j.jeconom.2007.05.010
• Pesaran, M. H., Ulah, A., & Yamagata, T. (2008). A Bias-Adjusted LM Test of Error Cross-Section Independence. Econometrics Journal(11), 105-127. doi:10.1111/j.1368-423X.2007.00227.x
• Reiss, T., Frietsch, R., Schubert, T., Kukk, P., & Velde, E. v. (2016). Study on EU Positioning:An Analysis of the International Positioning of the EU Using Revealed Comparative Advantages and the Control of Key Technologies. Belgium: European Commission, IDEA Consult. https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/research_and_innovation/groups/rise/final-report_eu-positioning.pdf adresinden alındı
• Saray, M. O., & Hark, R. (2015). OECD Ülkelerinin İleri-Teknoloji Ürünlerindeki Rekabet Güçlerinin Değerlendirilmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 347-372. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ckuiibfd/issue/32904/365556 adresinden alındı
• Swamy, P. A. (1970). Efficient Inference in a Random Coefficient Regression Model. Econometrica, 38(2), 311-323.
• Sener, S., & Delican2, D. (2019). The Causal Relationship Between Innovation, Competitiveness and Foreign Trade in Developed and Develomping Countries. Procedia Computer Science, 153, 533–540.
• Şen, A., & Pehlivan, C. (2021). İnovasyon göstergelerinin Dış Ticaret Üzerindeki Etkisisinin Ekonometrik Analizi: BRICS-T Ülkeleri için Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 19(4), 382-403. doi:http://dx.doi.org/10.11611/yead.1026027
• Taş, S. (2017). İnovasyon, Eğitim ve Küresel Rekabet Endeksi. Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 99-123. https://dergipark.org.tr/en/pub/busad/issue/31102/336639 adresinden alındı
• TDK. (2019). Türk Dil Kumunu Sözlükleri. https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• Tekin, E., & Hancıoğlu, Y. (2018). İnovasyon Belirliyiclerinin İhracat performansına Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(4), 897-917. http://dx.doi.org/10.17130/ijmeb.2018445661 adresinden alındı
• The World Bank (2022, 07 4). Adjusted Savings: Education Expenditure. World Development Indicators: https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators adresinden alındı
• The World Bank (2022, 07 4). Foreign Direct Investment. World Development Indicators: https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators adresinden alındı
• The World Bank (2022, 07 4). Industry (including construction) Value Added . World Development Indicators: https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators adresinden alındı
• Topçu, B. A. (2018). The Effect of R&D Expendıtures on High-Tech Manufacturing Industry Export: The Case of OECD Countries. Social Sciences Studies Journal (SSSJournal), 4(16), 1177-1183.
• Topuz, S. G. (2021). Gelişmekte Olan Ülkelerde Finansal Gelişmenin Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkisi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 7-15.
• UNCTADSTAT. (2022, 07 10). Relevead Comparative Advantage Index. United Nations Conference on Trade and Development: https://unctadstat.unctad.org/wds/ReportFolders/reportFolders.aspx adresinden alındı
• Ustaoğlu, M. (2013). Türkiye' de Uygulanan Döviz Kuru Politikalarının Türk Otomotiv Sektörünün Rekabet Gücü ve İhracatı Üzerindeki Etkileri: Ampirirk Analiz (Cilt Doktora Tezi). İstanbul: T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Westerlund, J. (2007). Testing for Error Correction in Panel Data. Oxford Bulletion of Economıcs and Statistic, 69(6), 709-748. doi:10.1111/j.1468-0084.2007.00477.x
• World Economic Forum (2019). The Global Competitiveness Report. Switzerland: World Economic Forum.
• Yapraklı, S. (2011). Uluslarası Rekabet Gücünü Etkileyen Makroekonomik Faktörler: Türk İmalat Sanayi Üzerine Bir Uygulama. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(22), 373 - 402.
• Yurttançıkmaz, Z. Ç., Kabadayı, B., & Emsen, Ö. S. (2014). Ekonomik Büyüme ve Rekabet Gücü Üzerine Türkiye Analizi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstattistik Dergisi(21), 21-46.
• Zhang, J., Jong, R. d., & Haurin, D. (2016). Are US Real House Prices Stationary? New Evidence from Univariate and Panel Data. Stud. Nonlinear Dyn. E., 20(1), 1-18. doi:10.1515/snde-2013-0134